S'
~b
V,
DUKE
U N I V E R S I T Y
LIBRARY
Treasure %oom
lOANNES RVGENHA»
gius PomcranusDodor
pio kdoi !♦
^;%f>f M f S E R B \ Wfvau ct prcf "^ ^ f^, fub Anti* ''\ chrifiunis mc ■^ d^stisfiuc fnlt ^.^^^" fxsioflrimi et if^\^ *^% ^omiddis^hoM r^^^2^^^]^J diciaccatjan^ '^ edCkrijliEc*
clcju,ucl 1*1 uidcnt,c^uiidm tandcm mifcri:orc dia Dciputiis, pcr Chrijli Eua-igcliunt, rur^ fum mundo fynccra prccdicationc rcdditum, iUumindtos acccpcrunt oculos.cr fcnt'unt M qui odorc huiu^ gratije^ fati^dru Dci pro vnj^ionum capti.ciuam maximc dcfidcrant ut Chrif^um ipfum publicc audiant pr^dican* tcm, cr fuj]irant dd Dcum omnis confoLt-o^ nis Patrem,dum intcrim pcr tyrdnnidcm ivi^ micorum chrisli audirc publice ^cr uidcrc nj Ucet,<it4od iujii Kcgcs cr Vroj^hetje,urchris
JlUs nlt.olim 4uiiYC cr uUeYe dcftdeuUnh^
St Prophctdrumfcripu non funi kd* nia, Si Ecclcfafan^/ijUa c^,ciu<e Ajpeftolic^ cB^ id c^ ApoflcloYum do^rina crcdcns m ChrifiumyqucmdmodumZhYiflus in OYUtiont €iit, NonYogotantumpYociSjfcdctiam pra iHis.qui jpcY ucYbum ccrum crcdituri funt in m, Si dcniq^ flat iUefidci articulu^.qui dici* tur, Kcniif.io pcccatorum p>cr Chrihum fi* lium Bci.conccptum dc SpiYitu fan^o, natum cx Maria uirginc, paffum fub Fontio PilatOg fnortuum^rcfufcitatum, cr rcgnantcm in dct> xtcYa^atris. CXuidc^omnis iujiiciari4 dodrina ht Papatu cr Monachatu aliud, (lum hlafj^hcmia,€rror,hyjpocripsJdolatYi<(, ticgMio rcmifionis pcccatortm pcr Chri* pumy ncgatio mifcricordi^ T>ci FatYis CT fanguinis Domini nojiri lcfu ChYifli ^
No/f cft ihi cx ttcrho Dc r ccrtd do^rU mynuUa pro ccnfcicntijs exBci prcmij^ioni* bus fiYma coniolatio,julfuas rcgnat, ucritas odium parit.traditioncs humanccfunt omnidg^ ucrbum Dci nihil cB.nifj c^umdo eo pro fuca \u£ vmpictAtis Mtuntur^
V.dnc lccclcft£ cr fui regni mifcrUm fKturm Chri^us pricdixit, prjedtxcrunt CT f^m^i Apofloli, quln cr Spiritm [dndu^ m rfdlmis minifcftc olim ucnturam in pcrfond Chri^ i dcplorauitAd Dcum diccm, Tm rc* pf fl/y cr <ihi\cis, cr irdtus cs <iducrfui Chri* fium tuum. Diffoluif focdm fcrui tui.CT con* €ulcds 4d tcrram Diddcmd ci/w. Biruis oiti* ncs muros f ii«,cr dcmoliri fkcis munitiones €iuSy Dcprcdantur eum omncs prdctcrgrcdt» entcSifii^us c^ opprohium uicinisfuis crc Vbi funt Dominc priorcs mifcricordi£ tii<Cy ^uds iurdjli Dauidi ueritatc tua f Mcmor efio Domine ojppohrij feruorum tuorum,c{uod porto infuiu mco ilUtum ab omnibm txm mul tis p&pulis. Qji ' tc bUj]hcmant inimici tui Vominc.quo bla(j>hcmant ct conculcant Chri fium tuum.
Scd hjcc hofies Euangclij contcmnunt, cr fc doccnt dc fna Ecclcfui^^uaf ifta Eccle^ ftdcchriili ^ccidcrc non pofint, ut frciant chriRum cum fandis Apofiolis cr Prophc* his mendaccmy cr fcfaofo; prjcciptcnt in hdt rathrum aternc malcdiftionis,
Yerum cum Spiritui h£c horrenda pne* A iij dixk.
^ixJt,!itnulconfoUt't^c^ quodtion pcriturji fu ccclcfu.quumctiam ha^cnuiM Turc^ cr fuh Pupislicu tyrawiide Chri^npbi 'er* uauit :>lonenimfc:]uit:*r. Scribje O" Pha* rifeifuntfedu^torei Ergo totu^popului csh dannat.i^. Epifcopi cr Monachi dcfcccrunt d jide prohibcnt s na^-^crc cr abjlincre a ci s bis,qu£esl tKaxima Pa i^^arum fanditasfc cun '.um do.lrinas D^m 'niirum, ^rgo f^ti "Ecdefia pcr it ^xm Chrilhus ait, Yacicnt figna qui incertum pr,edi:ant de ChriB:o,Ec- ce hicxcce iliij Chriflus ut ctiam in crrorc fc ducantur clcdi,fi fieri pjfjt QUo ucrbo iil tiicAt cledoi non pcrituroi, licet tuntis graf* fantibu^ t ncbris Bt Ap^^slAica uox cih^ i^ou:t Oominus pios e tentutioic utLotb*e Sodomis xripere Amullos autcm in diem iudi* Ci} punicndosferuarc^
F;f in eoicm Pfalmo de quo diximt^, fbi rhif^ manifc,}ij^imis ucrbis canit Eccleft^ Chrijli mi eri:o dias cr ueritutcm jcternamt tuntum a'KCtMt perit tras mctuamis, cr com tn<-'ndat nohis fynccrum fujingclium cr fidu^ cuminD:a:ny~o!:t'a omnes Papi^Vcas iu* }Ujic4nQn^Stdu\nSj Bcat.a e^l popuiu6 qui n§
mt iubiUrc
pitiuhilarey Amhutahuui Dowmc intumhte uukus tui Dc nomine tuo cxultabunt quoti* dic, cr iuslicid tua magnt crunt, Quia tu cg gloria fortttudtnis eorumyCT gratta tua cx* altabts ccnu nofiru. Ciuia Domtnus e^ fcu* tum nojlrum , cr fanflus ifraclis c^ Kcx noRer Prjetcrcd confoiatur ecclcftam cla* vl^imts iliis promif^io ntb.de chriftofiue Chris fti rcgno fupcr tcrramjiccns, Veritas CT gratia mca cum ipfo cruntj^T in nomine mco cxaltabtttircornueiii^. Jmetcrnum confir mabo ci gratiam meam, cr foedus mcumftr* tnum erit ci Dabo ci fcmcn in ^tcrnum, C7 fcdcm cim ftrmabo donec crit cce/««|.
Nc^Mfro ili£ funt prdmifioncs lcgis, ^U£ habcnt hanc condttioncm adicdam. Si fcrujucrint homiucs mca prjcccpt^. Scd funt Euangclicx & <etcrnje proinif^ioticsy qujc non cadcnt ctiam tiobis cadetitibui. Sunt titim in Chrijlo Amc/t, in quo Paterdilextt nos antc conjlitutioncm mundi, quando nc^; bonum ncq; malum fcceamus. Id qaoi PfaU WU6 mamfellc fic dicit, Si autcm dcrcliquc* rint filii cim lcgem mcam, cr in iudiciis uieis MonambuUucmt. Siftatuta mcaprophana* A iiij ocrint^Q-
Umnt,o*mdnddtdmca non gujiodiderint^ Vifuabo uirgd ^eccatum earumy cr ucrherU hus deli^um eorum . Sed mifericordiam me* am non aucrtdm ab co.ncc mcndacem fkciant ueritatcm meam. nonprovhanabofdedm mc^ umncc mutaho quod cgrcffmi cfi ex labijs me if . Semcl iuraui pcrfancita em mea.non mcn tidr Dauiii . Semcn eim m £ternum erit , CT fcdcsciiii coram mcficutfol. Sicutluna fla ^ bilictur iii (etcrnum i vfcut tcfiis coclefiis crit ipfc fidclis ,
Ifia nos confolcntur pofl tantos errorei, C^ gratias agamns de rcddito ^uangclio ne pojieriora fiant detcriora prioribus, Sci ualdc horrcndum iudicium Dci uidemitf in eb fiinatosPapijlas, pro quibu^fi ores ridcnt ,/! eis fcripturam obijciaSyContemnunt quaft di^ Citnt, quid cfi ucrbum Dei { c^uid propbet£ l quid apojioli f h^rcfis cji, fcdudio efiy diabo» Im efi, ut planeuideas effe eos dc quibm pfal* mm canit » Dixit infipicns in corde /ko,Dci« nihilcfio^c. Tandemuel pudorc coadi, ut infidclibii^ pcrfuadcant cjuod fbi perfuadcti re non ^ffmt ^cUmnnt fe effe Ucclcfiam, cr
Ucclefum
Eectcpdtn cffe ,ut F4uUii 4lt,'cdumn4m «c« rixatis.
Quibu^ fi iicds , ^cclcfum cffc co^ lumnm ucritatis.non columnam f^lfnatif, fi.lfuatcm autcm cjfc do^lrinas djcmonioruin fiduciam dlicnam , damnationcm Euangclij , prohibitioncm Sacramcnti , prohibitioncn% €oniugij , occifioncs piorum, confugiunt ccti adfacram auchoramyUt cUmcnt Patrcs, Pd trcsjic DcM ,Chrillwi,lj)iritwifan^uSytot4g rrinitas,Prcphctjc,a' Apofloli nonfunl p4* trcs, uc agnofcant Vnam Sandam CathoH* cam er Apoftolicam Ec lcfiam , intcrim U* horant ut cx patribm ,quos uocant, arripiant aliquod diflum ucl crroncum ucl malc intcUen ctumuclnonrcdemterprctatum ucl ctiant quod ipfis licet dcprauarc , ut hixe tcncbris immcnfumfolis Enangchj iubar poffint obfcti rarc,cumtamcnncangclo quidcm e coclit fr£ter Euangelium Apojlolorum Euangcli* i^anti crcdendum ft , cr Patribu^ corum non fit data autorita^ noua^aut alia docendi.fed tnandatum ipfs ut uidcant quomodo fupcnedi ficent fuper unum cr folum fundamentum
Chrillum jte ddtnnum pitUnturfu^ do^ri*
QUctntd enim dcmentia c^ , contctn ncre "Dcum infuo uerbo cr ucUe crcdcre ho* winiba^finc Dci ucrbo atq; adco contrd Dci ucrbum cr fidci Chriflian^ rationcmy Dcunt eile nihil , homincs cffe omnia f An non hoc €^ jicUecxcjecarif Cainicum odium co«« tra ucram Dci rcligionem cogit cos omnia taitare ^ut percant er mukosfccumtra'!
Pofiremo cum ohiicinm cis.cfuod ip* forum j^MrcSy idcm quod nos docucrunt , id quod confcj^i funt fdcpc in fuisfcriptisJc gr4 tiaydc ufu ChrijU , dc rcmijlionc pcccatorum^ dcrcpYohata iUjlicia humana^dc Sacramcn tis arc. contcmnunt aut dil^imulant; ut uide ds rurfum manifcjlam corum impictaton^ Sine ucrho Dci loqucntibic^, crcderc uolunt /i ipfis commodum csi quod dicitur , pro ucrbo autcm Dci cj falute nojira loc[ucntibiH crc* ierc nolunt qtm hcc mcommodum ij^fu uidc tur.
¥ie
Vh.ccrtc fi pcrtcxerint nos cddcm «p ^er*^o Dridoccntcs damnarc , damnabunt eti 4Lm funs patrcs ut dum nccj; Df «m patrcm ncq- ulos oli:)s pAfrcs agno/^untjnanifcjlum fat cx qua matrc fuit,
Poflcjuam igiturcontrancum ty nei $ierhum dcpuducrunt Chrini cr Euangclij ciu^ aducrfarij au^crnmti ctiam cis illam fidi fiduci.im ,(iua uiicluct quafi im hominibui cmjidcntcs clan.antcontra Chrillum,ratres p4frr5 ,cr cJcn.iimu4 m no:ninc Domini cjuos urcant Do^orcs Ec lcfuc candcm in Cbn^um fidem nobifcum [ccundu ucrbum Dci confcfJosM dtfcant mifcri homucioncs nulUs do^oridii^ credcndum ft alicubi contru ucr* bum cx crrorc dixcrint.
Chriflu^ dicit y cues me£UOcem mc* dmaudiint. E Patcrdc Cbrijio . Qmi* pro phctam illum non audicnt.cgo ultor cxijlam. hic c^ filiii^ mcu^ dilcLl:ui in (luomihi bcnc compUcui, ipfum auditc .
Ad hatic lu j rc w.nc mpc ut etim hoe
m Hltimum dfyhm Pdpifiis duferdtur^ cgugim mpendit opcram cUripimus uir cr domimn . R. Bdrns Anglm Thcologi^ Do^or cr fMis ncrbi minijlcr. is k fc 4iligcntifimc hxc )?4trum did4 Jacclefn; Det
"Et pofl fcripturds prophcticds c^ . dpofloUras, dum fcimus nos non fupcr humu* ms doftrin4s,fcd fuper funddmcntum Ap$^ fiolorum cr propheturum <edificdtos effcjp* fofHmmo dngukri lapide \efu chrijlo , pro^ defi ualde nonfolum contrd aducrfarios fcd ctim pro nobis habcre talcs Patrum fcn ientias.qnibm fjepc fdcm fuamconfc^i funt, Cr fuas Ecclcpas docucruntyUt confrmetut fdcsnojlra^quodcumippsin eadcm Ecclc» fia fum.is,hahentes eundcm Dcumy unum Do* minum chrijlum ,unum Euangclium ,cadcm Sacramenta, Ci^ndcm fidcm , candem uoc^tia ncm uit£ jctern<s in folo Chrijlo*
S> pretcrcd fan^is do^orih'M dlud pUter cr per errorcm quandoq; incidit.me* tn^imii Chriflum. m Bcclefu ut alia pec*
€At4
<dU itd er nrares cMorum Jcrrc ,(juo5 tdi tncn rcucUu ucrhi Dci ucritatc oportct abij» ci.Manifcllum uutcm hun: p4pi,l4r«m in U^itd lucc Euungclij contcmptum.crcdc inilij nonfcrct .Vcccatorcs fcrtnon ccntctniton
S<d ccffo, nc tc marcr dh ifldrum
fcntcntiarum lc^^ionCyqux
fnc mc tibi fatis
(robabuntur^
CATHA*
Catalogvs ar.
ticuloiiiminhoc libeilo.
^ (tcit pro om I nibus pcc« Bj catisnonta^ tum pro o* I rigincli. III PrccccptaDeifunt impoflibi*
lia noftris uiribus. IIII Libcrum arbitrium ex (iiis viVi-
bus non potefi non peccare.
V Inomniopcre bono iufti pecs> cant .
VI Qu.tfit uera Ecclefia &C undc cognofcatur.
VII Ciaues Ecclefe funt verbum Bei dC non poteftas hominis.
Vill Concilium potcft errare»
iX Omnes tenenturconuLunicare
fub utracjfpecie^
Licet facerdotibiis vxorcs du^ 3i
cere,
Conftitiirioncs hiimanae non XI
obligant ad peccatiim ,
C onfeflio auric ilans non efl: dc XII
necefTitate falutis.
Monachi non funt laicis &ncfJio Xlll
resproptcrcuculla aut locum.
leiunium Chnftianorum non XIIII
cftin dclccfiuciboRiinfitum.
Chriiii.moomnis dicsefl: fab* XV
batum ,uon tantum ieptimus dirs.
Iniufta cxcomn iinicatio Pdpac XVI
non lcdit excommunicatos.
In Sacramento alcatis eft verii XVII corpusChnfti.
De origine niifTae dC eius par^ XviU n^kibus.
' Sanfltnonfiint inuocandipio Xi35 tdiatonbus *
SoU
Sola Fides iuftificat.
JTcuri fjomi* ncm €xfidcf\4 iic opcrikii km
ScicntesdU G4U, tU icm quod non iullificatur ho ino cx ojpcribm lcgis nifi pcrfidcin ]efu Chrii» fliy cr nos in chriRo icfu crcdimm, ut iufli^ ficcmur cx fide Chri^i, cr non ex opcribu^ lcgis,
Cogn^fcitc cYgo,quiu qui cx fidc funt, lUdem tlf. ijfuntfilij Abrdh^.
Conclufu fcripturdomnidfuhpeccato, ihidcmllU Ut promif^io exfide lefu Chrifli dureturcre» dcmibui.
Cratid eftis faluati pcrfidemy CT hoc ^p^^, jj . non ex uobiSy Dei eHim donum e^, non ex operibuij ne quis gtorietur^
Ni/ji/ difcrcuit kter nos C iUoi^ fidc j^^^ jjy^ purifians cord4 iHorum'
PRUIVS ilRTICVLV^,
mc/ XXV,
Credidit Ahraham dco y^ imputdtm KomAliU e^illiadiujiicim. Ei mm qui cpcmur
mrces twn imjputatur fecundim grutiam , /c J fecundum dcbitum y Biucro.qui non opcra* tur^crcdenti autcm m cum ({ui iujlificdt impi^ um jcputatur fidcs cim ad iuftitim [ecun^ dum propoptum grati^ ^
Galu 2, si 'p€Y legcm iujlicia.ergo gra tis ChrifVM mortum c5 .
Onge. adRom.Lib.III Csp.HH'
V bi gloriutio tuaf D icit fufficcre foli^
mfidci iujlificationcm itd ut crcdens quis tan
tummodo iuftificctiir etiamfi nihil o^eris ab
ExcmpJum egre ^q fucrit cxpletum . Ver jidem cnim iuflifcd^
pum quod fola tu^c^Utrofvieoperibu4lcgis,quiafuperhoc
fidcs iufaficat , dominui non requifmit quid priu''^ operatmfii
€tiam fmc Indul ij^ct.ncc expe^auit quid operis cum credidis*
gcntijs papali* fetexplcrct ^fedfolaconfcfiionciujiificatumj,
^l<^ • comitcmq; fthi paradifum Ing rejfurm af>up
jit . Scd cr mulicr illa, qu<f in Euangclio fe^
cundum Lu. ?♦ refcrtur, qute ad pedes lcfti
audiuit .Kcmittuniur tibi pcccata tua , Et itc
rumy lcidcs tua te faluamfccit, Sed cr i/n mul
tis-Euangclijlocishocfcrmonc nfum legimm
[ulmQTmiUtcnienUSf^HUJjim dicat cjje
SOLA FIDE5 IVSTIF .
fdluthciuSylgitur iujlificatur homopcr ji^ dcntycui dd iujiiciam nibil confcrunt oj^cra le ps .Vbi uerofidcs non eR,qu.-c crcdentcm iu* flificat y ctimfio^cra quisbabcat cx lc^e, tamcn quia non [unt icdificata fupcr funia^ mntum fidci, quamuis uidcuntur effc bona, opcratoremfuumiuflificarcnonpoffunt, Sc< 0«^'«^^^ P?'^- c[uitur. Solaigituriufti gloriatio e^in fidc '^^ ^^^^^ ^^'^^ crucis Chrifii,
Ambro. ad Rom^ Cap. iif.
luflificati gratis pcr gratiam ipfuii. m« flificatifuntgratis y quia mhil o^crantes.ne^ uicc rcddcntcs SOLAfide luflificatifunt do^ tiodci»
IdcmRom.lllI
Sccundmn propoftum gratitc dcisicde crctum dicit a dco ut ccffantc lcge SOL AM fidc gratia dci pofcerct ad falutcm. Hoc ipfum munit excmjplo prophette^Bcatitudine hominis ^mhrom^ dicit dicitcuidem acceptam fert iufliciam fnc f^^c operibui. opcribu^. Bcatos dicitjc quibuihoc fanxit de Solafidcs My ut finc laborc,o' aliqua cbfcruaticnc , SO LA fidciufiijiccntur apud dcum.
n ij ltLil4.
ART. PRfM. Hilarius Mat. Cano. viifj.
Kemttuntur tihi pcccata tua. Mouet
fcribas remijfum ah homine peccatum.homi
/, . «rm c«/m t<inf//m i« Chrijlo lcfu contucban^
I r '^ ^^? tur, cr rcmiffum ah co, quod Lex laxare non
Ump^cm lujlu ^^j.^^^ j:j^^^ ^^,,.^ coLA iuflificat.
Ambrofius Roir, viij.
Conuenit enim ut m folo nomine Domini
conditoris confcquatur falutcm crcaturajjoc
eflyperfidc quia fublatis omnCm natomenijs.et
. Sabhato, cr circumeifione, ^ lcge cfcarum,
SoU fides. ^ oblationibm pecorum, SOLA fidcs pofn4
eH ad falutcm.
Ambrofius ad Rom. iiff.
Jfle e^ ter qua^ Beati quorum cc, Manifcfle heaii terq; htereiicuSy funt,quibus fmclabore.ucl opere aliqucre* qui dicit, opcra mittuntur imquitatcs, cr peccata tcguntur, foenttenti^ non nullaah hisrcquifta poetnienti£ opera^niji rcquiriadiujii* TA^TYMutcredant^ ficationemy fed
tmm fidein. Athmfm
SOLA FIDES IVSTir, Athanafais ad Gal. iij.
Qnoniam hi lcgc ncmo iuftifi€iXtur cte. f^unc pUnc dcmonllrat fldcm ipfam ucl SO * hAMiujlificandi mfc babcrc uirtutcmyCr Hahacuc diccntcm inducit. Quia cx fidc non SoUfidct, cx lcgc ui.^urus cih iufiu^. Lcx nanq; non folumcxigitfidcm,fcd cpcra. Kcde au* tfm apud Dcum dixitynani apud homincf J«/K fortc crcdcntur.quilcgi mha;fcrunt
Ambrofiiis L Conn. primo*
Supcr gratia D« c^ujc da'a c^ uohis in ChriB^olcfu, Datam dicit gratiama Vco In Chrifto Ic/m,^«^ gratiafK data c^ in Chri flo \efUy quia hoc con(litutum cil a Dco, ut quicredit in Chrijhm.falumftt fnc opcre, SOLAfidc grntis accipicns remifAonem pcc« SoUfidch utorum.
Ambrofius ad GaL {]•
l^onfum ingratui gratije D«\ HtV non cfl ingratm Chrijlo, qiu m fidc eim ^erdurat»
B iij fcim
ARTIC. PRIMVS. fcicns nuUiui fc habcrc hcncficium nip huiuf^
Ambrofiiisad Gala.iij.
m uohis crucifixm c^, Idco hi non pu tahant plcnam falu^m cjjc in ChriJio,<iHia k gcffi iHi cquahant.
Amhxofius ad GaL !•
Lcx nohis pcceantibm conucrfa cjl ut ficfct mmica,o' cdpit occidcrcynonuiui* ficarc. Chrifiiis autcm donam deli^a, non fo \um uiuificauit nos, fcd cr fibi fociamtut pl^ Vci uoccmuryf^di pcrjidcm.
Ambrofias ad Roma. xvu
falfi fratrcs hi crant, qui crcdcntcs m Chrijlumy lcgem tamen fcruandam diccbant^ tion fufficcre ud plcnum falutis cjfc^um Chri flum putantcs,
An-rbrofius ad Roma. i. mfcYicQYdi4 Dci 4i hog dM cji,ut tcx
(c^arct^
SOLA FIDES ivsrri'.
ceffcrxt, quod fjspe im dixi, qui4 Dcu4 eSn* fulcns mjimiuti hummjc SO L A Yidc aditd legi nuturuli hominum gcnui fnlum dc»
creuit.
Ambrofias ad Roma, x.
Hoc cih ucrbum fidd quod pradicd^ J^uUum o'pui dicit lcgis, [cd SOL AM fidcm dundmin dtufa Chrijli^
Ibidem,
Vinis legis chrijiui crc Hoc dielt quid perfefvioncm lcgis habct, qui crcdit in Chri ftum.Cum emmnuU'M iujlificdreturexlegey quia ncmo imdcbxt legem nifi qui fj^crae- rct in promijh Chrijlo, lides pofud cjl qUiC crederet perfc^^ionem legis, ut omnibui prc6 ter mijlis fidcs fatisjiQerct pro tota lcgc CT ^rophetis^
Ambrofiiis ad Rom?» itj»
lujlijicmmn ^ui esi cx fidc, Kc<fie B iiij diti
ART. PRIM.
lil,Mt ciuiaftt iulluSydedit quod promifithc 4^ \e jpromift iujiificure fe crcdcntes in Cbn/lo. mRus dutem ex fidc uiuity ut dum Dci fidcni fc46f^,cr Chrijii.fuiuHus.
Atnbrofiufs adRom •ii]%
CXnonimcluidem unm Def« crf . Q«u ^nhn omnium uma cR Dcui, ideo una ratione mncs iu^ifcmt. Quid crgo predcfi car ptsCircumcifw.dutquid obe^ pr<eputiumy qudndo dignitutem cr mcritum non fj^cit nim fifidest
Atnbrofiusad Rom* ntj,
CrediditAhradm Deo CTc Manife^d Uit non ideo Abraam gloriam apud Deum h4 hcre, quia circumcifm cii, aut quia ahftinuit 4 peccatOyfcd quia Deo credidit^ hmc q* {^jiificatui c^,
Ainbrofius ad Rom» ii^.
Kx^icMMemincum^^ Qttowo*
doergq^
50LA FfDES IvmF.
do crgo ludd jpcr operA lcgis iujlificm fc futant iuliiftcationc Abra£, cum uidcant /ibraam non cx opcribu6 lcgisScd SCLA fide iuflificatum i No» crgo opu^ c^ Lcgc.quan* do impiui per SOLAM fidcm iujlificatur 4piid Deum,
Auguflinns de Spir/tu dC Litcra, Cap. XII. Uis igitur conftdcratis pcrtra^ratifq; Ne^i7 conducit pro uirihuSi <\uas Dominus donarc dignatur, ad iuflificatio^ coUigimmnoniujlificari homincm prxccptis ncmnifijidcu bonjc uitje.nip pcrfidcm lcfu Chrisli.hoc eB, nonlcgc opcrum, fcd icgc fidci,non litcra^ fcd fj^iritu ,non fkdo rum vicritisjfcd gratuit4 ^ratia.
Auguftinus Lib. lxxxif]\ que^ Cup' LVI,
Cum cnim commcmorat lacohm hona Ad honos mdxi ppcra Abrab£,qujecimfidcmcomitatafunt, vjcpcrtinct bc* fatisojlcnditPaulum f^po^olum nonitapcr nc opcrari,f^ti* Abrabam doccre iuHifKarihomincm fmc ope tus bonus /n?> Xibm l^f^r fid(m,ht fiquis crcdidcrit im ^d fkcit arbnrati. B $ cum bonam^ fcd con,
it4^
PRIMVS AKTKVU
eum perdneat bcne o^erari fid U bcc potius ut nemo meritis priorum bonorum opcrum dr hitretur fe periicnirc ad donum iullificatio^ nis ,qu£ ejl In fidc. l n hoc cnim fc gcntibu^ i/n Chrijium credcntibu^ iudci prccfcrre cupieit hdnty quod diccbant fc mcritis bonorum , c^u^ tn legc funt , ad EUitngclicam gratiam pcr «« ueniffc , ideoquc fcdnddi^abamur multi ^qui €x eis crcdidcrant yquod in circumcifis genti hus Chrijii gratia traderctur. Vnde Apojio lus Paului dicit poffe homincm fine opcribus pr£ccdentibm iujiijicari perfidcm . N^m iu* Jlificatiperfidemquomodopoffunt nifi iuflc cpsrari^ quamais ante nihil operatus iujle ^ad fidci iujiiciam pcrucnerit.non merito bono • rum operum ,fcd gratia dei, qu<e m iUo iam uacua e\fc non potesh^ cum im pcr dile^iQ^ ncm bcnc opcratur .
Quod ft cum crediderit mox de hac ui* ta difceiJcdt,iujiificatio fidei manct cum iUo^ tiec pr£ccdentihm bonis opcribus.quia non mc rito ad illam y fcd gratia pcrucnit . ^
Ncc ccnfcquentibm quia m hac uita cffc non finitur.
Q^mobrcm » non f«/U fibi contrarije due
Apojiolorum
SOLA FiDES IV5TI.
Apofiolomn fcntcntU Pauli cr locohi , cum dicity unus iu^iftcdri homincm pcr fidcntfmc opcribui, cr alius dicit inancm cjfi fidcmfmc opmte, CXuidiUcdicitdeopcribui qu^ fi^ ^^'^ ^J ^P^^^ ^cm pvccedmt , iflc d^ bis^u^c jidcm fc0uun P/^'^<^'!'^^^ '^^^ tur. fcqucnu luinfi
• cant,quia fcqiitt
Athana.adRom, turiu^uimcr
lunt cljtaus non
T>uplcxnamq;cflfidc5 noflra ^altcra ^^^F^ '#^'^- hftificanSyUt iUudy fidcs tua tc faluum fccit, Altcra j^ccidlc dei donum c^ , qudfiunt mi rand^ , ut lUud . Si habucritis fdcm M crc
Grego.in Esecli. lib.l.Hom. Vii.
lu^m igitur aduocatui noflcr iuHos nos dcfcndit in iudicio ^ quia CT nos ipfos cognof cimui cr dccufamm imuhos , non ergo in fic tibu4y non m aCiibm noHris , fci m aduocati noHii aUcgatione confddmiis^
Aug.inProIo.PralXXXl, 2d enim i^fa ojpcra.qu^ dicuntur ante ^a Kic habetis iudi dm,(iHmmuidwnHrhommbi^Ui*dahili4^ cmn dc ucflris
mm4
AKT. PR.IM, hmt epcYlhm, indtxUfunt ita mibi uidentur cffc ut mdgnjs ^mhuA uultismc uircs,^ curfuscclcmmm^r^tcr uiam.l^c. rtridc congruo ,„jj ^^g^ computct bona o^crdfuaantefi^ graaam. ^^^^^ y^^ ^^^^ ^^^^ erdt,bonum opus non erat^
Quicquidnon Bonum oj^uiintentio jtxit/mtcntionemfides cslcxfidc.pccs jj. ,• -^^
€dtum cH»
Auguftfnns Lib. L. Hom, . xviY.
„ - Ou<e eft plend cr perfe^d fides f dti<c
llldm ^dem uos ^rcdit ex Dco omnid hond noflrd cffc, er ip^
ms bdbctis. famfidcm.Uerum dicit Apojlolui.mifcrcordid
confccutu^fum.O confc/?io.No dit.Mifcricor
diam cofccutus fum, ({uidfidelis erdmjfed utfi
ddis effcm^ycnidmm ddciu^ pYimordid^ui*
riuncjuid iRig ^cdmu^ Sdulumf^uicntcm.f^edcmusfuren^
epcrihm de con tcm^fpc^cmu^odiddnhclantcmjdnguinemq;
gruo mcreodtur fiticntcm. h£c Vduii uitd erdt^ cuim uid non^
grmam t ZT td ^^^ ^rat Chriflws. Quid hdbcbdt m cor*
mnuixit m /e- ^^ , ^^j-,^ ^ ,„.|j ,„^j^^ , j3^^^, ,„j/,^- ^^^critd
gc,fine(jUYcldf cim,fimcritU(iumsj4mndtionis [unt non.
libcTdtionis^
Bcrnaidus luper Cantica (cr. Ixvij.
50LA FIDES IVSTIF,
Ego dile^o mco crc Cur itd f «rm» ^"^"^* " • pp, ut tunc mdgis grutia plcnam (c probety . ^^^"' ^**'* cum totum grati^ dedcrit, cr primas [cilicct ^^^^^ pnm^j cr iUipartcs afcnbcns^cr ultiiiias, Aliec^ui cjuo^ "^^^""*^^ ^^«^^^^* woio gr4ti4 pff /w, j] c^uid habuerit quod non fitexgratiaf i^one^ quo gratia irArct tamubimcritumoccupauit, Ergo iamplcn^ confcj^io gratUy ipfm gratite plcnitudinem fignat m anima conjitcntis. l^amfi qt^id de proprio incR, m (luantum cft.gratiam illi ccdere neceffc cii.
Beefi gratije, qnicquid meritis dcpu* tas^ No/o mcritum quod gratiam excludat, horrco quicquid dc mco eii, ut fim meu4, niji quod iUud magis forfitan mcum eft, quod mc meum fhcit.Gratia rcddit me mihi iuflifica^ tum gratiSy cr fic liberatum d feruitutc pcc ^^^^- dctcltdtur cati, Btpo^pauca. Deff>onfaui te mihi m l^^^otid c^r4. fidc, def^onfaui te mihi in iudicio cr iujlicia^ dcfj[)onfaui te mihi in mifericordia cr mifcra* tionibus, Ncc tu me elegiliiy fed cgo elcgi te. Nec ut te cligerem tu4 inHcni merita» [ed pTituem,
lt4
"^ VKmrs AKricvt\%
O&mdo pUs jf^ crgoinfidcdefi>onfuui tc mihi
cctnm In ope^ ^ non moperibtu kgis , Dcjbmfauit te m ^^^iy** mfticiu^fcdiufma^qu^eft exfide.non cx
legc,
Kcftat ut iudiccs iudicium reduin intcr yite cr te, iuditium m quo tc dcfponfuui, uhi conftat irncrucniffe non tuum mcritum fcd meum fkcitum. Hoc cR dutm iuditium ut tua meritu non extoUas , ncn pncfcrus opc ra lcgis , non iudcs pondu^ diei cr <eftui,quic tnugis in fide ^ m iufticiu qu£ eft cxftdc nof cerisdcff^onfutu* Qu^ ucrcf^onfu eft^ugi» nofcit iftu.
Eras . in para. ad Ronv lif*
Dcfertur CT gentihu^ fdm uc iufti^ cui 5 At fcr quum tundcm lcgcm f Num uctercm iUum mofaium qu<e ccrcmonius pre* fcrihit f l^equuquum Jmo pcr nouum legcm qute nihil cxcgit niftfidcnK
Orbdlus iiii. Senten.Dift» H Queftx.
HomU
SOLA FIDES IVSTIH.
nominifiilo mimico dci ^er culpm dill^ofuitdcusnonrcmittcrc iUam ncc d<xrc <ilimod udititorium ud bcatitudincmy nifi pcr aliquod obktumfibi magisgratum ,ciuam ill4 offcnfa crat dijlliccns , Scdbonu opcra non funt magis grata dco quam pcccatu cjl diffli ccns , crgo ncc iujiificaut ,ncc aliquod adiu^ torium prcjldnt ad luflitiam .
Maior Ci^ Scoti , minor pc prohdM tur ♦ Si bona opcra magis dco placcnt quam pcccatum dil^licc nt , tunc unum bonum opwi placarctpatrcmpro totimmutidi peccntifs ergofrujlra nmtum ejl chriflui »
11
MorsChnfti fatisfecit
pro omnibus pecca»
tisnontantLim
prooriginali
I. lohun.U.
Kom. V.
lUdm.
tUdcm,
SfiCVNDVS ARt.
I CL.V1S
pcccaucrit, ud uocatum haht mitA a^ud P4« trcm lefuni Chrijium iu* jiumctipfccjl fro^^idatio pra
^ ,. „ _^^.^ pcccatis 110 •
firisy non pro iwjlrii auiL/H iamum,fcd ctiam pro totiuimundi.
Now fKut pcr unum pcccatum , ita ZT dowm, Ndm mditium cx uno m condem* nationcm, gratid autcm cx multis ddtdis in iujlijicdtiotiem,
Sienimtnunim delido mors regnauit per unum.multo mdgis abundantiam grati^^ cr donationis, v iuHitiiC accipicntcsjn uit<i rcgtubunt pcr unum lcfum Chriflum.
Lcx fubmtrauit.ut abundaret dcli<^unu Vbi autcm abundauit dclidumj juperabun^ dauit cr gratia*
Auguftin«s ad Hilan epift. Ixxxm
AlORS CHRISTI SATISFECrT.
Quid cB cnim cx uno dclido In con* dcmuduoncmf nifi illo dclido quo dcliquit . .^
Adam. EtciuidcRcxviultis dclii^isiniUi ^ ^ ' fiijicatmcm,mjiquu Cbriltigratuncnjo^ . lumiUud dcli^um foluity auo obdringuntur ' ^^'[^^ pnwai wf-KntcSy cx m uno bominc ^ro.rcatijca ctit- r -^ nmmultudclid4,qu£ cum crcucrinthomi» "^ ^^" ^ * ncs adduut vialis moribiafuis^
Idcin. ad Darda» Cap. xii].
Quid cR iiutem mortis dculcm , nl^ peccatum f Proptcr quod nunc ctiam rcna* ti cx aqua cr li>iritu, omnibusqi pcccatisfiut originis in Adamytn quo omncs ^cc.aucrunt^ fmc j^^iorum, fmc didorumy cogitationum nojlrarum, in ilW.i^ lauacri mundationc ,dcfi UtiSi tamcn quia mancmm in hac uita buma* «4» qujc tcntado cAfupcr tcrram merito di» cimm,Dimittc nohis dchita. Tuncutiq-pcr* ficictur in rc, ubi nutic perficicndi mbuU» tur m j^e,
n.
/RTICVLVS TERTIVS^
Prafcepta dci funtimpofll* bilia nobis ex noliris uiribus*
Bernardus tra^a, de diliV gendo Dco »
KO I ntt mcxcufdbilis c^ omnis cti^ am infidclis, p non diligitdo» minum dcum fuum toto cor* dcjotd itnima,
tota uirtute
fua . \crum id diffcilc , imo impopihilc cik,
Primttm pf/cfp fuis fcilicct c^ucmpiamlibcriiic arhitrij uiribiii
tum cfi nohis im fcmcl acccpta a dco ad dci cx toto ccmcrtc»
fo^ibllc • rc uoluntatcm , cr ncn magis ad propriam
rctorciucrc, caquc fikt tanquam propriarcs
tinirc , ficut (criptum cfi . Omncs c^u^ fu4
funt qu£runt , cr itcm , Prcni ftwt [cnfu6 cr
cogitationcs hominis m t^alum . Contra quod
(Unc fiMcs normt 3«4m omnino ncccffari^
m
^m hnbcnt lefum v hunc crucifixum , ium tidynirantcs cr mplcxantcs fupcr cmincntctn fcie^itu charitdtcm m ipfo , id ucl tjntiUum ^uod funt m tdnt£ dilchionis cr dignitMis ui tem non repcndere confunduntur .
AuguftiniTs (iiper lohannem trac. Lxxxij
l^cnergout not diligaty priu^ eiui vH funt, erg^ prxccpta feruamm ,fednift nosdilig4t,pr£ opcra [uperogx tept4 ciu^ feruurc non pofjumiti . tionis qu£ mo «
ndchi fomniant Exconci. MeIetano.Cap.vItv cum prcccpt4
nonfcrunnti Flacuit ut ciu£cumq; dixerit nohis idco gracim iuflificaiicnis dari , ut c^uod fk» cerc per liberum arhitrium iubcmur , fnciW.i-i foffummimplcrcpcrgratiamy tanquam ft gratia non daretur , non qucdam fkcilc.fcd tA tncH poffumu^ ctiam fmc iUa implcre mandn» td diuina ^ anathcma fn .
Auguftinusdc Tcm. Scr-Lxir)
Sihomoquid fibiimpoj^ibilc,autdr* Auditif ne im, C i; duum pcfibilc^
i^RTICVI^VS TERTIVl
iuumm mdnddtorum cffc^ihm fxper/fttr, non in fc rcmdncaty fcd ad ddiuuantcm rccu* Ydt qui idco prsccptum datM cxcitctur dcfi* dcrium.cr j^rxjlct duxilmu
Idemde tcmplo fcr.xlix%
Koc crgo diat lcgcm im};^lcre , hoc cfl
ticn ccncupifccrc , Quisergohocciui ui
. tiit potcfl f Adiuudt ncs Pfalmus qui modo
Kcjfondetcdd cantatmea, Exdudimcdomineintuaiufti*
^''^''^'"''^.ficiaMcT^nonlnmed. hoc pr^jidtis,
Auguftinus de lib, arbi. Cap. xvi.
Mdgnum dhcluid PdUgidnifc fcirc pu^ Konncdgnofci tdnt,quandodicunt,Non luberct dcmquod Usuerbauelirdf fcirctab homine ncn pofc fieri Qnis hoe nonnc hoc ej} nefcidt f fed ideo iubet aliqua ,qu^ non pofftt argumentum uc ^^^^ ^ ^^ noucrimm quid ab lUo pctcrc debcd» jtrum f tr tame ^^,^^ ^ jpj-^ ^^ ^^^-^, p^^^ ^ ^j^^ orando impe^ mifumcliuobis ^^^^ neniq^ipfequidixit. St uolucris confer nomcn Belagia* ^^^^^ mandata. in codcm libro aliquanto poji noru fed nd w. ^,^,^ . Quis dabit in erc mco cujiodiam f crc. ^iclc, XXn^ Certum cft nos nmddtajeruarc /5 uolumu^,
fcd
DE PBCCATA DEI
fed quU pr£pdrdtur uolumas k domm , dh Eccc undc ttotun iflc pctcndum cft, ut tantum ucUmm^quuntuvt tasfcruunii mi fuficit , ut uolcndj frcUmui , Certum c/l nos d4t4, ucUc y cum uolumM , fcd iUc fhcit ut ucli* mui bonum Jc quo di^lum cfl . A domino Vc/I c uirtm cfi grcffiii hominis dirigcntur. Ibtdcu^cfi qui ndtur£,fcdbonii opcTdtur in nobis ucUc cr opcrari . Ccrtum ucUc cfi dci do* cji nos fhccrc cum jkcimwi jpr^bcndo uircs nim . VfaL ffficaciflimas uoluntati , XXXVI .
Vbili^. II. Augaft. dc lib. Arbi» C:ip. xvfij.
• Curdiflumefl diligmui 'md.cm^ I loW. Ilir. quudilci^io ex dco efl ,nifl qui4 pnccpto admonitum cfi lib, arbi. utqujereret dci do* numy Quodquidcmflncfuofru^iu admcnc Sine gratU fru* rcturymfiprimacciperctdliquid dilcSiionif, fira, conamur ut aidi f^bi qujercrct, cr undc quod iubcrc » implcrc vwhU* turimplcret. Cumdicitur, Dili2,am>Mmui» ta dci cem Lcx eji.cum dicitur , Cinix dilcciio cx dco cfi, gratia cfi .
Bern. fiiper Canti. Ser. L.
Quomodo crp iuhcndafuit ( hquifur C iij prifcfpfO!
"/RTICVLVS TERT.
ic pfjpcepto chariutis ) q«<e implcndd nuU
lo modo crai; ^ Aut ft ^Ucct tibi magis dc
Nmo implct ajfcauaU datum fuiffc mandatum. noninde
pYMptumcbas c^ntcndojumipodo acquicfcas er tu m:hi,
nUiis m ffac ^^^^ minimc m uita ijla ab aliquo hominum
^! Y^ pofiit ucl potUerit adimpleri. CXuis cnim li
k' Ji ipA U drrogarcfibi audcat.quod fc Paulus ipjcf^tc
tur nott dpprchcndiffe f Ncc latuit pr£ccpM
torcm prjccepti pondm^hominum exccdcrc
.. . uires , fcd iudicau it utilc, cx hoc ipfo fu t iUos
Scotm iicit i^fujficicntije ddmoncri, cr ut fcir^nt fanc
^uodnon tcnc*^ adqucmiufliti<e fincm.nitiprouiriki^opor*
muy^fcruarcmd ^^^^^^ ^^^^ mandando impoj^ibiUa, t^on
d:itaDci cxchd p^^uaricdtorcshommcsfccit,fcd humilcsjHt
ruate. DijimH. cjniicosebjlruatur.ctfubditmfiatowmsmutn
»xpiij^ fccun;^ di«Dco. McipieiUcsquippcmandatH^ctfeni»
mn. fcn^ ticntcs dcfci^um, clamabim^ in coclumy CT
pnfcrebitur noftri JDeui, V fcicmw in iH4
dicy quia non cx opcribu^ iufliticc qudc fccimui
nos, fcdfccundumfuam mifcricoYdiam faU
mmsfccif;»
Hicrommus*
Amthmi
DE PRAECEPTO DEI
Anathcmd clio,qui dixcrit Dcum im^ po^ihilii pr£ccpiffc, Idcmfccxpomtindido - vwJf^vV^ Zisaducrfus PcUgiunos. pofiibiUa cffc pcr [^^^^^^^^^^ gratimJmpofibiliuuiribMn4tur£,jicuta' - { . • Paulu^ ait. Omnia pojfum In co,(^ui mc con^ ^J "^^*^ *'^* fortat,Et alibi. Nonfumm idonci ex nobis ^U *'^" i^uid cogitarc crc.
Auguft. de Spii itu 8C Lirer j.
VroMc hocprimum prxccptumiujlit tldt, quo iubcmur diligcrc Domlmm cx toto .
cordc cr cxtota anima, cx tota mcntc, cui ,.n ' ?.* ^^^* €Jl dc proximo diltgcndo altcrum confequcnsy '^ *^^""/« • Hcc ininauitaimplcbimu,,ubiuidcbimu4lhcic ad P''*^'^^^^"»» ^W(- fkcicm. Scd idco nobis hoc ctiam nunc ^^^ ^^ ^'^"'" '" pr<tccptum c^, ut admoncrcmur.ciuid fide ^'-«^^ "O^/t ^^«* €xpofccrc,quoli^cmprxmineYC,a ohliuif^ ^"'!! P**^^^^^^^? cendaquje rctrofunty inqux antcriord cx^ f^y^^^* tcndcrcnos dcbcamui. Atpcrhocy quant tum mihi uidetur in ea qu£ perfic icnda efl iu fiitia, multum in hac uita lUc proficit, qui quam longc fu a pcrfc^ionc iujlitijc proficit cndo cognofcit.
Idcm lib, I. letra. ca. xix.
C iiij Omni4
i^^^mh. xij
^4tt!\ Yij ,
Omnia mcindata Dci im^plenturi jw^n» io (J^uicquid nonfit igno[ci:ur,
IliL
Liberiim ztbkrium cx fuis uirfbas non poiYz non peccare.
K OGENIE S uiperarum, quo « modo potcjlis bo * naloqui,cum fuis mali f
Kunquid cot ligunt dcjfims u* uas f aut dc tribu^ lisficus f No/i potcjl: arhor bonafrui^iUs ma* losft^cerc, nc^ arbor mda fruclui bonosf^* cere.
lobannis xv, ^cce ut lih. arh Qui manet in mc er" ego in co, hic fcH
difjwmt fcad fruftummultum, C^uia fvic mc mhil pctcftis grdtium. Primo fixcrc. Si quisin mcncnman-critmittcttif ^ii^itMr for4s, j-oYas,fmt ^almcSi cr <ir^[cct, v ccUigen^
DE LBI. RABm Ij, drefcitjij.col
9um, cr i« igncm mittcnt, cr ardet, Non ^^"giV«)*.»tf.<^ .-g* fKDi:/^ fufiriemrs cogiurc dicluid X nohis, "^'" mittitur, r.
DfOf^ii/.Corm t/f ^»'^^^<^- E/^ '^^^
Dc;(^fi^5«ic.pfr4f«ri«rtoW;,crWfn(r f^ c^#^"crc rf(i Cr pcrj^ccrc, 2^**^^'« '
Marci vn, /Mwf:wcmm decordehominum mdU cogitationcs proccdunt,adukcria,fornicatio * ^P^ f«"^ ^*'''' ^*'* 7ia, kmicidia, furta, auaritije, «c.j«i>ii',i?« ? »<i^« no/?n', ^o* pM(i(fU', c?c«!;^j inalui, blajlhcmi.-e^fupcrbiu, n£ intcntionef, ^ultitidy omnia hoec mala ab Intui j^rocedunt^ quihni dc con^ cr coinciuinant hominem, g^"^ meremur
grati4m»fdlic€t»
Roman. vitj. Sdpicntia carnif hnmica eB: Dco, legi enim Dci non e^ [uhid^a, nec potcih, Qm cnim m carnc funt, Dco placcrc non poffunt^ Sf teHimoniHm Siquii fpiritumChrijlinonhabctJf7icwn eft: ejl ex jj^iritu eiusjp"c cnimfj^iritiiAtcjlimomumrcddet^i DeiyCrgo noncx ritui nojlrOy quodfumui filij Dc/. Jj^iritu nojlro.
M 3gtft. fen^ Iib. fj. dift. xxv. Ubcrm uidctur dici drbitritlDn, quid Cp fm
fmc cQAdionc er nccc^iutc udlct appctcre, ucl cliQcrc duod cx rationc dccrcuit.
Idem ibidemuerba Auguftiai fant in Enchirid-
lHd UhcrtUi dd bcncjkcicndum num qudm crit homini addido a^ ucndito fub j^cc* . .^ cdto.nift cum rcdimat qui dicit^ Si filiu4 uos
lomn* Ptij^ libcrduerit f Quod antcqudm fieri m ho» minc incipidt, quomodo quifciudm dc lib. arb^ gloriatur, qui nondum c^ libcr dd operdn* dum bcne i Eccc dpcrtc oftendit lib, drbL pcr grdtidm liberdriiUt pcr iUud bcne opcrc* tur,h£c lUf,
Maxen. lib. contr a Pclagt*,
Uhcrumdutcmndturulc drbitrium dd misfermo e^ ^.|^.^ diududlcrc crcdimn^.nift dd difccY^ ighis qu^pcrti f^enddUntumcrdcfiderdnda cdrndlidjtue ncm di mtam ^ccuUrid, qu£ non apud Dcumfid dpud ho* ^t^rnain*^ „iincs fortdfispoffuntuidcrigtoriofd, ^ Ad
cd ueroy qudc dd uitam <£tcrndm pcrtincnt, ncc (ffgitarc.ncc ncUc.ncc dcfUcrarc, ncc
^ j^crficere
CE LIB. AK^\T.
perfccrc po-fcy nip per mfuponemy CT tn ope r^tioncm mtrinfccn^ spiritiu fandiy c^ui cih fj^^iritm Chrifii.Spiritum cnim Chrifii qui tion babct, hic non cB cim.
Augiift» de uerbis Apofl. (er* xii]^
Si /J?f ritu d^ioncs carnis mortificaue* YitiSyUiuctisyDifturui cras.hoc potcji uoluntns R<>JMrf. ^j» tnca,hoc potcfl Ub. arb. mcum.
Onc uoluntas f quod lib arh. f Nifi il* le Yegatycadis,nift crigat iuccs. Quomodo cr jo jj^iritu tuo cum audis Apojiolum.
Quotquot f^iritu Dci agunturM fttn^ filij Dci ^Tu te uis agcrc a tc ipfo f uis agi ad adionis carnis moriificandas f Quid pro dcfi tibi f Quia non cris ^picurmyfcd crit Stoicm ffiuc Epicurui erisy fmc Stoicm eris» inter filios Dci non cris. Quotquot cnim fj^iritu Dci aguntnrM funtfilii Dci, No/i quifccundum carnem uiuuttt fudm,tton qui fecundum f^iritum uimnt fuumyUon qui agutt turff>iritu [uOyfed quot^iuotjjlim Dci 4gutin tHr^bifuntfiliiDci^
Picd
/RTICVLVS CXJVAK.
DiVrt mihi aliciuiSyErgo agimur cr non dgU muf' Kefj^ondcojmo cmgis arnonagc* ris, fcd tunc bcnc agis.fi a bonofj^iritu agda ris, Et fcquitur.Vrorfus ft dcfucrit fj>iritm Dci.nihil boni agcrc ^otcris.Agis quidcm iUo non admmntc, libcra uoluntatc.fcd malc.
Ad hoc idonca cfl uoluntas tua.qujc m* catur libcrd, er vtale agendo fit damnabilit anciUa. Cum dico, fmc adiutorio Dci nihil dgis^nihil boni dico, nam ad malc agcndum habcs f\nc adiutorio DciMbcram uoluntatcm, quanquam iUa non cfi: libcra . Scquitur, Sic tamcnfcitotc uos agcrc bona, utfit rc^orj^i ritm adiutor, quift dcfucrit^nihil boni omni* uo agcrc udctis .
Augiiftmus con. fj» Epift.Pe^ UgL 4d Bonifi,
Dicunt Vclagianifc confitcri gratiam» adiuuarc wwi^cHiufq; propofttum bonumt no tamcnfiudiu uirtutis immittcre rclu^anti. Ho: quippc ita dicunt,ucluthomoafc ipfofi* nc adiutorio Dci.habcat propnfuum bonum, ftudiumci^ mrtutis,quo mcrito grxcedcntc.dig
M LIB A.RBIT. nm fu ddiuum Dci gutU fubfcqucnU,
Augufimus dc pr:^dcftinationc Sandorum Cap.virj.
Hjff itdq; grdtid, cju£ occultc hummt fordibm diuimt Urgitutc tribuitury d mUo duro cordc rcj^uitur. idco qw/ppc tribui* tur, ut cordis duritia pcnitui aufcratur. CXuando crgo pater intm auditur, ct docct ut ucniatur ad filium, aufcrt cor Upidcum, CT ^^^t^*^ kuemt dat cnr carncum. SicquippefLcitfiliospro* cor Upidcuntf mif^ionis cr uafa mifcricordi^y quiC pr^pa^ rauit in glorim, Cur ergo non omncs do* ccty ut ucniant ad chriftum, nifi c^uia omncs quos docct mifcricordia docct f Quos autem non docetj iuditio non docct,
Auguftinus contra Pelagi. 8C Ccj* kfti. de gratia. Cap. xiiij.
Si cnim(ftcut ueritas bqmtur)omnh ^ui iidicit ucnit, quisquis non ucnit, profciia non didicit. CXB^ autem non uidcat.cr ucnit rc juenffmimtmucmrc 4rbitrio uolun*
mis$
ARTICVLVS CLViiRr.
^ „ tdtis ? Sed hoc poteji clfcfolum, p im ti^i
Volcnles vnpit nit, non autcm potcfl: nifi adiutum c(Jh /i «c*
m^ncnti/nfccca nit.crfic ddiutm.ut nonfolum quid fhci*
tis, cr nec diud ^ndum pty fcut, fed quod [cierit, etiam jikcit^
^o\fmt, ({uia fer ^c per hoc, quando Dem docct, non per icn
uifm peccatl gis Utcram, fed pcrfi^iritm grutiam, ita do^
cet, ut qt^od quifq; didicerit, uon tantum co»
gnofccndomdeat^fcdctiam nolcndo appcta^t
agcndo^ perficiat.
Augufi:» de uerb. A pof?. fer. xv*
O malum lib, drhi.fme Dco.Expcr^ T^onnc egrcgtd ti fumus quid ualeat fvie Dco, ideo miferi lihcrtas,quic m* fa^li fumm,quiafme Dcoquid ualeat.cxpcf fcrostantumf^^ tifummiBpotefl pauca» Eccc, honus f^* «/. ^mcRhcmo.crpcrlib. arb.fr^us e^ho*
mo malui» Qu^ndo f^^urm cR bonum ho^ mincm malm homo pcr lib, arhi i feruarc ft non potuit honwi honum ,Gr fkfturus cfi ft Hot cxpcrtlfu* malwi bonum ? Cum cfjct botm:, non ft Wi« omnes non fcruauit bonum, cr cum ft malwi,dicct^^» fmenofirom<ig* &io me honum, no m^lo*
Auguft. in Enchiri.ta. xxix^
QMii
toELTBHROJiRBlTRlO. Ojiid cnim boni opcruri potcji pcrditMg fiift quanttim fucrit d pcrditionc libcratmf l^unquid lib. uoluntatis arb, ht hoc abfu , N^ hb. drb. malc utcns ifomo.cr fc pcrdidit cr ip ^gYCgium ex • fum . Sicut cnim quifc occidit, utiq; uiucndo ^tnpium cmni « fc occidit fcd fc cccidedo no uiuit.ncc fc ipfu hm pcrj^icum* potcfl rcfufcitare tum occideritMa cu libcro pcccamui arbitrio uidore peccato , amiffum ril cr libcrum arbitrium^A quo enim cjtis de uidui cji , huic cr fcruui addiam cfl , Pctri H. Prt.ll* certe Apofloliell ijla fentcntia , Qu^ cum '
ucrafit , qualis qujefo potcji [erui addi^i cffe libertas ,niri quando cum pcccare dclc<^atf
A iiguftinus ad Vitalem E pift. c. vif.
Quapropter , ut in dcum crcdamwf
cr pie uiuamwi non uokntis , ncq; currcntis, N(jf fumtti U9m
fcd mifcrcntis cjl dci , non quia «cllc.cr cut lentes,fcd deta
rere non debcmwi , fcd-quia ipfe in tiobis cr ejl qui dat ut bo
UcUc opcratur cr currcre . num uelimui •
hoc cji deui pcf
; Auguftinus lib. i, Rctra. Cap,l nof mlt bmnk
llm^4intum ad hminismturam
mhil
CegitdtiSes qu^ ^//,// cBincomclius,qum mcns CT Ydti»,
fm d utione ct fed nonfccundit ipfam dcbct uiucrCyqui bcate
tnente dumnat tmlt «mcrc,4//oq«( jccundum bcmincm uiui t,
'Augujiinu4* cum fccundum Deum uiucndumfUj ut ^Oj^it
dd bcAtitudincm pcrucnire.pYojpter quam con
fc(iucndam,nonfe ipfadebct cffc contait4,
fcdDeomcns noj]ra fubdcnda esi^
Ambrofius ad Pimeria. Epifi'. ulti.
• Si(iuidcm nihilrcdc f.cicthomojiiji
tiuod uolcns^egcri , fcd m ad id quod <equum cr utilec^yanimi tcndat wtciitto, dc lUiiH dtcrnoe cr itnutabilis uoluntatis Dci injj^i^ mtione, concipitur,
Augtiftinus rontra Pelagia. ad Bo* niia. Lib. i. Cap, xxxviij.
Ex Dci potcntia ucl in malum ucl in bonum nuUwi inuitu^ cogitur, jcd Deo defe» rente pro mcritis m malm iuit, cr Dco ai iuuantcfmc meritis, conucrtitur ad bonum, non enim homo bonusfi nolit, fcd gratia Dei €dm4dhoc adiuuatur utuclit, utfcriptuiti
MtlBEHO ARBITKIO. cJl^Dcui eftduiopcutur in iiobisCT UcUc ^^ ^ f*^^
Bcrn. dc Iibcro arbftrio »
Quidigitur f Uoc crgo totum Uh. ^th. cpm f hoc folum cil n:^5 mcritum ^uod con* fcmit ? Eft prorfus , uon quidcm ([uod ucl ipft confenfm in quo omnc mcritum confifdt ^ ah ipfo dco iionfit , cum ncc cogitarc (quod mi* 03^^ ^® ^^^^ nu^ cfi quam con^^cntirc ) aUquid a nobis qua rcHnquitur Ub^ /i ex nobis fufficicntcs fumn^, Vcrbx nofunt ^^bi, cxfuisni* tnca , fcd ApcfioU ,quia omnc qaod boni cjje rlbm t fotcjl Jd cji cogitdrc ,er ucUc , c perfice* rc pro bona uoluntatc , attribuU dco, , uon *(uo 4rbitrio,
Orbel hl). t]. fcnt. Dift» xxviijQiiarft»!.
ttbcrum arbitrium non potcji fe iifp$ nere adgratiam gratum fkcicntcm , nip per dUquam f^cciaUm motioncm fk^am per f$ immcdi4te , ucl mcdiame aUqua crcntura.
/RTICVLVS CX^VAKTVS. Bernardus dc libero arbftria,
Jn cuttdem imagincm trdsformcmurg fdneiudmdf^iritudcminia^c. Ergofi a do^ tninij^iritu , ]dm non k lihcro arhitrio, Ncai mo proindc j^utct ideo didum libcrii drbitru quod(eclU(tmtcrbonumc:r mdum potcjiatCj, Kut ficultnte ucrfctur.cum cadcrc pcrfc qui* dcm potucrit ,non autcm rcfurgcrc ,nif\ pcr fj^jritum dci, Alioclui ncc dcm.ncc dngciifan iii , cum iufmt boniM non pofint cffe mali, Kf c prccuaricatorcs ite angcli,cu itafint md , . ii ut non ucUcnt cffc boni, lihcri arbitrii
cjfc dicuntur , Sed ^ nos iUud poft rcfurrcc Vdunt r tioncm amifjuri fummyquando utiquc fcpara^^ ais ^^* yiii^cY^iiiijQni^alijmalis.admixtifucrimus. m^s ^^^^^t C^tcrum ncc dc^ carct libcro arhitrio, ncc ^„.*"'"^"^^* diaholm y(\ucniamc[uod iUc nnn cffc potc^ h ^T •r^'^"^ ^"^^"'^ '"^^* mfirmafkcit ncccfitas , ,'f^ firnu , c ^^ r' ^^bonouoluntds y cr uoluntaria firmitas. Jn ' i^ '^ Qljoiq; diaholm non ualct m bonum rcfi)i* rarc^ttonaliciuaficituiolcntaopprcfiio^fcd fuaipfmimvjaloobjiinata uofuntas.ac ua* luBtaria ohf\inatio . Nwnc igiiur cx eo potiui - Werum arbitrium dicitur,(jHod fiue m bonot,
fiuQm
DB LIB ARBIt'.
Pucln malo y^quclibcram jhcit uoluntatcmi ^^j^^^^^ ^^^i^ xum ncc boim quijl>idm , ncc itcm mdm dici ^^^ "^" ^l^ "^ dcbcat,autcfJcualcat,nifiMolcns. Taliiam ^^"^gh^* ^tctu rationc nonmongruc dicctur ^ad bonum fc ^^^^^^isuolutatii cr ad malum habcrc a:quaiitcr.^ quod mrobiq; "['^*'*^ applican uidclicct parfitci.non quidcm in elcftionc ^^ ^^ honum :,uct jhciluas yfcdin uoluntatc Ubcrtas, aucrtcndi a ma
lo , Scd cR libcr
Bernar. la Can. SenLxxxi ^^^ Hbarb.quoi
uolcnsuult quic Solu^homoanaturauim non ptttitur, ^i^id : ult ^v no cr idco folm mtcr ammantia. libcr^ Et ^^^n^*' tamcn mtcrucmcntc pcccato , patitureuam dara uim c fpfc , fcd a uoluntatc , non a na=^ tura 3 ut ncfic quidcm ivgcnita libcrtatc pri^ uctur . Quod cnim uoluntarium, cr libcrth "Et quidcm pcccatojii.dum cfi, ut corpm quod corrumpitur aggrauct aniinam , fcd amcre , tion moic . N4m quodfurgcrc animam pcr fc iam non potcft, qu^ pcr fc cadcre potuit.uo^ luntas in caujja cfl^qu^ corrupti corporis M ciato ac uiciofo amorc langucfccns cr iaccns^ amorcm paritcr iuftici^e non admittit . ]t4 ncfcio (IHO prauo cr miro modo.tpfa fibi D ij Hoiumas
noluntas ( pcccdto quidcm in dcterm muU^ $0 ) ncccfitatcm fv^cit, ut nec uccejUtas( cum tPoluntdriafit ) cxcufarc ualcat ucluntutcmi nccuoluntas ( cumfn iUc^la ) cxcludcrc nc* vcptatem . BJi enim neccfAtas hcec quodam ^nodo uoluntaria , Bfl fkuorabilis uis qujcdam premcndo bUndicns >cr blandicndo prcmcns, Vndcfefe rcauoluntas ,ubi femel peccato tonfenferit , ncc cxcuterc iam pcrfc^ ncc cx €ufare tamcn uUa tcnm dc ratione qucat, In^ ie queruU iUa uox ncluti gemcntis fub onert ncccjlitatis huii^ ^ Domincinquit^uim patioTg rejj^ondepro me,
Sed Yurfu^ fciensyquod non iuffe eauffctur aducrfm dominum , cum ucluntai fua potim m cauffk feret , attcndc cjuidfccu* tUihHulerit,
Q^id dicam aut quid rcffmdehit mi hiiCUm ipfefeccrim i Frcmelfatur iugo, nona^iotamen quam uoluntarix cuiiudam feruitutiSyGreratprofcruitutc quidem mim ferahilis , fed prouoluntate mcxcufabilis. \oluntas enimcli^qute fccum cjfct libcrdi [mmff^itt^cc4ti i (eccm affenticndo^
U9lunt4i
DE LTBERO ARBITRrO.
uotuntas nMo minui efl , qu^fefub pecc4l§ tcnct uoluntdric fcruicnlo.
\'ide quid dicds dit dliquis mihi , M uoluntarium dicisyquod iam neceffarium con fiat cffc i Vcrum quidcm cfl.quod uoluntasfe ipfam addixcrit/cd non ipfafc retinet tmagii rctinctur cr notens , Kc^onpo , Bene ho9 faltcm das , quia rctinctur , fed uigilanter rc tinetur ,uoluntatcm cjfc qu^ retinere j^terit, itac^ uoluntatcm nQlcntem dicis f Non uti^ uoluntas retinctury non uolens . Volun* tas enim uolentis f/h non nolcntis . Quod fi ttolcnsretineturjipfafc rctlnct, Quid trgo dicct f aut quid rcf^ondebit ci cum ipfa fcce • rit f Quid fccit f fcruam fc fccit, Vnde di citury Quifkcit peccatum , fcruui cA peccd^ ti . Propterca cum peccauit ( peccauit au* temcumpcccato ohedire dccrcuit ) fcrum fcfccit,
IQ omni opcrebonoiiifiui peccac.
Chfcrudi^uodlo ^uitur de iuflU cijs ttojiri^,
loh IX
ihidctfL Ihidem* Ihidetth
ibUmxiij^
/RTIC. Q^VINTVS.
VASIPAH* nm mcn[lruat^ uniucrfaeiujli* ti£ nojir£ CTC^ Ycrefcia quod ita ftty cr ^uodiion iujii*. ficctur homo ca pofum Deo, Si uoluerit cotitenderc cum eo, non poterit ei rejfondere unum pro iniUe.
Si hdhuero quippim iuflum.ncn rejlioit. deho,fed mcum itidiccm deprccdhor
Btidttifi fim^kx fuerOy boc ipfutn igno* Ydhit dnimd med ,et tcdcbit mc uitce me£^
Verchdr omnid operd tncd, fcicns quod. non pdrcercs del'.r:qucnti, Si lottu fuero qudft dquis niuis, cr fulfcrmt uclut mundif^im£ ttta. mime<€jdtnenfordibii4 intmges me, CT ab* hotnmdbuntnr me ueflitncntd mcd.
htidmftocciderit tnc^ m ipfo f^crdho^ Veruntdwen uids tncds \n cotijj^e^^n eius dt^ gW4m,cr ipfc critfaludtor meu^^
AuguRmus pral. C, XLii.
mM
mom\ OPEM BONo ivsr. pbc.
NuUiii cnim unqum op« honum fecit tdntd chmtatc^qudnta patuit ct dcbuh. QU4 rcquilihct iniui^ui rcmunfn, iniujlm dutcm - , ^^^ ^^'^* non potcli in oj^rc m iujU non fcccare, P'^'"'"^ V*^^ *
bemuA,
Auguflin.adHicro. Epin:. XXX-
Virtm e^ chdritds, qud id quod di* tigcndijm esi diligitur. Hjcc c^ maliis muior^n aliis minor^ in aliis nuUUy plcnij^imd ucro qu£ iam non pof^Jt dugeri, quandiu hic homo uiiiit cji m ncmine,quandiu dutcm du* ^xfud ndturd ^cri poteihy jprofc^o iUud quod minm cR efi pcrcitiiQuic qudm debet^ cxuitio c^.cx quo uitio,non qi*id minu^fit e^iujlm \n terrdjuijTxu bonum cr non ytdm dcbct ficri fcccet.
Gregorius Pjp, lob Lib. ix. cap.L
Non iujlificdtur homo eompoptu^ Deo Crc. SdnRus autcm uir, quid omne mcritum ui'.'tutis ncftr£ uicium cjfe conjpicit,ft ab in» tcrno drbtrio di^ride iudicctury ideo rcde fuhiungit, Si uolucrit contendcrc cum co,non foicrit unum rcj^ondcrc fro miUc^
D iiij licm
ART. O-VINT, Idcm Cap, xiii].
Omnis human^ iuliitU \n iujlici4 cjff Uttuincitur.fidijiride iudicetur.
Ideminfine mora,
tX^ismterijidYcmanct falutis focwf, Vndeerg9 gto» (judndocrmuUnojird.pura mtiU funt,cr fiam^dum nobis bond nojlrd , quae non haben credimuSi fur4 xHfd mhil pi*rii bona cjfe nequa^ium poffunt.
Idcm Libroix.Cap.xxviij»
Kotdnium ucro,quod uir fin^M notii
4lt, THlferunt mundifim^ manm me^fcd uc
lut mundifimte munm me£,(iuia quomcj; cor*
poreacorruptione ajiringimur, quam libc^
Hmc omnU lU « rcdis opcribm ueram munditicm nequaquam
fiicia nofir4 im* dpprehcndimu^ fed iniciamur .
fcr/c<^4*
Idfjm ibidcm Cap. xvij\
latpfimplexfucro crc ^lerumq; ji fmm bon4 , ({t^^ agimm di cUtioncm du*
cimut
INOMNI OPERE BONO IVSTl PEC cimur,fincfcimmminimefcqumur. Quis l^onne hoe c/l cnim dut dc mrtutiifu£ confcientin non quan j^cccarc in benis tulumcunf]^ fuj^erbint i ogeYibm »
idcm inoralf.
V£ Uudahiliuit^hommum ,/t re^ motd pictdte iudicctur , Qnu dijiri^c difcu» v<c wiferis itlis ffa mde dnte oculos iudicis^ unde fe l^lacerc qui tantum glo* fujj^ic4tur,obruitur, rimur vnfidi'^
tijSOpcribMfim
HieronLmus contraPdagi ucrismhilfit{tk
Yum.
Quotquot enim pcrfcde hoc fdpimm Crc. Qnid ergo /kpnwtw f imo quid fdpcre dcbemwi,quiperfcdtnonfumu4 f Impcrfcc* tos n9s effe confitcri cr nondum comprehcn diffcynec dum acccpiffc . Htc ejl hominis ue Chrijlidnort$m rdfdpicntid.impcrfcdumcffcfenoffc y At* perfe^i^ qudt y^ur ( ut itd loqudr ) cun^orum in cdrnciu^ ftt, fiorum impcrfe^d pcrfedio efi\
Berncrus de uerbis Origc,
Quiiudicdtmc dominui efi cre. I^COf. Ilil^ tRim enim (rorf^ nc^^uco dccUnare iudicium 9 p cr/i
Cr /! iufim fucroy non lcuaho caput, (ptottim omncs iufticu me£tan^ pdnnmntcnjlrua^ u corm iUo. Uon ch qui In conj^(fiia m$ iujiificctur.
VL
Qux Tit ucra Ecdefia, 5C unde cognofcitur^
ChriHmmHnddt fum lEeclefum Uuacro dqua fcruerhum»
1RI mUGU tc uxores uc* firds. fmt cr
ChrillmdUexit Bcclefumy CT feipfum tradi* dit pro Cii, ut il Um fdniiificd*
rct, mundam
em Uudcro aqua; m uerbo uit^>ut exhiberct fibi gloriofam Ecrlcfam, non habcntem man cdam aut rugam, dut aliquid huiufmodijfei utftfanda cr inmacuUta. Epi?e.V.
T« es FetruiyO' fuper hanc petram ^di Scdio Bcclefum mcm> ^<itth. XVit
CLVilE SIT VERA ECCLEJIA.
H^c \cribo tibi,jj;}crdns fore.ut uenim 4dtccito,qucdp tardim ucnero.ut noris, ^^^f^n^ cjlco* qumodoo^ortcutmdomo Bci uctf^ri.qu^ lumnxucrit.til cshEcclefuDcimucntis, cdumnd cr h^is -^^^y^^ ^^^^ UcritatisLTim, UL ^^^^ ^,^^
Paulm uccatu^ Apoftok^ ]cfuChrijli etc, ^,,„^^^,,^,. ^ Ecdc/]^Dci qu^ cji Corintm, fanaificatis ^,,,^^' cW pc r Cnrijlum lcfum, uocatis fandis una cum . ^^^ ^ ^^^^, mni^^uiquiinuocant nomcn Boniini nc^ri '' J^„r««t£c* JcfwC/^rf/ti, iiz^MOMV /oco «c/ /mo uel nos . K. * flro,Crdtiauobis^ pax.l^Ccrin I» '
}nunofj[>iritu omnesnosinunum cor» fu^ T>aiptifatifumu4.fmc\udd, fme Gcntim ics.puc fcrui.fuc libcri.CT omncs In uno fliritu jpotatifuwit^, Nim ^r corpw^^"^" €sl unum mcmbrum, fcd multa, si dixerit fcs, non fum manusjwn fum dc corporcj^^^ ideo non c^ dc corporc f Et fi dixcrit aurif, tionfum oculu^,nmnidconcn cRdecorpCi* ref y^^^sdutemejliscorpus chrijli,^ mmbra de membro. i. Corintk XIU
ChrifbftomiTs fiipcr Matth.
. Cap. vir.
Afru&ibm eorum cognofcetis eos.Tru*
&m mm
Ojtid p comc^ dm enim hminif e^ confej^io fidei, cr epem
ni4t cum decrc» ra conuerfutio ipfvM. Si ergo uideris homi *
tis P4^£. ncm chrijii^numyjldtim confydera.fi ccmt
fefiio eii/ji conueniat cum fcripturis, Vcrui
ek Chrifiidnui. Si autcm non cfl.qucmddmo*
dum Chrijiui mandauity fAlfm eft, Judicum
Chrijlianitatis nonadnomcn retulitjcd ai
>7..^c-'>^ySu-v^ c^.^: tonfejiionem^quianonttQmcn folum Cfon/Ji
ll^,liT^Xv X^io ^^"^ Chrijiianum fkcit, fcd ueritaSytluia m nomine
cy.jcrr^'^ ^^rc ^^ Chrifii muUi mbuUm. m ueritate autem
j.cr-dn/^^^^r*"r t>4LUci
Idemin Matth^Homc. iiij,
"^■mi^s^Uf^J^T^^'^'' Om»« emm fj^ecies iuftiti^, quas haa
ideft Cartuftd hent (crui Dci m ueritate, p^ffunt habere cr
ti9s, Ijominica* fcrui Diaboli Infimilitudinc. Habet cnim Di($
ftas>yrddfcanos, bcliucrmanfuctoscrhumilcs, habct cajios
AagufUnian^ , Cr elecmofynarios cr iciunos,^' omncm fpe
X^r cetrros id ge ciem hcni, quam creauit Dcm ad f^lutm ha
r/^ anknantium, minumyipfas fl>ecicscr diabotm tntroduxit
i^GY^im reftili* adfedu^ionem,utinterbonumcrhnumfi^
mn ^c» c^nU' jnulatum confufto fiat,ut fmplices homincf,
mcrui qui boni ueri cr bcnifmulati diffcrenti^i m«
teHigerc cautc nott l^ojfunt, dum <^xrunt b»*
mvei
HOf Dei uiros, wcuunt in fcdidonrs DiaboU^ SoUm dute chmUic San^i j^iritm non po* tcjl immtidus jl'irit-is imitdri.Omnis crgo jj^€ cics iujlici£ m impolloribu^ imcnitury fcUm dutem grdtium ucrjs charitatis.fibifoU fcr* uauit Sj;>iritu/i fan^^ui^ut pcr nuUui^ iullitidm, crtcjlimoniumpc cognofcdtur.ubi csiSpi* ritits fdn^ui, qucmddmodum pcr grdtidm chdritdtis,
XXii j. quarft. lij. cap. Si* Ecclcda*
St Ecclcfid uerd cfi, ipfa ejl qticc pcrfc* cutionem pdtitur nen qu^ fjncit. Qji^ ^*^^"'' 4b Adofiob^qudm Ecclcfidm pgnifcdbat S4« r4,qudndoperfccutioncmfp.cicbdt dnciHu f
XXiitj. qiiseft. I. Pudenda*
Vnd eR colHmhd ntea, l^ulldm dtidm effc conjidt , nip qude in Apcjiolicd rddice cft Non \n Pd^i* funddtd,dquibm ipfdm fidcm uniuerfo ofbi cisdccTctis. fropdgdtdmcffe,nonpotejl dubUdrt,
DecoHt^dift. iiij, cap. Primafgftur.
^roitm4
^rcptercafandd er cdiholied eji ed^ ^^ . ^ clcfu^quUrc^ecrcdWmdcum.
De conse. diftin» i. Cap. Ecdefia*
tcclefu eft cathoUcorutn coUcdh*
XXnu.Q,I.A. redain
Glola. Congregdtio pdclium dicitur ecclcfld, ipitc nott poteji errarcy cr tdUs ecdcfia non poj^it non effc,na ipfc dominui orat pro cccU fu.
LyrainMath. xix- HccJepd non 4U
ligutur pcLpce , Et porte haferi non preualchunt c^c^
ncc cardinali* A uer4 fide fcilicet fuhuertendo , ex quo pu^
bns , tiec archi » tet quod ecckfu non confifiit in hominibu/s
€pifcopis y nec rationc potejiatis ucldignitatis ecclcfaftice^
Kom£,nccHie^ uel fccularis ^ quiu multi prlncipes crfum
rofolima^fedue mi pontifices c^r alij mfcriorcs wuenti funt
ra fides Chrijli, apoftataffc afide, propter quod ecclefia con*
er rion conditio ftjiit in iUis pcrfonis , in quihm cjl notici4
dut fexHs efficit UCH CT mfcj^iofidci CT Ucritm,
l^clefwru -ft«S"/f»
m
Augufiiixis Ser. xcix. de temporc
Sdn^accclcf.4nosfumu5,fed non fic iico nos , quafi cccc qui hic fumus .qui mc mo ^.^** ^^^^^ ^^ iloauditis, fcdquotiiuothi.fumusChrmam ^•^'^^4 c/? ccdf/j fidclcsmhaccccicfaMcll;m hao ciuitatc, ^ O" f^on cjl alh quotquotfuntmiftaregionc , quotquot futtt naEierofolimit trans m*rc quctquot funt toto orhe tcrrarum, ^^"** ^Hig^i^ *• C^oniam ^- folis ortu «fq; ad occafum lau * ^^' datur nomcn domini . Sic fc habct ccclcfia ca^ tholica mater noftra , Magna cfi fjfonfi cr fmgularis dignatio ^ mcrctricem imenit CT uirgincm fccit , ]n fidc uirgo efl , In cdrne psiucai habct uirgincs fandx Mmiiales ,infiM de cmncs uirgincs dcbct habcrc^ cr focminas Cr uiros.
Bernar. ad Guilclmum Abbafem.
fulgct ecclcfia hi parictihus cr tn pau pcrihus cgct . Suos Upidcs ir.duit auro , cr fuos filios nudos dcfcrit . Dcr fumptibus cgcm norHmfcruitur oculis diuitum.
Chrifo^inM^h, homa. xlix.
AHTICVLVi SEXTV5.
Q«fml«fi^<t/«nt fugUnt dd montefi
U cfty^iui funt m Chrijltanitdtc confcrdttt ft
4Ld fcripturds . Scquitur , c (parc iubct in
tcmporc omncs Chrijliancs conferrc fc ad
fcripturas f Qnw tn tcm^orc hoc cx quo obti
nuit h^rcfis ccclepds , nuUd probatio potcft
cjfc ucr<e ChrijlianitutiSyncc^ rcfugium potcfl
effc Chrijlianorum aliud ^uolcntium cognofcc
rcfidci ucritatcm , nift fcriptune diuin^, A«
tca cnim multis modis cjlcndcbatury c[u<e cffct
ccclcfia cfcn/Ji^cr qu^e gcntilitas, Nunc autB
nuUo modocognofcitur^Holcntibwi cognofcc^i
yc quct fit ucra ccclcfia chrijU , nifi tantum^
tnodo pcr fcripturas. Quarcf quia mnia h^t
qu£ funtpropric chrifliln ucritatc, hahct
tv-f t T/-- ^^'-' ^ ^^^'^^^ ^^* ^" fchismate Jmilkcr ccclc^
y^J^^:~j^^^-r'tf^^^ 5/iwi7i>cr er ipfas fcripturas diuinas ,ftM
yior^^rv.-H^ ^JTTir^ l«f*«Vry cpifcopos , aetcrosc^ ordincs clcrU
^^^jI-JZctp^t^-^^ corumyfmilitcr baptismum ,fmilitcr lauch^
v^,..^/Uz:;-, K.- %»«— r^y^jiiam , cr c£tcra cmnia , dcni^^ ipfum
/u ^. c ^T^^f . ^rijium . yolcns crgo quis cognofccrc ^qujg
pt uera ecclcfu Chrifii ,undc cognofcit i^i tan
Anditif tdfttum ta confuponcfmilitudinis , nift tantummodo
^do,niji:,ettan per fcripturas . Ucm cx moribii^ ipfis priui
tumper [criptti mtciligcb^tw ccdcfi4 ChriJli,qmdo ccnucr
r4ti [4th
Q^VAE SIT VERA ECCLESIA»
fdtio Chrijlidnorumy aut cmniuvi autmuUo» rum crat [andu, qu^ apud impios iion crat, Nmhc autcm aut talcs aut pciorcs fiicli funt Chrijliani^qualcsfunt h.crct'ci aut gcntilcs^ Adhuc autcm. cr maior ccntincntia ayud d* iQSinucniair, quamuisinjcbijmatc quA apud Chrijlianos, Ciui crgo uult ccgnofcere qu^fn ucra Ec lcfu ChriflijUnde cognofcat^ nifi tautummodo pcr fcripturasf Scicns crgo IDominus tantam ccnfu'H:>nem rcrum in nouipimis dicbus cffc futurauh idco man* dat, ut Chrifiiuni qui funt in Chrijhanitate uolcntcs frmiiatcni accipcre fidci ucrx,ad jiuUam rcm confugiant,mfi ad [cupturas, Mioquifiad aliAS rcj^cxcrint ^ fcandalii^at buntur,C7 perihunt , non meUigenics qujd fn ucra ^cclcfta.
Augadinusfer. dc omni. fancfl.
Catholicd mater 'Bcclefa pcr totum or* lcm longclatcij; diffufay \n ip/o capite dm* f\o lcfu cdoi^a.comumciias crucis cr mortcm didicit non timerc, magis magisq; roborat4 es%non Yefj[lcndo,fcd pcrfcrcndo,
fi Damafse,
/RTICVLVS SEXTV5.
Damafcenus rn. ientent. Cap. XXXiH.
In umucrfam terram Euungelium prx^ iicatum cil ncn Baliftisy cr armis.aut bclUs dducrfarios deulnccns,fcd pauci,nudi,cr p<^U percs, lUiteruti, uerbcrati, mortificati [^fw entibm pr£Halucrunt.
Hilarias contra Atixcn* tiiim Arnanum.
Vrimtm ntifcrarl licet nofira atatU
lahorem , cr pr^fcntium tcmporum pr^^
fentcs opmoncs congcmifccrc, quibm patro^
cmari Dro, humana crcduntur jKT ad tu*
cndam Chrijli Ecciefum, amhitionc feculari
t>lfcCY6 ^ulbtti laboraur. Oro uos Epifcopi ( qui hoc uos
to^uitur I cffc creditis ) quibmnam fuffragijs ad pne*
dicandum Euangclium Ap0Jloliufifunty qui^
bu<. adiuti potcftatibu^, Chrifium pr^dicaucM
runt f Gcntcfq^ fcrc omnescx iddis ad Dcutn
transtuleruntf An nc aliquamfibi affumcrent
€ patt^cio dignitatem, hymnum Dco In carce
remtcrc4Un4SO' pofi iU$cll4 cmtamest
' l^di^k
CX^VAE SIT VERA ECCltSlA.
'Edidisne rcgis PauL cu in thcatro j^c^dca luiWipfc cjJctyCknlloEcclcfum congreg4* bat f Ncrn»e/c (crcdo ) aia Vcf\^djwioA^t Dccio patrociiiantibiH tuebatur:,quoru m nos xtdiis confcfio diuinje pr<£dicationis cffioruiu VXimanuatlj; o^erc^e<xlcntc5,mtra cxtueu* lafccrctaq^cocuntcSyUicof cr caficllagcne tcfq; ftrc cmncs tcrra ac mari contrd fcnd* tm eonfulta cr rcgu cdi^a jpcragrantcs, dd ues ( crcdo ) rcgni ca:lorum non hahchant i Aut no mdnifcftu fc tum dci tdrtui cotra odi^ hmanK porrcxit f cum tanto vugis chrijiu4 pr<edicarctur, quanto mdgis pr^dicdriiTthiA hcrcturf Atnuncproh dolor, diuinam fidcni fuffragid commcndant, inopfque uirtutisfu^ Chri^m dum dvnyitio nomiui fuo concilia* tur.drguitur. Tcrrct cxilin c^ cdrceribus 'Ecclcfid, crediqucfbi cogit, quje cxilijs XT Cdrceribu^eslcrcditd. Fcndet ad dignatio» tcm communicdntiHm.,quje pcrfequcntiupi cjh confccrdta tcrrore. fugat fa.erdotcs ^qu^t fugatis faccrdotibus, cfi: propdgatd, diligiq; fe gloriantur d munio,quje chriBi cjjcnott potuit.nift cam mundu^ odijfet. U£: dc com» \drdi\oncirddi;^mhi^ olim Ecclcfu,nun^ E ij dc£c9
OSii crcdit ucr hOyiUi dpj^cri ttir^ irxrcdulo tUudiiur.
ARTICVLVS SEPTIMVS.
dcpcrdiu rc ipfa, Qu^ in oculis omnium ef, 4tq^ orc .clamabit,
VIL
Claues Ecclefefimt vcibum Dei.
RAEDTCATB ^^^^r Buangcliu om*
\^^v ui crcatur^ y.W" Qwt crcdidcM utcrbaptifa* tus fucrit , hic ^aluus crit, qui ucro non crcdi idcrit condena
^* j f bitur.Marci ulti, Qiiomdo cUu y^uohis^harifH^rfcrib^hypccrit^, * mj2 quu ^^ . ^y^jii^^^ ^^^„^^ coclorum atite homincs. non docchmt i, ,t - ucrbumdci. ^'^^'^'^^h
Augufl-. Ser.xxvfj. de , Sandi>.
Clauis enimdiccnda cfi ,qud adpdcm
pe^orum durd rcferantur » mcntium fccrc*
t4{anduntur,CUuisinqum cft ^qu£ cr con
fcicnti4n$
CLAVES ECCLE5. SVNT VERB. DHi
fciaitiam ad confcf.ioncm pcccati apcrit , CT gratiam ad cctcrmtatcm myjlcrij [alutaris in cludit.
Chryfb. m Math. C^p.xxiq.
Clauisc^ ucrhum fcicntije fcriptura Ott^V^«iV«^5S
rtim , pcr quam aperitur hoininibus ianua uc ^^} ''*^^^^ '■'''^ ^'f ritatisXUuicuUrijfuntfaccrdotcs , quihus i^igcrcft.ctquii crcditum c/l ucrbum doccndi.a^ mtcrprctan ^i^^^ ^^^^'^ ^''^* difcripturas. bodciMic ape
rituriMuaccc^
Atnbro.h'.deCain cc Abel ^' > cr tic s. Fe«
fro quidcm licct
Kcmittunturpcccata pcr ucrhum dci, ilUoccMerc^ euius lcuitcs cjl intcrprcs ,
Aiigufl:. de dodrina Chr/fiiana h'b, >
I. Cap.xv. &r xvt].
Quid libcralius a cr mifcricordius fcc rc potuit, qui fcipfum nohis quo rcdimcrcmur fubflcYncrc uoluit y nif cy omnia dcnarct ^
pcccata conucrfs.c^ grauitcr fxa intcrdi^ da rcditui no({ri, pro nobis crncipxm cucl « Urct t Has i^^itHr claucs dcdit ccclcfi^ fu£^ E ii\ utqu4
AKTlCyLVS SEPTIM.
ut (lujefoluerct In terr4, folutd effent In cce^
lo,^qu€ligarct'm terrdy ligatd efjcnt in Pec€4t4Ugdn^ coclo,fcilicct,utquisciuism ecclefid ciuidit' tur quid no crc ^j^fi f;yi peccdtd non credcrct, nn ed dimit* diturucrbo ^ tcrcntury Quisquis dutcmcrederet,feq; db habct Uccleftd. fj/y ^Q^redm ducrtcrct, in cimdem EccIc/ijC
gremio conpitutus^ cddemfidc, dtq^ corra
^ionc fdndrctur.
De pcenf. difr. i. cap. Vcrbum,
Yerhum dci dimittit pcccdtd, fdcerdos €Ji iudex.fdcerdos quidcm fuum officium cx ^ hbct,fcd nuUiu^ fotejidtis iurd cxcrcct.
AuguftinusfLiper lohan.tracl.r.
frdtres Jcfum Chriflii iujlum ijpfum hd hemui dduocdtum d^ud pdtrem^ ipfe efi propi cidtio peccdtorum noflrorum. Hoc qui tc* mitjwefm non fecit. Ho: qui tenuit fchifnU nonfccit. yndcji.f?.ddfuntfchifmdtd f Cum dicunt homincsy Nos iufii fummf Cum dicunt homineSiNos fdtiftificdmus immundosfnosiu « flijicdmM im^iosttiQspctimm^nos imp^trdmns
l&tifcbiiii
aAV!!SECCLESIAESVNT VERBDEI.
Eufebiusin Ecdcfiaftica hifto. lib. iiif. Cap, Xiin»
Vetm adumcns ex orientis pdrfihm, .
diumiumimsy Siduisfttcomparercpardtu^, cat Euangclium dducxit.cr fdutdris prxdicationis ucrbo pri * ' "^*"' *'*• mui wj urbc Koma f.uangelii fui eUuibui ii» ^^^^^*. nuam regni coelcjiis aperuit^
VIII ART.
Concilaim poteft errare*
Auguftm.Lib. lU debaptis. contra Donatift. Cap. ill.
VISAVTEM nefciat fanoi^ tam fcripturi canonica um ueteris | nouu tcjidmcnticer tis fuis termi* nis contincri, ea({; omnib.p^ E ii^ }exioxibu/i
ARTICVL. OCTAVVS.
YiorihiiA Epifcoporum literis ita pryeponi/ut de lUx ommno dubitari cir difceptari non po^ fit, utrum ucrum ucl utrum rcdumfu, c^uic^ quidineafcriptum c(jc confiitcrit. Epifcoa jporum autcm litcrasy quje po^ confirmatum canoncm ucl fcript^ funt, ucl fcribentur, <T per fermoncm fortc fapientiorcm cuiuslibet iw ca re pcritioris, er per aUorum Epifcopo^ Yum grauiorcm autoritatcmy dodorumq; prtt daUum, cr pcr concilia, liccre reprehcndi, fiquidln cis fortca ucritatc deuiatum ci?-. Et ipfa concilia, qu^ perfmgulas Kcgioncs ucl prouincias funt^plcnariorum concilio* rum autoritati^ qu£ funt ex uniucrfo orbc l^lcnaria Cortcfs Qhrifiiano.fme ullis ambagibm cedcre, \pfaq; lia poffunt corri pknaria (ccpe priora, poftcrioribus cmcnda» %i,crgo cr crra ri, cim aliquc cxperlmcnto rerum apcritur, yc, nam quis cor qucd claufum crat^ cr cognofcitur quodla^ rigit re^c f^M tebatfme uUotypo facrileg£ fuperbi£,fme ^wm i uUa infiata ccruice arrogantijCy fmc ulla con
tcntione liuidje inuidide, cufanRa humilitate^ fum pdcc catholica^ cii haritatc clni^iana^
Panorm?* de eMione, Ca. SfSJuficafti.
Concilim
COMCIUVM POTEST ER.RARE.
H/c hdhtk unii
Concilium ^otcfi erurc , ftcut dlias cr» rmt\u^cr mAtrimonium contrAbcnduni i«» *'>^P^f^'^^'-^^ wc tcrraptorcmcr ra[>tm .Et diaum S. H/c. /w^««''^"^»^
iit conc crcc/mV?:^^ /i(ffm cfum didnm uniui ^^^[^^^ ^Jr^^^ priuaticjjct pr^fcrcndum diaoPdp^JviUc tofaao ^rohdt. moucrctur mclioribm rationibus noui cr uc^ . ^ '^^/p -^m/rf, tcrt;Tc;]4mc;n^i(jM^mP4,^4. Ncc oi);*^4f, ^^ P^qf^^tji^ p,dicatur,iiuod Conciliumnon potq} crrurc, ^^^^^^iii^ fidc* (luid Chrill!^ orduit pro Ecclcfia fua utnon hiJi^^^oDciucs ' dcticcrct fidcs, cxnia dico, ciuod licct Conci f'^'^ P^P^' q^''"* lium gcncY^c rc^rxfcntct totam EccUfum ^^^'^*^ "^" P^f* ur.iucrfalcmy tamcn in ueritatc ibi non cfi uni r f^jyarc x-xin]^ ucrfulis Ecclcfu, fcd rcprefcntatiuc. Quia ^- '• i-^tidcnda, uniucrfalis EcAcjia confatuitur ex coUatwnc }^^^ ^*^*'^ ommum fidcUiwu Vndeomncs fidclcs orlis ConcUiumnon cnnfrituunt i'}am Ecclcfwn uniucrfalem, cu* ^i/^' ^cclejum ius caput cr (pcnfiii cjl ipfe Chriliu^, Papa 9^^ crrarc ncn autcm c{l uicariui chriftiyC^ non ucrc ca* ^^p^^^yd tantu futEcclcfix. Etijlaefl^cclcfaqucecrrarc rcprcjcntarc U^, non potcd, Pcrhoc de confccra. dijiinc. ^''^r^^^* "^
1. cap. Ecdefia. Vndc pDfibilc c^, quod uera fides Chrijli remanerct m uno fclo^ itd quod Hcrum cfx diccrc, ^uodfidcs ncndcjicit
in iccclcpA
CONCILIVM POTEST ERRARE.
h 'Ecclcfu hoc patuit pojl pafjoncm Cbrijli^ J<i(im fidcs remanft dumtaxat In bcatu Ma* ridyCluU omucsaliilcandali^atifunt, tamcn Chrijim dntc pafioncm orauerat pro Pctro» ut nondcficcrctfidcs fua,
Concilium uniucrfale legittimc congre Std dicite, qu4 gatum^ in uirtute Spiritm fandi, tn quo Pu« impudcntia au^ pa ncn diffcntit a Concilio^ ncc Concilium a dctis u^irmare l?apa/inhis(iu£ f^c^lant adfidemynonpoi ucflra Concilia tcfv errare. AtfiPapu dijfentita Conci^ c-Je congrcgata lio.tune [uffc^um e§h iUud Concilium* Vt m uirtute Spirit. cxcmpli gratiaXondlium Conjiantinopolita^ fanclif cumtion num in quo condemnabantur imagmes San* babcant ucrbum dorum.confcnticntibm, CCC. XXX Epis "Ddfell nc uUa, fcopis, crratiit,proptcrea quod Gregoriui^ uinmjpir/ana. 111. non [ubfcripft. H^c Kophcnfis^ dhfj; dci uerbo f imo contraDei
uerhuf C^ttrum IX. ART.
^ud au^oritate fTmabitts Con*
fi:incicnfe ct B4 Qmnes tensntur communi*
filienfeconcilia, cm fub utraque
mmmmroq^dH fpecic»
^&jlis Papam Acclpite
fro hcYcticff^
DE VTKACUVE SPECIH.
CCIPITB
cr commtdi*
tcMcjlcor vemdidt^dccl* p:tsmcum.Et pitcMbitc ^mi 4ccipictu cd fcrbomo dicci liccmgYatids n6n hibctisi cgit, cr dcdit iUis diccns .Bi
„ litccxhocoii
mncsyhic c^ fattguis mcui noui Telimcjiti,
qui pro multis cffunditur in rcmificncm pcc*
€4torum, M4tk xxpi, AUr. xiiij' Luc, xx'^,
Ego cttim dcccpi u Domino quoi v trd Nf c [atis ejl, /i iidi uobis.quodDotninmlcfus mc^u<t no^c dicatis.quodcot tradchaturyacccpit pancm cr gr^tias agcnsy pu4 cjl f^ncfang frcgit cf dixit. r.cci^itc cr matiduc^te.hoc uinc, N^m e^ corpm mcum quod pro uobis tradctur. chrijlus hoe fci Similitcr cr caliccm poji^ccnauit diccns, uity^tamcndat Hiccalixnouum Tcjlamctitumcllinmcofan fangukem fcor^ ^uinc.hoc fkcitc quoticnscunc^bibitismme» fKmyC P^«^"* m commcmoratiotmtK pr£cipit , ut cx
calice bibamM^
Onotienscunq^ manducahitis panon cr non tantum huncj cr galiccm biberitis.mortcmDotnini excorpcre^
4itmHnci4
'IRTICVLVS N0NV5.
annunckhitU doncc ueniaty
Itacf^quicunq; mdnducjtuerit pdncm hunc cr bibem cali:em domini mdignc ^ reu^ critcorpmscT fanguims domni . Probct autem feipfum homo^ cr pc dc pane edat cr dc calicc bihaty nm qui cdit cr bibit Mignc, iudiciumftbi manducat cr bibit ^ i. Cor^ xi •
De eonfe» diffin. Ii.Cap. compenmus. Siint ver ba Gdafij Papac
Compcrimu^ autcm quodquidam fump U tantuvv,nodo corporis facri portionc.a ca^ li:cfacri cruoris abflincantyqui procul dubi^ 0 ( quoniam ncfcio quafuperfiitionc docen^ tur aflringi ) aut Intcgra facramcnta pcrcipi dn":, aut ab inicgris arccantur , Quia diui* fo uniuSyCiMdcmq; myjlcrij fvic grandi facri lcgiononpotcji pcrucnirc, CXuiadiuifio.glo^ (a , Ncc fupcrfluc fumitur cx utraq; ff>ecic^ l^amff>ccicspanisai carncm , v ^ccics uini ad animam rcfcrtur ^cum uinum ft fa% cramcntum fanguinishi quo e[l fcdcs ani* mi^,idco^fumitur[ub uh\^jjj!ecicM pg^
nificctut
DE VTRAa.VESPEClE.
tjificctur.quoi utrumci; Chrijlm carncmaf fumpfUy cr unimmyCr quod tm anim£ qua. cerpori ^artitipatio udcat. Vndc fi fub unx Untum f^ccicfumcrcttiryUd tuitioncm altcrU Ui tantum ualcrcfiguificarctur.
ibfdem Cap. Qui manducant.
Qtji mandu ant cr hihunt Chriflum, uitammanducantcTbtbunt ,iUum mandu^ l^omtcuultis ut tarc cllrcfici,iUum bihcrc ejl uiucrc . Qni ^"^^^'^ uiuantfcr manducant, glojfa , id e(l \n jl^ccic fanis cr S'' ^"'' «^» ^^ ^ uinL bantf glof dicit
hi ffccic pams, ibidcm Cap.. Si quotiescumque <^ Jl'^^^'^ «wu veiba Ambro.
Si (^uoticscunci; cffunditur fanguis Chri ^i m rcmificncm ^cccatorum cffunditur , da» bcomcrito fcmpcr arcipcrc. auifcm^cr j^ec co , dcheofemj^cr mcdi:inam acciperc^
Ibidem Cap. Sinon verba Hilartj.
Si non funt tmU ^eccM ut cxcommu^
niccm
DE VTRA(X,VB SPECIK.
nkctur ^uis, non fc dchct d tncdicm cor^o^ ris cr fanguinis Domini fcj^ure^
ibidem cap. in Caena.
In c^na Domme d quihufdcm pcreep» tlo Euchmfli£ ncgligitur.quie m cadcm dig db omnibM fidclibm ( cxccptis his , c^mhm f ro grauihui criminibu^ inhibitum c^ ) pcr^ cipicnda pt.Eiclcfjafdcm ufu^ dcmonflrut:, €um ctim pocnitcnt cs cadcm dic ad pcr^ cipicnda corporis ^ fanguiuis Vomini $4* crmcnta reconcilicntur^
ibfdem Cap, cum frangitur, uerba Auguft.
Mdite i^uod dh ^^^ frangitur ho(lia, dum fanguis de
cityf^nguis dc ^^f/^^ \,^ ^y^ fidclium funditur, quid aliud | ealice, cr non dominici corporis crucc immolatio, ciu^q; fat$ de corporc.^cr pmis dc latcrc cjfufio dcftgnatur^ ht ora fidcliu,a'
mt tantum f4^ Cyprianus ad Cornclum fcrdotHm^ Papam de Ccena
Domin/i
r)E VTHAO^VE ■ 5PECIE.
l^am quomodo doccnvM aut prcuocd*
mtamm confcl^ionc„omHUf.ngmn<mfu. p,,„,„„o,„,,
umfundcrc,f,as,mluamis Chr.ltf^ngm. ^.^^^^
mn dcnc^amu^ f Aut ctuomodo ad Martiru -j •
*. / -j r r JLL «o^* ^?*^' dicitig
palmm idoncos thcwtuSi h non cos ad btbcn^ l
dum priiii m Ecdcpa pocuium Domtm, lurc f . .
^ ^ . '', . . ^ tum hihctuiuni
tommHmcaturos admitttmu/ii ^ ,-
cr i}o cx caltcct
Sermo. dc bpfis^
Idcm olicndit f^dum BUccni mfun* . * f .. dcntis Unguincm Chriiii in os ^ucU no^ nichabctisafei Untts. mnjiaHm.
Hicronu in Sophoniam Cap^in^
Sdccrdotcs <J«i Eucharijlije fcruiunt, ct fangt^.ncm domini populis ciui diuiduntjmpie 0igunt in lcgem Chrijti putantcs Eucharijium imprecantisjiiccrc uerba, non uitam,
Trfpartftn hiCtori^ Lib. iX^ Cap. XXX.
Qj^modo nt^ni^ cxtcndcs^dc qulhHi
•^ 4dhu$
ARTICVLVS NONVS ,
ddhiic favguis jliU<tt inMus f quomodo Mti
modi mamim fufcipics fan^^m domini cor^
l^m f ({Ud temcritdtc ore tuo poculum ptwg*
uinis prccioff. pcrcipics.quando furore uerbo
Vccemfui po^ rumtumtm tantuilniujlce^ fauguis cffu^
euhm fangui^ fu^^: Sumticrba Amhro. contrd Thcodofum
nis dicit dd cx* HnocrAtorcm, qui Theffmnicji fcj^tcm milli4
pugnundMHUC'^ cccidit,
ftram henfm.
pr£tcrc4 hic hd Vcrba concfli] conftan, fn quo ron» hetis pra^icdin deirinatiir participatio alrcrius fpe^ fccleft^ dc uer^ cici. Anno. M. CCCC* XV- his ChriftL dic xv. luni-j. ScfTione deci*
ma. tertia .
Cum m nonuuUis mundi partihit^ ^«ii4 tcmcrarie affcrcre prafumant crc. Concili* um dcclaratjcccrnit, cr dcfnit , ciucd licct; Chrijlui poji cjenam m^Atucrit., ^ fids dif' * cipulis adminijlraucrit fuh utraq; fj^ccic.pu* Percium Ycgu nis CT uinihcc uenerabilefacramcntumM Um lUud tdmc- mcn hocncn ohflante ^, facrorum canonum du^orius Mudabilis cr 'dpprobatd cdnMctu do ccclcfi£ fcruauit,^ fcruat.quod huiumo di fdcrdmcntum noti dcbct conjii i j^od canam
DE VTR ACL,VE SPECI 1* ,
ncci^k^ddibm,Yccbinouicmi5,mfm c4u H^^^'^^^ «^^^^ fu injimitatis.dutaltcriasncccEitatisdiu^^ ^^^^^^^J^, ^"^ , rc ucl cccUfu conccffo ucUdmijfo, Et/i^ conccditis primi cuthjcc con;uctudo ddcuitandHm aliqUiijpc^ tiuam ccclcliu}n Yicul4,crfcdndaUrationahilitcrintroduad "^^ objcruajje c^ ^quodUcctmprimitiuaccclcfuhuiumo fodnosMmwt di facramcntum rcciocrctur k fidclibm fub ^^^^^.^^ ['"''' titraq^j^ccicpoftca a conficictibu^ fub utraq^ ^uaoritasuimu tantu^n .AUici<nuctantummodo fubjjmc t^difquodU:n panis fufcipiatur^cum firmifimc crcdcndufit /' "^ ^f^^""^^ ^^ a- nuUtcnm duhitandum Mcgrum Chrijli ^^^j^^r'^ r^'^-^ corpm 3 er fauguinem , tam fubjj^ccic panis, i crumt . quamfubflKciG uini, ucracitcr contincri Vnde cum ciumodi confuctudo ab ccclcfuty cr fdnftis patribui r^ticn^biliterintroduda, ^^^^^rtc uc. tTdiutifiimeohfcruataftJubcnda ejh pro «««'"^^ P^^^^^ lege,quamnonlicctrcprobarc,autfmc cc^ busqmhccpyo^ clcfuauctoritdteprolibito mutare . Qua^ batuclmtro.uy. proptcr dicerc quodhanc confuctudincm ^aut ^^'^^ ^ uictjas. lcgemob[cruarc,fufacrilcgum,dut iUicitum, ^onncPaido^n ccnfcridebctcrroncum.v pcrtinacitcr affc ^ ^ ^'^«<^fi^'/'|'^ ^^ rcntcscppofuumpr<emifforum,tanqumh£^ c/cjwj« dcrf/Jjc? rctici drcendi funt ^ crgrduitcr puniendi:, fubutrac^; ffe^ pcr Dioccfanos locorum y feu officiales coru ^'^ ♦ , nutmmfitoreshtcrctic^ prauitdtis .\n rcg*^ ^?""^ im m*
AKriCVtVS, NONVl ftumfilium ddy nh, feu proumcijs , m cjiihui coniYi h&c fdttaij^imum (t^ dccrctumdiquid fucritforfun attcntatum pojhkm Pau:> dutjprcfmnptumiuxtacanonicas, v kgiti^ hnhctiamo-m mas fanaioncs ,vn fkuorem catholicjc fidci ^ T4 uejlra co«* eontra h^rcticos , er confiutorcs falubriter dcmnafvisutbe:^ adinuentas. U.fciUi. indc cxcommunicantuv rctica f qui dant er docent , utramq; jlwcm dan»
raltbui nc rfr* dam.ctfi non dcfiftunt.mccandumiubctm misapojloli^ng hrachium facularc. tutbantt
Bernar. abbas argienfis in Iibello de GfFicio Miflk Cap. xx»
No« c^ dutcm mcnticum ,quod quidei
l^ounchicc funt corpusdomini intingunt , v intinaum'pro
dperta ucrba ^ complcmcnto communionis populo difiribu^
nonfatisclh in» buunt.Namordoromanmcontra dicit^quc
tinRum corpu^ er in Parafccue uinum non confccmww,
pQpulo difvdhui cum dominica orationc, cr dominici corpo*
nificiium calix risimmifiine iuhct confccrarcy ut populu^
confccratus dc* plenc pof^it ccmmunicarc , cxuod utiq^fus
turi pcrfluoprccipcret .fihninaumccrpus domi^
nicum a, priori die feruaretur, cr it^ ktinc*
tum popuh ad communicandum fufficcre ui^
dcrctut
Ibidcm
bESVBVTRA.SPEClS; idemibidan*
Mius quocj; papii m ordinc xxxrt » tpifcopis Acgypi fcribcns , huiusmodi m' tindioncm pcnitus prohihet, CT fcorfum cd* ......
liccmiuxtudominic4m'mf\;itutioncm fummcn OH^^^^^citis ai dumdocct.^BcmsGcUfms papdm ordinc. hec fquQd iubct LI. fcrihcnsquibusdmcpifcopis.ex commu [(^OYfumcaliccm nicm illos prccipit.quicuncq; fumpto corpo* P^P"^^ darif id^^ rc dominico^ 4 calicis purticipationc fc ab* ^> ^^^^^ domini ^inucrint. ^^"^ inftitutioM
nm
Cypriaims ad felicem Epiflola virj .
Adultcrinum cfi Jmpium eR^fdcnlcgidt Umci^yquodcunq;humano furore in^itui^ tur.ut dij^optio diuind uiolctur ,Procul ab huiusmodi hominum contagione difcedite^o^ fcrmoncs corum ucluti cancer^GT pefiemftt^ ^icndouitate.
De confc. diRin» if. Cap» Cuin omne» j
lUui
Hic hahetis in* tiqum con^uctu tlincm ecclcfite, cr modum ob* ferudndi p4tnu
)Uud uero quod jf>ro complemento eon « munionis , intindam tradunt euchdrifiim populis.nee hoc proUtti ex euangelio tefiimo* nium rccejpcrut, Vbi apojlolis dominm corpus fuunicommcndduit^a' fctnguinem , fcorfunt enim panis , cr feorfum caUcis commcndati^ memoratur.
X. ART.
Licet faccrdotibus nuberc» ~
I. rimoAiL
N<?« dicit fuiffc r fedcffeunimux oris , cr filios ^.^^ habens ^quomoi^ ^^f do hoc fit fine ' ' uxoref
'f^^^si^^i
PO RTET
lcpifcopum effe irreprehenfi • bilem , uniu^, uxoris uirum^
Titum . I . Et conftU tuds per ciuitx tes prejhyterosftcut ergo difj^ofuitibi.Si quis fmccrimitic efttuniu/i uxoris uiryfUos habem
fideles
tlC ^ACERDOTIB. NVBERB. fideleSi non ht dccupttione luxurU.
lComtKvu.
Quidhoceilu*
Vropter formcdtioncm dutem unu^cluis nmciuisci^^ ^^^ jf (juc fum uxorem huheat . ccrdotcs cxcij^i*
untur ^
Dico dutcm non nuptis cr uiduis , honu l^uhdnt ucru efk
cRiilisfjfK pcrnwifcrint , ficut cr ego, ftncnfmt facer
Quodfifenon contincnt , nubant , meliiis dotcs , nm iUis
eft enim nuberc qum uri. Ucct fcorturi»
modo Ycddant Hchrc. XIll . epijcopo prem
fcriptam pccum UonorMe cennuhimn m mnihu^ cr niam, thorm immacuUtu^ ^fornicatorcs v ddultes^ Paulu^ uocat ha rosiudicabit dcus. norabilc ccnnt*
bium.cr uos dc I.Timo. mi/ tcjlabilc.
Aconditomun*
Spiritm dutcmmdnifcfle dicityquod m doncmo rcpcri
nouifimis temporihm difcedcnt quidam afidc^ tur qui prohi^
Attcndcntcs j^iritibus crroris et doMnis d£^ huit nubcrc nift
moniorum^inhypocriploqucntium mcnda^ papa,namTd*
mmfCdUtcridtdm hahentium confcicntiam ciani in tctum
f iij fuam ccndcmnabdnt
mptids. .
ARTICVLVS DECIMVS. Voi fcltU dlh jj^^^ ^ prohibcntium mkrc vc . rumu^\d poj?i«
(?rtff,«oi«f4«c: i.Tf7#.IIIl.
tificdtiont , fd
i^ f'orW«o«c. H^c fjfl uoluntdsdei fdtiaificdtio uem
flrd, ut dbjlincdtis uos d fornicdtione.utfcidt mmquis^ue ucjirum uas fumn fof^Adcre in fdn^ificdtione cr honore .
"Dicunt difcipuli , Siita e§h cdufd ho* winis cum uxorc y non expedit nuhere , qui dixit iUis . Nonomncs cdpiunt uerbum ijlud, fcdquibui ddtumeii, Mdth, xiX'
SocYUi eli uxo* socrus autem ^etri tencbantur mdgnis rLsmdtcY. febribus , Mdth, riij.
An creditis cx ^hilippm lEudngelilid hdbuit , ({Udtuof fornicdiiodc fuf jm^^ ^ ^^o. xxii. ccptdsf ,
Magiftcr. Senten. Lij. Diftin*
XX, verba fiint Auguftu Qud du^oritd*
tc ddmndtis hoc Jnfirmitds cnim prona m ruind turpitu^ Ycmcdiumhonc^ dinis^cxcimHThoncjldtcnupcidU ,&'quod jhm.adcoin* Lnis
fliUitml
Tms cft officim , cgrotis eft remcdium.
Synodiis vi. &: habeturDifini^ xxxi.
Quonim m Komm ordine Ydtionif tjfecognouimmtraditim , eosqui ordinati NfJfme d.tr««i< funt diaconiM prcjliyteri confitcri quod no turordinaHouc fuisiamccpulcnturuxoribus, l^osantiquum -f^^^ ^^ cocliba* fcqucntcscanonemapoftolic£ diligenticeyCr J"'"^ cogitctis conftitutiones facrorum uirorum lcgalcs nup "^^ ^'^ ^"^^ P^^ tias dmodo uaicre uolumiis , nuUo modo ^Wfrr. cum uxoribus fuis eorum conmibia diftoluen tes y aut priuantcs eos fimiliaritate admui • cem.m tcmpore oportuno, Quicunq; ergo di* iigens inuentus fueri^fubdiaconali ordinatio» ne,aut diaconali , aut faccYdotali , hi nuUo modo prohibcntur ad talem afccndcrc gra» dum,prouxorisfu£ cohabitationc^ncc etiant tcmpore ordiaationis fu£ profttcri cafiitatcnt cogantur , quod abftinerc debcant a lcgalig uxoris pmiliaritatc\ Scquitur . Si quis igitur pr^fumpfcrit contra apaftolicos canones , aliciuos preft^yterorum , CT (^w* morm priimc , a contdtlu kt <^ <^om* F iiij mmm$
ARTICVLVS DECIM. mmone Ugdis uxoris fti£ , dej^onatur . SU militer cr brejhyter ac didconm^ cjui religU onis cdujfa uxorem fum cxj^cllit , excommu nicctur , Si uero In hoc ^crnmferit^ dej^on^
Dift. xxxi. cx tripart/, ' Hiftona»
Kic(r/i4 Synodm uolens coYtigere ho* minum uitm m ccclefijs cemmormium pott fuit lcgcs y quds cdnoncs uocamtu, In quorum tm^dtu uidebdntur aliciiubui 'mtroduceYc lem gem,ut epifcopi , prcfbyteri , diaconi , fub^ diicconiy cum coniugibus (juas ante confecru* tionem duxerunt ncn dormirent, Surgens dutem Pdjphnutiu^ confeffor contradixit, ho* norabiles eonfejfm nuptiaSy^ cajlitatem di*^ €cnscffe cumpropriaconiuge concubitum» Suapt itaq; confllio nc talem poncrent lc* gem^ graucm effe afferens cauffm , ^m<c laut ipfis, aut eorum coniugalibus cccafio forni* eationis exiflcrct » Et hoc quidem PaphnutiM us( licct nuptiarum effe^ inexpertus ) ex^. (of^it.SynodHsci; landmtfcntentiam eius»,
cr
UC SACERDOTIB. VXO. DVCEW.
crmH €x hacpjtrte fanciuit, fed hoe ht uniuscuius^ uoluntdte non neccj^itiite (cr* Viifn .
Diftinc. xxv//Quifine.
Quipne crimincuniui uxorisc^ uir, „
tcneturudlcgcmfdccrdotijfufcipicndi. Qni T^^^^JJJ /^.^ 4incmitcYaucritc9niugium,culpdm cjuidcm , . *^ no hdbct coii^quinitti , fed f^r^rogdmtt exui» ^^^ ^^^* tur faccrdotis.
Diftinc. xxvi. verba Augufi:
Qi^idm nuhentcs pojl uotum afferunt ddultcros cffc , cgodutcm dico uohis.quod gr4 hit^r j^cccnnt,^ qui tulcs diuidunt •
Conc. Gangren. difiin, xxXt Siquis.
Si quis nuptids In accufdtionem duxerit^
cr mulicrcm fidclcm dc religiofdm cum
uiro fuo dormientcm , dhomindnddm crcdide
rif, 4Wt ctim nccufmddm , tdn^udm non
F P (offe
pdffc coniugitos m reg num dd ingredii<insm thevuufu ♦
.,,.,. , Canon apofloloriim*
QnidclicUis dd ^
"'^^* Sf ({uis docuerit fdccrdotm fuh ohtctH^
tu rcUgionisj^ropYimuxorcmcontcmncrc^ mathcmufi^t^
Concf. Gan$Tren. diftin . OM^derdtdnna xxvin.
dom/m. ?H.Eii«
flacbim docc* 5/ ^^f^ difcernit pref&yterum eomu*
hd!it,fferncndos |^f^^jjj tdnoumoccaficne nuptiarm, quod
eijh juccrdotcs ofcrrenondebcut,a'<ibciuiobUtione idea
quimiptids con ahjlinct .anathcma fit. traxcrunt^
ConciL tol/ra Ca.xxxii]. Q. i) Piacuit*
Uic dpcrte ul* ^Ucuit ut ft quorumcun^^ clcricorum
dcus quod uxo^ uxores pccc4Ucrint,ne forte licentiam peccZ Tcs lubci4nt de ^x ^lu^ haheant.uccipiant mariti carmn hanc tici, foicfiatem pr^eter necem cufiodicndi^^ ligan
di hi domafua adiciunid falutarin^ ^c, LO0 ciuitur de tnuUeribm dduUcris*
■ ^l
UCET SACERD0T1BV5 NVBERE* Xij-Q; ij. Epircopiis.
^ifcopus qui filioshahctjeboms qu£ l^^^^^^f ^^ "^'"'^ relinquit ,4b h^redibui eim mdcmnitdtibuif^V^^^^"^^^^' ecdefu confuUtur .
Diftin. xxxvij. legant verba Hiero.
tegdntepifcopi er prcjhyteri^ui filios ^pifcopi haJjc* fuos f^cuiarihm crudiunt literis gt f^ci^ bant jiUos* unt illos comcdias lcgcre,et mimorum turpia fcripta cantarc , de ccclcfujiicis fumptibHS forftan cruditos crc.
xxxi> Q. I. integritas . verba ;
Ambro.
Integritas corporis expetenid d nohis n nos eogitis e\\:,quamcgopro conpiHo fuadio , non pro quotquot uolunt impcrio prjccipio . Sela cnim uirginitas cihy cffc fac^erdotcs, qu£fuadcri potcfl.imperarinonpotcjl , res ad caflit^tcm» vidgisuoti.quamprjeccptici}. voti. gloffay tnagis libcne uoluntatis eli^quam coa^icnis.
Sexta fynodus SC cft Diftin. xxvitf.
Prejhiterum non kgalibm nuptijs detenm tmn cathedram quidm hdhercfid ub officio abllinerc priccipimu^ ^ fuffidt enim eimnodi mdulgcntid ei.QuU bcncdicere alijs cum qid uulncrdfud dcbct curdrer^confcqucns non cji* "Bcncdidio cnimfandificcttiQnistradido eiJ, Quiuerohdncnon hdbct^pro^ter dclidum iguordntidc quomodo aUjs tradct f No/i cnim publice neq^ priuatc bcncdicat , nec cor^m dmini dijj^cnfct alijSyncc alio modo miniflret^ Sed ei fufficict quod prcef^dct , cr implorct 4 deo ut dimittatur ei iniquitas ignorantic fue.
Diftin, xxxL Cap.Aliter .
Quod autcm hi Sexta Synodo. Prejhys
flahmm %Yati^ ter non lcgitimis nuptljs dctcntusypunitur.non
amquodprimas lcgalcs nupti^^fcd fccund^emtetHgcndcfunt,
imptias datis* a quihus dudoritatc canonica facerdos quiliM
bct dcbct effe immunis^
Synodus anchir/tana difiin. xxvfij. J^iaconiqtd jn orimtione fui dicunt
LIC. SACERDOTIA. VXO. DVCERE.
fc ttcUchahcreuxorcs^fipoftcci dd nupti(U ticncrint,non prohibcntur i minijicrio.
Ibidem ♦
Pdtetquod necdiuconi, nccfubdidconi funt prohibcndi a coniugio .
Diftin . xxviij. Cap. dc SyracuQnap.
VcUgiuierdindte^^ifcopum hi Syrd* gufdnu urbe^-^abcntcm uxorcm , cr hbcrof. Siue crgo pnfoitcr , fwc diuconii^ , fiuc fubdiaconmfucrit.apparct quoi in prcfhtis ordinibm conjlituti , licite matYimonio uti (ojfmt,
Cyprianus EpifioLxi*
IPolluUs quidnobis uideatur de uir* ^fi^htfruaus %inibus,qu£ cum fcmcl ftdtum fuum conti^ cajH cccUbatUA nenter cr firmiter tcnerc decrcucrint,dctccs u^JiTh ttefmtpojleaincodcmledo pariter manfiffe mn ma[culiSi ex ^uibui unum diuconum
ARriRVL V5 ;dec mvt
tffc dicis.qudm graues multorum ruinds hlrit ficri uideamus a' pcr huiufmodi tUicitas er periculofus coniundioncs corrumpi jpluri^ mas uirgines cum fummo animi dolore con^ fjpicimus, Qu^odp exfide.fc Chrifto dicauc J rint,pudic£ er caflce fme uUa fkbuU perfeud rcHtJtafortcs cr ^abilcs prtcmium uirginir. tatis expe^cnt . Si autcm pcrfeuerarc nolut^ "^ifitantumpd' ^^^i nonpoffiint,meliuscshutnubant,<{uamut^ fislis , ({iiib^'^ mignemdelitijsfuiscadant,C^rtcnuUumfr4\ omnix dd funt tribHsmt fororibus fcandalum fhciant, [eandaU^
impera, conftan. legc omnis, . ^ adperangariatr/. Cod. de Bpi(copiStdC derici*
Ad perangdridm quoq; prceflatiouenlk non uoccntur ecrum frcnitates , atq^fubtt ^antice.Omnibus clericis huitismodipraro^ gatiiia fuccurrant , ut er coniugia clcrico^\ rum.ac libcriy corum quoq^ minisicriajd c^ rnaYeSyparitcr ac fcsmince.corumq; ctiam /7« % cr filicc, iumunes fcmper ab hniusmodi mnn'ibus perfcuerent • Pcrangaria, id cih cierdpcrfonmnii^ rcrumimpcndia,
inncccnm
LIC. SACERDOTIBVS NVBERB,
inaocentius.iif.de vita dC hon: . cleii
nnimemfccundtmreQmisfu£moi * r ! j-
Yem non abdicarunt copuUm ccnmgdm , /i ' . ^ . ^ \ rr ' . • . / • -^ ncrcQioms Ja*
Upftfucrint gratuus punwitur.cum lcgitmo ^^^^^^^^ ^J
tnmmomoutipojjunt. ^^^^^^^^^^
Tripan hiftoria lib.viii]. Cap. xxxviq.
hi oricnte ctvt^ijj^ontdncd uolunUte^ tar fion (tliqtid ncccfiitate , ctiam apifcopi nbfmcatit . Pluritni cnim corum etiam epif* copatuitemporc.ex legitima uxore jilwi habuerunt.
Eccle. Hifio. lib. iiij. Cap. xxiiif»
Dionyftui Corintheortm epifcopu^ fcrihit ad Gnoftos epijiolam , \n qua dcprc^ , cmr epifcopum Pinitum ne fratribtt^ nc* ccj^itatem covtpulfte caftitatis indicat,m qua nonnuUorumpericlitcturhifirmitas . lUim fentcntiammi^le^itHY Vinitus.
! EC«
ARTicvL. mcmvs. Eccle, HiftoJib^iijCap. xxx.
Clcmcnsfanc cuim uoccshic dnnou* uimHs 3 fcribens aducrfum cos , qui nuptiai fl^crnitut 5 mtcr c£ tcra h<€c dioit . An nc cr apoflolas improhabunt f Ipctrus cnim, ac Vhilippus cr uxorcs hahucrunt^ ^filias cti^ dm nuptum dcdcrunt . Scquitur . Aiunt ( in* ^ quit , Clcmens lih. vij.ciusdcm partis) bcatmtt ^etrum cum uidiffct uxorem fuam duci dd pajlionem, gauifum cffc clc6lionis gratia, ac regrefionis ad prcpriam domum.cr cxda* maffe ad cam cum duccrctnr, ac proprio no^ minc compeUantcm dixiffc , O coniunx,mc* mentodomini . Talia coniugid fan^orum crant,tm pcrfcdu fuit ajfcdio bcatorum»
Ibidem lib, v Cap. xxiiij
Philippus luangelijla apud UicrdpolitH dormiuit,fed cr du^ fili£ cius uirgincs fcnut runt , cr alid cius jilia j^iritu fan^o rcplcta, dpud Bphcfum permanfit*
ibidem Iib. x. Cap. v*
Spiridia
LICET SACERDOTIB. VXO. DVCERH.
Spiridion Cyprim lEpifcopn^ uir unui cx ordine Prophctarum fHiam habuit Irencm nominc,qu£ cum ci bcnc adminiftrarct^uirgo defunda cil,
IbidemLib.m.Cap. XXIX.
N/cofrffM «/1«^ cx illis qui ordinatus crat cum Stcphano^uxorcm habuit cr libcros,
Syluerius Papa filim fu it H orw i\d£ cpi
fcopi.Vixit circa annli Chrij]i, D.X^^XiUl. ^^ ^'^^^'^ ""'^
nes ijios natoscx
Fapa BCU4 dedit, filim fuit Stephani f^^^^^^ • P^^*;^* Suhdiaconi.Vixit circa annum, D.C.xXIlI. /""^ Epi/copi,
aut facordotcs §
Papa Thcodoncs filim fuit Thcodori Tpifcopi Hicrofolimitani, uixit circa anmm ChriRL D. C. XXXllil.
Papa uadrianus \U filiu^ f«it Talari tpifcopi,uixit circa aunum Chrihi, D.CCC. Lxxin.
Papa lohan.:K.V.filimfuit Leonis prcfbytcri^
uixit circa amm Chri ,D. CCCCLXXXII u
Q focUx
ART* DECIMVl
falix Papa huim nominis tertiin, fuit filiiH falicis Presbyteri Komani. Vixit Art» »0. CCCC. LXXIIJI.
Bofim Pajpa.fuitfilim Stephani Suhdiaconi, tenifiici Papa.fuit fdius iucundi prcsbyteri^
Agapitui Papa fuitfifiu^ Gordianiprcs . iyteri, Anno CCCCC XXXnif.
SiluerimVapa.fuit filiui Siluerij Ro« wwm Epijfijpi. CCCCC XLilff,
Gclafius Papa, fuit filim Valerij Ef i« fcopi. CCCC.LXXXIIII.
loanncs X. Papayfuit filiui Ser^ Vap^e. Anno D. CCCC, XXiiii.
EcdefL et Hiilo.Iib. v. Cap. xxiUU Sed er ego omniu uejirum minimm Pho» lycratcs fccundum traditioncm parcntti mea rumobferuoyeorudumtdxat.quos^ ab mits tio fcquum fum. Septem namque ex parenti* hmmeisperordinemfucruntEpifcopiy Bgo v^auu^^qui omncs ita obferuauerunt hunc di Antctrknnium, cm,Grc.
hoc cli,tempori:i Dift. XXX i. cap* Atite tneniiim hui Paldgij, u. mib^i Gregorrj,
mc4 an^ Chrijli -^tite tnennium omniu Ecclcparum fuh
V^ kxxiiij^ di4com SiVi7i> (rohilpitifmmt^ut more ko
tlCEE SACERnOTlB. NmRB
mdti^ Ecclcfijefuisuxorib. nuUdtcnusmifcc* nntur.qiiod mihi durum 4tcj; incompctenSyUi* detur y ut qui ufuni contincnti:s non mucnitj Vnde noUs ifld ncq; caflitatcm promiftty compeUatur a fud du^oritas cxtof uxorc fej^farari, atq; pcr hoc ( quod abfu ) m qucndi talc uo* dctcriu^^cadat, Indc uidctur mihi, ut u prcc* tum f cur no exi fcnti dic Bpifcopis onimhui dicatur^ ut nuUum gitis.ut uolcnt in fkcerc Subdiaconum pr^fumant.nifi qui fc ui^ arcenty cr ut {inrum ca[le promifcrit, quatcnu^ cr pr£te* nuncg, cfuriant rita mala, qu.t propofito mcntis appctita non ut fniant f funt:, uiolcmir non cxigantur, cr futura ma Cur non ftmul iacautecaucun^ur, Qui ucro poH eandcya conucuiunt fa^ f-rohibitionem, qu£ ante tricnnium fs.^a c(l, cramcntumor * contincntcr cum fuis uxoribui uixermjau^ dinisc^ Sacra* dandi atq; rcnumcrandi funt, ut in bono per* mcnta matrimo» tnancantexhortandi.cosautvm, quipojlpro tiij, hibitioncm ji^dam, a fuis fe uxoribui continc* QWrf^ caj\itdi rc nolucritit ad facrum ordincm nolumm pro non fn cum pro* mucri, quia nuUui dcbct ad altaris minifles prio uxorc i rium accedcrcy niji cuiws ca^litas antc fufccA ftum minijlerium fuerit approbata,
chrijiiantc lcdorut non ignorcs quit^ hiu fcript uris Papa dcfcndit coclibatum Sa* cerdotum.duxitcadmoucndum, Frimafcri* f t«r4 cft diflit}, xxxi, cx leuiti, xx. Zjlote
G ij [dtiai
/RTICVLVSDECIMV^.
fdiM ficut cr cgo fan^m fum. At fi ifljc
fcrijptuYd pTdbdt celibdtum, cur Aron cr om
neslud^orumfdcerdotes duxernnt uxoresf
Imo cur tctm populm non feruauit cclibd*
^ , ir tumf cumomnibu^filijs ]frdellociuitur Do*
Scdohfccrocur ,„.,,^, Dijlina.Ak cxilcorinthio.
Vrobibctis uc ^ Vm. cR Sccundafcripturd.Nolite frduddrc
} ris j cer o i^ iiiuicem, nift forte cx confcnfu dd tempmj ut
vu/i mdtrimoniuf • • • . .\. .,
: ^^^<^f^tts orationi, ^ itcrum reucrtimini mid^
Annon licettUis ipr^j„^jic tcmptct uos satdnas propterincon* m €0 propter ^ijj^u^i^ ucftram. Uanc fcripturl ita torquct, Idnititatcm. Po^ j,j;ftinctc uos ad tempwiM cxpcditim uacetis ^^^u% -V- ^»*^^^'^"*'- ^^ P^«^^ (mquit)hjcc prjccipit lai^ probtbcntis.ilas cisMultomagisfaccrdotibu^.quifcmpcrora'^ omnibm mom ^^ dchcm^probihct matrimonium. Vrimo hoc mijam. Scdhoc^ ^^ impudens mcndacium, quod Paulm pr<£ci mmiscruddcui fiii^icisi^tahftineant. nam dicit niftfortc dcturquodtUud adtcmpm.a-cxconfcHfu. Atftthocpr^ce^ damnaliis tati^ ^^^^^^ ^^ .^ .^ abmncre ad tem.pH^^ualis eft dict qtimopm cav^ lcfdca.crgofacerdotesfempcrcocrcedi funt ms.cr immuns ^ ^^^^i^^^^^i^ , Quomodo fcquiturjlud dum^utsttaau'^ fe„tper,cxiUoadtapmf imocurPapapotius qfTf^^'^ noniftddifi^utatcxPaulo, Vnufquisq;laicus re ueftiuinjii^cra jj^^^^^ j-^^^^ ^^^^.^ propterfornicatione Erog mmHm . ^^^^^^^ ma^isfdcerdotes habcant.quibtt^ tiullo
modo
LTCET SACERDOT. NVBERE,
tnodo licet formcdri. Scd funftif^imi pdtres
nolebant cx ?4ulo damndre fornicdtioncnu
fedmdtrirnoniunLproptercd pcrmittunt libe»
refornicdtioncm ut rcmfj[>iritudlcm,Sedego
cx Pdulo itd dif^uto contrd cos. Sdccrdotes
quibm non ddtur donum cajlitdtisMentuxo
rcs ducerc^ut pcrpctuo fcortdndum cft iUis,
Scdpducicxueflris fdccrdotibm hdhcnt ho9
donum eaflitdtiSy^rgo mdximd pdrsfdcerdQ»
iu. funt pcrpctui fcortdtorcs. Maior cft P4«//,
I^linor pr:batur cx effcdu. Coclufto tcnet in
T>drij. Tcrtidfcripturdcihdifii, Ixxxiij ex
Vdulo, Titum I. Omnid mundd mundis, coin*
quindtis, cr infidclibiis nihil mundum e^^
Quid ex ijld fcripturd pote^ cclligcre Pdpx
iiefcio.nifi hoc^ Quod omncs uxordtifunt infi
delcsy v immundi, er nihil cx iUis mundum,
neq; mens, ncq; confcientid, Ad hoc refj^on»
dcant Prlncipcs.qui hoc idolum ddordnt pr$
Tieo, Quidc^facrum matrimonium dam*
ndrcyfihocnon ek ddmndref QUdrtd
fcripturd. Qui dutcm in cdrnc funtyDeo pU
€ere non pojjiint, Komd. viij^ Si i(ld probdt
ccUbdtum, tunc fic dijj^uto, Quisquis duxe*
rituxorem.
ARTICVLVS DECIM. €rlt uxOYcm^ Deo pUcere non potcji,Sed om*^ tiis Chrijiidnus dncit uxorem ^ autfaltcm po« tcjl.Ergo miUu^ Chri^^idnus pUcet Deo.M<<* ior esi PapiC, Mmr cih Fduli. I. Corm, pij, Sed im quid diccmm dd id quodfcquitnrfVos nutemmcarnenone^is^ Uoc Paulus dicit Komdnis coniugatis^^' P4p<t dicit coniuga* tos effe m carnc, Kejj^ondcte, iiunc Faulum l^nterturbdrc omniay propterca effc d uohis pro h^Yctico condemndtumyUmiociuitur co tra dc tcYminatione Ecclcpsc. Qwf/iu ScYipt^ efl dillm, xxxi. ex Paulo. i, Cor. ix. Nwctjwii non hdhcmui potcjlatcm mulicYcm foYOYcm ciYcumduccndi f l ta Papa infcYt, Non dixii 4mpledcndi , fcd ciYcumduccndi^ EYgo fa* ccrdotihm non licet uti coniugio, Nonnc fotiu^ hoc fequitUY, PauUn habuit uxoYcm^ f^^^ciYCumduxitcam, EYgonojiYis faccrdoA tihm licct cr duccYe, cr ciYcumduccYc f Jmo ^uid dicemu^ ad PetYum,^' ad alios Apofto^ losjqui hahehant potc^dtem non tantum €ircumduccndi,fed etiam dmple^endif Obfe CYO cdfliftime patres, cuy duxcYunt Apoftoli uxoYcs f Num tantum ad circumduccndas ? hoe hencficium hahucrunt ex alijs mulieribuf.
CONTSIT.MON OBLIGANT CONSa
Scdccfjb uobifcum agcre,ndm cxccrabiliof cii ucftcr coclihatm, quam ut uos cx fcriptu* ris.fandum probarc jpotcfiis. Uam alia$ fcripturaf non adducitis , cir iflaSyCiuam int* pudcntcr torquctis, ncmo cil c^ui ignerat.
XI. ART.
Conflftuiionies human^ non
obhgant confdcntiam
ad peccatum.
pticftisMi^ ^^^P''''?!'''^ tcftcri fcrui''^''^''^'^''^^ hominum, i . ^^"* Corin. vij.
ColofTc. fj.
Si mortui
tftiscum Chriiio ab clcmcntis huiu^ mundi, quid adhuc tanciuam uiucntes mundo dif* ccrnitis ? tic ^tigeritis.ncq^ guftaucritis.nccf; contraHaucritiSyqujc funt omniam intcritu ipfo ufuj fccundmi prxccpa cr dodrina G iiij hominum
ARTICVLVS VNDECIM. Conjiitutiones hominMum qiiic funt rationem quidcm hdhcn* hum<in£(iut c6 ii^ fapienti^ln fupcrj}itionc cr humilitate, fcicntijs domi* ^ non ad parcendum corpori m honorc ali* ncntcr, tantum quo ad faturitatcm carnis. habcnt fpccicm
pietatiscrfapi* Titum l
cntis,
Quamohrem Incrcpa iflos durc ut fane fmt infidc,non intendcntcs ludaicisfiibulis, ct mandatis hominum, aucrfantium fc a ucrita* ^ te, Confitentur fc noffc Dcum.fkdis autcm ne gantycum ftnt abominati, cr mrcdibilcSj CT ad omne opu^ bonum reprobi.
Mztth. XXiii.
AUigant oncra grauiora.o' importd^ hilid, cr imponunt In humcros hominum^ dis gito autcm fuo nolunt ca moucre^
Matth. X-
cidere animam, I^olite timere cosquiocciduntcorpm,
nifi folui Deu^, animam autcm non poffunt occidcre.fcd poti^ crgo nec obliga* m timctc eum, qui potcfl CT corpus cr dui^ rc4dpcccatum, mm
CONfTSIT. NON OBLIGANT CONSCI. mm pcrdere in gchennm .
Matth, XV/
Omms pUntathy qudm non fluntduii fdter meus cxlcjUsj eradicMur,
• Deutero. Xii.
Quodpr(ecipiotihiy hoc tdntum fkcito tiomino, nec dddds quicq nec minuds.
Angufi:- adPauIinum Epift. Ll X.,
Nf mo ergo uos iudicct ( inquit) in ciho ercTdnquamproptcred ilUomnid dixerit, quid ijli pcr huiufmodi obfcrudtioncsfeduce» bdntur d ueritdte, qud libcri fiehdntj c quo didum e^ in Bndngclio, Ycritds lihcrdbit Mienum ejia uos. Turpc esl mcj«/t,cr nimis mcongruum, noRrd libcrtatc, 0" d generofitdtc uclineliberdtis dlicnum,ut exmdnddtisho» cumfnis corpu^ chrfii, fcducdmini umbris, minum djirin^ ut conulnci uidcdmini ucluti pcccdHtes,j\ hic dd peccdtUm. ohfcrudrc ncgligiti^. Nano ergo uos ccn* uincdtcumfnis corpus Chrifli,uolcnsuidcri G p humilis
K<5; Unitm relj humilis cordc, m culturd Angclorum , quds
cimm conflitutio nen uidit mulcdns, quid hemmes ifia, fuj^i*
nes quc uolunt cionihm GropmionibiH agunt.non quoduide^
dommm noBris ri/nt i^d cffc fmendd. Velficut quidam codi^
confcientiisy dut ces hdbcnt, Qt^£ uidit inculcansy idco magnd nobis ^r^efcribc» exifiimdns.quia uidit cd ciiiibufdam in locis ob
rc pictatcm.et iu feruari alibi db homhnbu^^quorum dutoritati
fiitiam, deterds hiberet fidcm, etim ratione non redditd, ^
cmncs amplccli^ idco ftbi magnm uidctur^ quia ei contigit ([ua
Mur (^ fi fuci rmdam fdcrorum uiderc fccr^d. rmt onerofc ^plu^
fdtis ) propter Auguft/nus propofitione LXXH*
charitdtem. ad Roman.
Ut Uycre omnid Omnis dnimdCTc. Cum enim confic*
fi.cimn^Jd cliycx mui ex. dnimd cr corpore:,qudm diu In hdc «iV
chdritdtc,^ lic' ta tempordlifumm.etidmrebustcmpordUbui
hcrc omnid omit ad fubfidiu huiu6 uit^ degcndje utamuryOpor*
timit^y id cfi, fme tet nos cd pdrte, que dd hanc uitdm pertmet^
^onfcicntid- fuhditos c(fc potefidtibwSy id cR hominibu^ res
humands cum diiquo honorc ddminifiranti^*
bui, Bx iUd uero pdrte.qud crcdimm Deo,
cr In regnum ciu^ uocdmur^ noK nos oportct
effefubditos cuiqudm homini , idipfum in no-*
ii$ emt.ixc cu^iimSiCluoi Pw dduitdin
^ternam
CONSTI. NON OBLIGANT COKSCU ^tcrndm donire digmtwi esi,
Auguftinus (upcr loliannem tia* c-iatu.XLXi.
SupcYcdthedrdmMoyp^Ci. Scdcn^ . io cnimfi^^crcathedrmMoyftJcgcm Bci SiuolueYtntnos <roccnt,xrgo pcr Hlos Dck^ docct. SU4 uero Itrs^ngcrcjub pcc iUiftuehntdocere.nolitcdudircnolitcf^* «^ pcccan, non ccrc. Ccrte cnim tdes fua auerunt, non qu£ /""* ^timndu lc(HCbnlli. alio^uiUcctau.
Auguftinus in pro^mio ^^^^*
PfaL CXL.
•
T4ntum duo funt pr£ceptd charitatU \n fcriptUYis.nihil aliud rc({uiratis, ncmo «o« his aliud prcccipict, qui diligit, legem dd iw« [lcuit, nam plcmtudo Ugis cR charitas.
Hilanus in Matth. Ca«* none. Xim.
Omnis plantatio er c. Omnem pUn * tationcm,qu£non aj^atrefn^ cr^dicandam
dicit.
ARTICVLVS VNDECIM.
^ dicitM c^ tradidonem homitmm crucndum,
, cuiuifhuorejcgis prteccptafunttrdnsgrej^L Trdditmes ho^. ^, .^^^ ^ -^ -^ ^^^ ^^p, ^^^^^^ ^^^^^ ^^ ^ .^^ ^^^^
mnum eruen^ ^^^ -^^^^ ^^^^ ^^,j ^ -^^^^^ poHiVc /ifex, c^cifq; ^^ ^Jr* ipfis, er ducibui c£corum, cafum infoucm
€jfc communcm.
ChriToftomiTs fuper Matth*
DiUtant phyU^cria crc» Alimenim fic hucrprctatur hunc locum, Qnia pcr ob* fcruantias, in^uiti dicrumy dilatant ucrba fua ^udft pbyladcria , er oliehdunt populo, cd aj^iduc pr£dicanteSy quafi •confcruatoria fa*. lutis corum, dc pibui Chrislu^, Smc cauffa colunt me y docentes mandata cr dodrinam hominum, Vimhrias autem uejiimnentorum viagnificatas.Quando enimninimas iUasfu* perfiuas obfcruationcs mjlitutionum fuaa rum laudant quaft eximias , o" ualdc Deo placcntes, tunc jimhriiis uejlimcntorum fuo» tummagnificant.
Confcfio
CONFES. NOM EST DE NECES. SALrT»
XII ART.
Confe(sio auiiailarfs non eft dc neccfijicace falutis.
Dc pccnirent, diftind. i. Cap. Conuertiniinu
^f^gONVER TU
^i^S mini ad me \n
'^S^c^/o cordeuc^
'^^/lrr,cr egoco
ucrtur dduos.
Conucrjio aua
tcm dicitur»
quafi cordis
undiq; uerfio.
Si autem cornojirum undiq^a maload Dc* um ucrtitur, mox conucrfionis fu<e frudum tnerctur, ut Dcu^ ab ira fua, ad mi^^cricordi* m conucrfui, ^cccati pr^flet indulgentiam^ cuiiis primo prjcparahat uindi^am* Vndc ddtur \ntclligi quod ctiam orc tacetc, ueniam confcqui po^umm. Wmc etiam lcprofi iUi, fiibmDominM fr^cepit, ut cflcndcrent fe
f^ccrdotibus^
ARTICVLVS DVODECIM»
fucerdotibmM itbcrc antci^um ad fdccrdoM tes uenircnt mundati junt. Ex ciuo fkdo ni\ tnirmn dmr mcUigi, quod antcquam ptccr-J dotibus ora nojira ojlendamm^ id eihj ^ccca-. ta nofira conjiteamur, a lc^ra peccata mmu damur. Scquitur, HmetiamutDominu cjlendcrct quod non facredotali iuditio , [ec largitate diulnie gratice pcccator cmundatur^ leprofum tangcndo mundauit, cr 'ojlea fat cerdoti facrificium ex Legc offerre prteca pi>. Sequitur, Sed antcquam adfacerdoi tem pcrueniat^ emundatur^ dum per contrh tionem cordis;, ante confe^ionem oris.^eccati uenia Indulgetur. Scquitur* Ergo fola con* tritiOy m quafit refufcitatio, toUit peccatum, Habctitaque rcfufcitatorem fuum fibi j^rts* fentcm^fc^ \n habitantem,
ibidem Cap. Scindite.
Sckdite cdrda uejlra er non ttejlimen*
ta , oRendens m contritionc cordis, qu£ In
ciufdcm fcifjone inteUigitury non in confefti
Chrijim hics non fione oris, quse pars e^ exterioris fatisfk^i^
habettotumncc oiiiSi quam [ciff^^rm ucjiiHm nominauit^d
p^^rtcm, p^nc
CONFEl NON E5T M NEceS. SAtTT, fartetotum mtclligenSi fcccat^i dimittL
ibidem cap. Facilius.
Inciuacunq; houpcccator fuerit con* u erfm cjrc. Npn cnim dicitu r, ore confclfui fuerit,fcd tanturn conucrfusfuerit, cr ingc^ mcritj uit4 uiuct cr non morictur.
ibidem cap. Facilius.
Vdciliui Beumf^hi plucent, qui non hts* ntdnoconui^i iudicio^fcd ultra crimen ag*^ nofcunt, qui aut proprijs iUud confc^ionibm produnt, aut nefcientibin aliisy qualcs occulti funt, ipfi in fe uoluntarie excommunicationig fentetia ferunty^ ah altari cui mmijirabant, 710 animo fcd officio fcparati^uitam fuam tan^ mortuam planganty ccrti quod reconciliatiij fibi cfficacis pocnitcntiiC frudibu^ d Dco non folum amiffa rccipiant,fed etiam ciucs fuper^ »<c ciuitatis effe^i.ad gaudia fempiterna pcr ueniant, ChryfbfiomiTS in Pfal. Mifererc tlKU Homit II*
ARTICVLTS DVODECIM.
Pcccata tua dicito ut dclcas iUd.Sicon* fundaris dicui diccrc ^, quia^cccafii^dicito quotidicinanimatua.Nondico ut confitca» ris confcruo tuo , ut cxprobrct, dicito Dca qui curat ca, Ucec cnim fi non dixcris.igno* rat ca Dcm f nunccitiid a te uult ea cogno* fccref Cum f^cicbas ea preejlo erat, cumai mittcrcs nonerat.
idem in Epiiiola ad Hebrc* Cap. XiL
Perfuadeamm igitur nohis peccaffc nos,
^^tiecfoUlmgua pronuncietyfcd etiam mimd
conjcientia^ncc tantum nos peccatores effe
dicammy fed etiam ipfa pcccata j^ecialiter
fmgula computcmm, No/i tibi dicOi ut te pro
das wj publicumy ncq; ut tc apud alios accu* \
I feSifed obedire te uolo prophet£ diccnti^Kem
^ ucla Domino uiam tuam, F[alm, xxxi.
Ambrofiiisde poenirentiaPetri Sermo. XLVh
VeiYUi prorupit ad lachrym4f, nihil
uocc
ARTICVL. DVODECIMVS.
ti9ce frcc4tiii . inuenio quod flcuerit , non in uenio quid dixcrit , Idchrymns eiui legOifutis» frdioncm non lcgo,
AiTgufiiniis Iibro ♦ x. Confcfii. Cap.i.
Tibi crgo Dominc mdnifcflui fum quU cunq; fm , cr quofrudu tibi confitcor dixL Ne^j id ago ucrbis carnis cnr uocibu^,fed uer bis (xnimdc cr cUmorc cogitacionis , quem nouit duristud . Cum cnim malm (um^ nihit ^h^r-r-t Jcu, r ^/f^U- dliud ek confltcritibi , quam difj;>liccre mi^ ^*'/'^- hi . Cum ucro piusfum ,nihil aliud efh confi» teri iibiyquam hoc non tribucre mihi . CXjio* tiiam tu Bomine bcnedicis iuftum , fcd pnw< cum iu(lificas impium . Confcfio itaqu£ mc^ dcus mcus in confj^cdu tuo , tibi tacite fit CT tton tacitc, Tacet cnimjircpitu , clamat affcc tu ♦ Ne^ enim dico aliciuid redi hominibus quod non a me prius tu andieris , neq; etiam tu aliquid tale audics a me ^quod tu mihi non frius dixcris . duid mihi crgo cum homini * husut audiantconfcf^ioncsmcasf quafx ipfi fmturifM omncs languores meos . curio^ H- [um
ARTICVLVS DVO DECIMTS.
l fumgcnmadcognofccndm uitdnt alicnm* (lcfidiofum dd corrigcndam fuum . Qiiid 4 mc quicrunt audirc c]«i/]m f qui nolunt a tc dudirc quifvit i Et unde fciunt cum a me ip^ fo 4udiunt ,an ucrm dicair^i Quando qui* dcm nmo fcit hominum , c^uid agatur In homJic nifi j^ititui hominis qui m ipfo
Depoenitentiadiftinc. i, Cap,, Qui natus.
Cum crgo antc Confcj^ioncm ( ut pr^» hatum c^p fumm rcfufcitati ^cr gratiam, cr filij lu is fk^i y ciiidcntipmc apparct ^ c^uo^
j^^U .v-cf.fj^^-^r^- folacordiscontritionc ,fm oris Confcfjonc
'^^IZ,^ '^^^^^fccatum rcmitmr.
ibidem Cap. Omnfs quf»
'Bit itaquc confcflio ad oftcnfwuem pcemtcntitnonadimpctrationcmucniie , Et pcut circumcifo data c^ Abrah^ , «t /igs» mmiu(liti£,non in cauffam iuflificdtionif $iV ConfcJ^o facfrdoti offcttur m ftgnum
ucni^
DE CONrESSIONE AVRICVLA.
ucnU nccefU^non \n cauffm rcmifionis ^c^ cipicndje,
AmbiofiLis I. Cjrin. U
Vcccdta dutem dimttcrc ,cr Spiritum fan^um dare ,folim Dei ejl.Si crgo effci^um fulutis Deu^ dedit ,nuU4 glorinmbncre hom tninis r/h
BcdainLucam Lib. v. CapLxviijV
Ite.cftcndite Hos Sdcerdotibu4 . ht fk^ dum efi dum irent niunduti funt . NuUum Dcminuicorum^c^uiht^hiec corporalid be* ncficid pr£J{itit , inucnitur mifij^e ad Sucerm ; ^ ^ dotes nifi leprofos.quia uidclicet Sdccrdotiim Judeorum , fguru crat Saccrdotij futuri re* galis 5 quod ejl in 'Bcclefid, quo confecrantur mnes pcrtinentes dd corpu^ chrijii yfummi tr ueri principis faccrdotum . Et quisquis Puhlicui trimi* hteretica prauitatc , uel fupcrfiitione gentili , nofm , debctfd* ucl ludaicd pcrfidia , uel etiam fchismate tisfi^cerc publi^ fraterno , quaft uario colore per Chrifli gra* cc^ \im(!4mit ^ncceffe cjl ad lE.ccl€fum ueniat,
H ij cQlorm^
M CONFESSIONE AVRICVL» SccYcta pcecu coloremcj; fidci ucrum qucm acccj^crit, ojicn* ti,^ «Ott cJgunt j^j ^ Ccetcra ucro uicia tanquam ualctudincs^ cojcj^ioncm cla ^ quafimcmbrorum anim£ atq^ fcnfuum, culariiy4dhoc perfcipfumlvtcrius imonfcicntia CT WltcU ut rcmtantur» Udu ^Dominus fanat o' corrigit .
Chryfbs. Tomo.vi. Sermonc dc confellione.
Nm«c autcm ncq; necejfarium prafcnti^ \ hm tcjlibus confitcri , cogitationc fiat dcliilo \ CtancuUriaco^ rumcxciuifniOyahsq;tc]iefit hoc indicium, \ fefiiononc^de solus te dcus confitcntcm uidcat . Heus qui nccej^itate falu non cxjprohrat pcccata tU4,fcd foluii pccc4* **^- tu proptcr confufioncm .
Htcronymus in Matth^um.
mtk xpL
Konne hoc e^ tiW daho Claucs crc . iftum locum piarum aurium Epf Jc opt er prefi?yteri non mtelligcntcs , ali^ tffcnfiuumf fcaj quidfihi de pharif^orum afimunt fuper* ialofuffediciofuf dlio ,ut uel damnent mocentes, uel folucrc totumcliofum in r^f^^^lQ^ arbitrentur »cum apud dcum non ^atres ccclefixf (ententi4
DB CONFESSrONB AVRia^
fententid faccrdottm Jcdrcorumuitd dU£* ^ %[^^^1 ratUT , Lcgtmus m Lcuitico dc lcprojis , ubi n..^^, -r iubcntur fcfc ojlcndcrc faccrdotibus , E^i^' ""f " ^n!'*'^^^ lcpram hdbucrint , tttnc k faccrdotc immundi '^/ \ '2^. ^ fim.Nonquofaccrdoiesleprofosjuciant cr !'"'^'! ^"^'"'^''^ immundJsMquodhdbcantnoticiam lcpro^ t^unclocmtam p cr non lcprofi, cr popint difccrncrc qui ^P^»'^"^-/^ ig inundi , qui uc mmundifint . Quomodo crgo "!^^" ' ^ f!^^^! ibilcprofumfaccriosmundumucl immun -^ ^^^^"^ audieim dumji^cit . Sic cr hic aUigat uclfoluit cpifco* "^'" "^ '^^ ^^* p«;crpr^/^>tfr . Non coM^i «<o«tff [f "^^"^""^ ^**'^ funt ucl noxij » fcd pro officio fuo cum pcc^ '?'^>*f«^W . catorumaudierituarictates^fcitqui ligant^ dusfit , qui uc foluendu s .
Origenes in Mattheiim "Horaelia i.
VerccrgoadPetrumdi^um efi , Tu ^thie efi ter^ csVctrus.TamcnomnibusApofloliSy^ om' q^^tcrq; hxrem nibus quibusq; pcrfc^is fidclibus di^um ui^ ticus nam dicit detur ,quoniam omncs funt Pctrns cr Pf= omncs fidclcs tr£, cr in omnibus icdijicata cji Ecclcfia Chri cffc fucccjfores fii, GT aducrfus nuUum corum qui talesfunt ^ctri^Quod fi fort<£ l^r^ualcnt mfcrni , Tamcn cx eo quod pc dimittatur • ll i:j Miitur t^cnient chrifii*
ARTJRVLVS DVODEClxMVS/
m cr toUcnt fe(^uitur,uidcumiii,PuUsfoli Pctro duntuf
ucjirum locum ^c/^n/toc/^wc; Kcgnicoclorum ,er ncmo
cr digmtutcm, ^^^^ bcatorum dccipict cas f Si commune
Qumobre uos ^r^ intcr omncs quod dicitur ,Ddbo tibi CU^
ncgabitiscumm ucs.Qt^omodonon omniu, qu£ fupcriu^funt
ijioloco.quuido ^^i^^^ adPctruM , omnium uidcantur cffc
cet contrd dctcr communin i Apud Joanncm cnimydans jhiri^^
mumioncmB:^ t«m#. icfm difcipulis fuis pcr mfufjlutio^
clcjite. ncmifKdixit, Accijpitcfj^iritum Sandunt
crc. Quafi omnibm talibm conftitutis , qua^
lis erat cr Pctrus. Omncs cnim qui imitato*
rcsfunt Chrijli ,f^militcr Fetr^ cognominan^
m .
Tu €5 Wetrm CT^* C^onim uutent ({uiBpifc$patmucndicantlocum , utuntur
h^retic^praui» ^^^^ Ycgni coelorum dcccptas habcntes4 tatis expergifci chrijlo docem , quoniam c^ui ligdti ab eis fu^ nim, dlta dies crintjin coclo effcligatosta^ciuiabeis foluti eji,nimisdiujler fuerintM efi YcmifAoncmpcc. acceperint, titis.namhic pa ^ffe crlncoclo feiutos^ Bicendii ejlquoni^ nctem mccndit hcncdicunt , fxopera, habent iUa proptcr aefiram.mltco qu^e diaumejlPciro,ru es Pctrm , cr gcrcuosaduir^ talesfmt^utfuper eos tedifcctur lEcclcjU ti^tcsPctri,cum chrifti, fi psYtiC \nfcromn non prcnalcnt ^^trininoncpiis, fis,
fed i^crcniani ,
CONFESSrO AVRTCV. tU.Aliociuiridiculume[lut dicmm y qui^*^^^f'^.^J*^
trahitfuapcccatd ftcut funcm longum CT ^^^^' ^ tanqudm ungulurum uituli hiquitdtcs fuds, ^'^ J^ nulUm proptcr hocfolumquodcpifcopusdiciturM ^^j'^^^ "xora;i bcrc huiumodipotcflatcm , ut foluti ab co 1''^ ^^""^ "^^^^ ^^ fmtfolutiinccclo , aut ligati in tcrrisjmt ^''!'^"' ^ '"''"^ "^ ligatiinccclo, Sit ergo cpifcopm irrcprc* ^"^j" * '^""* henfMis.quialterumligat, ac foluit. ^igTlu^T^fJ^ nu4 ligare ucl 'ohmc m ccclo^ft unim uxo /"•'f ''"^''II^^vP^ risuir,fobrius.callus,ornatui Mli>italisJ'^^' dmjjcm^ct^ docihilis,nonuinolcntus,non pcrcufjor.fcd <^o ut tiat hpijcd pwdcjlus ,nen litigofusMn concupitor pecu^ pusmdtus UXQ» niarum , hcne pr.€fdcns domuifudc , filios ha^ ^^^ * bensfubditos In omni cajlitate, Si talis fuerit non iniujlc ligabit fupcr tcrram.ncq^ fmc iu* ditio foluct . Si enim quis fuerit ( ut itu dU cam) Pctrus.O' noa hahucrit qu.€ in hoc loco dicutnurquaf^adPctrum,^ pntaucrit fc pofjcligare.utfntligdta m coch , er fcU ucrc ut fmtjolutd In ccclo ,i;yfe fc filUt , non Intclligcns uoluntatcmfcripturjCjfcd injlatus mciditiniHdicium didboU*
H iiii ycrhit
ARTICVL. DV0DECrMV5. Vcrba So^omcnluixit. CCCC. XXX»
Tiipartfta hiflorialib. ix. Cap. XXXV
Q^onim omnino non pcccarc diui*
num cr ultra kumanam naturm cf]e cog*
nofcitur ,peecantibui autem cr panitentiam
dgentibui ueniam dcui dari pr^ccpit, Qui
uero confiteri refugiunt, maius pcccatorum
omnacquiruntyproptercauifum c^ antim
Kjc hdetis ori* quis pontificibmy ut uclut m Theatro fub te%
%inem clancu* ftimonio ccclefiaflici populi dcli^la pandan*
Uri^ confc^io^ tur , Et aihancrem yprcfhytcrum bon£C0*
nis,quam eccle uerfationifyfcruantcmc^fccretum^acfapicn*^
fu dei ignorauit tcm uirum jiatuerunt , ad quem accedentcs
per.CCC^ m^ quideliquerant ^deli^a propria fktcbantur.
nes, Hiec non m iUefccundum unimcuimq; culpam kdis
dico quod dm* cebat cr muldam . CXuod etiam hadenua
ncmiimo ualdc diligcntcr in occidcntalibm feruatur Ecc/c-
eam probo, fcd fijs^ , cr maxime apud Komam , ubi etiam
doceo eam non efx locus ccrtm pocnitentium . Stant enim rci
cffc urgendam, cr uclut in lamcntationibu^ conflituti . Cum
ut necejfariam enim facra cclcbratio fucrit adimpleta , iUi
dd falmem, commmionemnon pcrcipietites cum gcmi*
tu
DE CONFESSIONE AVRICVL.
tu er Umetiutionc fcipfos In tcrrdm projler*
nunt yAd qnos concHrrcns cj^ifcopui /cr ijpfc
cumUchrymis cr gcmitu fj^iritudi , pro»
flernitur y c^r omnis ccclcfix plchs , flctihiti
inundmr . Po[J hoc dutcm prior furgit cpi*
fcopui,^ dcuat idccntcs m tcrra, Tum com*
pctcntcr pro pocnitcntihmfi^a, ordtionc, di*
mittlt omncf . At iUi ajjiidionihu^ jj^ontc ua*
cantcs , 4«t iciunijs , dut ahfiincntid Idudchri,
4Ut fufj^cnfionc ciborum.dut rchui dlijs qudt
iuhcntur, cxpcdxnt cmmHne tcmpu^ quod
afcernit cpifcopm . Conjlituto ucro tcmpo «
re , uclut quodddm dchitum cxolucntes, afflic
tione de pcccdto eurdti , cum populo com*
viunione pdrticipdntur . H^ec ergo antiqui*
tu4 Komdni Pontificcs ,uf(^ dd nojlrum con *
fcrudrunt tempus , Porro Confidntinopoli
prelhyter fupcr panitcntcs fuit , u<q; adjUud
tcmpus , quo qu£ddm mulicr nohilij^imd ,cum
fcccdtdfudfuiffct confeffa ^CT ei^a prcjhy*
terofuiffctpr^ccptumuticiundrct , CT deo lEgregiu f^cinoi
tperihus fupplicdrct , cum hoc yohfcrudrct, cajli cccUbdtUS.
crcbriui in ecckfia cum Vidconofc concubu*
iffc confcffd c^.
AKTKVLVS DVODECIM. Boc cum poj^ulm cognouijjct tfseukm . h4t m facerdotes quaf pcr cosfr^d fuijfet
St HOllrd tcmpc jjjj-^,^j^ Bcclcfie . Tum Neaum^ ^pifcopm flatc noc idem remouitdiacominfccleratum^a-quibmdm p:. ec.uix dccnn fu^dcmibu^, utfingulos ad communicandum con,clJoreseJI:t i^^iicio c$nfcienti£ fud.' rclinquerct, etim reium , m tam prcfhyterum nequaquam fuper panitentet numcrofi^ muU ^ j^ p^^.^p^-^ ^ ^^ ^^ ^y^ ^ antiquitatis confuc tuudmc ^accT^ ^,^^^ f^^i^^^ ^c^^ ^,^,^ ^ ^^ arbitror ) minor^ ^oumt peccata pro pudorc confeffionis ZX fMli§
tatc cxminationis patrarcntur ♦
Xiij. Articuliis,
MonachinonfLintlaids (anc tiorcs proptcr cucul;^ lumautlocum.
Gregorius in Ezcchiekm Home»
rONACHI NONSVNT LAICI.
AEPE cnim quosddm uidc musad uoccm prjcd.cdtioms quafi cx con* ucrfwnccsm^* ^un^os, h^hi* tum ncn dui* jj'«m mutajfc, ita Ht rciighfam ucjiem jumcrcnt ,fcd dutc d* {la uitia non calcarcnt jr^jlimulis immani^ tcr dgitari , malitif dolore in proximi dolorc fcrucfcerc , dc ejlcnps quihu^dam bonis an - tc hmanns oculos fupcrhirC:, p-^fcntis mun* di lucra inhiantcr qujercrc ^ cr defoh cx» tcriu^ hahitu , qucm fumpferunt , fan^itatis fiduciam hahcrc. No/i cnim c^ magni mcri* tifquid foris crga nos agitur incort>orc^ fcd magnsj^ere pcnfandum esh quid agatut in mcntc ,
No«/Jf hicgra* phicc dcpmgtt noflros fan^lulos monachosf ^ Cur Satai} f^sy» tuns Chxifi^um nen eji cx^co faw^ificati^ f Dij boni quaVit iadahudf^cut nojiri )fmadi fi hoc effetilli-. <^cr,nriunc am diahlo i
Grcgo, inE:re. Homcix' lib. r.
S^pccnim dum dc uita proximorum (^srimHrimutare locum conmur .fccrcfum
uit^
ARTICVLVS TREDECIJWVSi
uiU rcmotioris cligcre, uidclicct ignordntcs^
quia ft dcf^t jj^iritui , non adiuuat locm .
, hoth in Sodomis fmdwi extitit , in
yterum eB, ([ma j^^^j^^^ fcccmt.cytcod nutcm loca mentem no
m monte non fnunidntjpfc huwdnigcneris frimus tcjia*
crant mondfle^ turf(irens,quidinparidifocccidit,Nmfl
rw confccr^ta. locu^f^iluireptmffct.fatandGcoclononc^»
deret^
ConcL Gangrcn»
$ic{msuirorumput(iuerit fan^o prom Quemddmodu p^jj^^ i^ ^^ contincnti^.conucnirc ,ut paUio fan^i monachi u^^i^uf txn^lum cx eo iufticiam hmturus, credunt . Dicite ^ reprehcnddt ucl iudicct; alios , qui cum ^dre ijta con» Ycuerentia birris utuntur , cr alia ucfte com HUuttof^aa efif ^^^^- ^^^ j^, ^j^^ ^^ ^ unathcma fit.
Ex codem Concffio*
Si <J«f fllij parentcs, maxime fideles.de* ferucrlnt occafme dci cultus , hoc iu[lum ejjc iudicantcs , cr non potim dchitum hono» rcm parmtibui reddidermt , ut hce ipfum m
WONACHf NON SVNH ' LAia
eii uenerentur (Jiiod fidclcs fmt , annthcmd fn.
Bernardiis ad Giulhelmum Abba*
KegtiHmdeiwtrd uoscjl.hocc^ ,non ^^lifs CW/!i cxtcriui m ucjlimcntis aut alimcntis corpo* w<'« fAn^ipca^ risj fcd in uirtutibm irterioris hominis.Vnde i^it niilitcs.cr tx Apoftolii^ , Kegnum dei non cfr cfcd CT po* »«^^ ^^on erat tui y fcd iujlicia cr {ax , cr gaudium m jfi» '"'"^^^ fan^4 Yitu fan^o^ ^«5 cucuUus mo
nachi •
Diftinclio xl. non loca.
l^onloca uelordincsy credtori nojlro Hos proximos fiiciunt ^fcd nos aut mcrita ho» nu coniungunt , aut mala difmngunt .
Ibidem»
i^onfan^oYum fiitj funt , qui tcnent iocafan^orum.fedquicxcrccnt o^cra co* 'Vhi ergofanM rum* tasueflraquiex
fedetantum gl$ ibidcm Cap. Multit riaminil
tOCM
J^RTTCVLVS TREDICIJVIVi
NoKnr Kmd lu Lociw non fanaifjc4t hmincm , fcd ho^
paiuvyfandiji* inohcmfaniiificat. Ncn cihnisfnccrdoi catlcnoncmjeo fav.aii^^fcd omnis fanam c^ fdcerdosQui ncmjiccrc uo^ hcnc fcdcrit fupcr cathcdrm ,hcnorcm ac ^ Ubm.pa^m. cipit cathcdr^.ciui m dc [cderit jniurim fi^ citcuthcdrie^
Ibidem illiid aiitem,V€rba Anibro.
lUudautem animaducrte cjuod cxtrd piCradifum uir fudus cd , intra paridifum fnulicr , ut aducrtas quod non loci.non gcnc* ris nobili!}ate , fcd uirtute unusquifaj gratiam comparat fibi.Dcniqj extra ^aradifumj^oc ejl m ififerierc loco, uirf^^us mclior mucnitury cr iUa qu<e i« mcliori loce ( hoc eji in p4r4tt tiifo )fi^d4 ^cji infcrior inucnitur •
lbidem,Qudibet*
Qudihet occulta loca fme gratia dnl* mm faluare non poffunt , quod aliquandc in ipps quoq; conjj[>i(imus crratibus clc^o^ rim. Nam Lothin ipfa pcrucrfa ciuitdti fuit iuftufiit} pmtcpccmit , Scd i^a cur di*
€imm
J^O^JACHI NON SVm LAICT. dmus cummaiora nouerimus f cxj^id cnim ^^"^ ntcndjtc* furadifoincundiiisfqiiidcalofccuriHs f CT" ^snicnj^rolms^ Umcn homo cx paradifo, cr angclus d<: cx* cr tmcn \lihc f h , (cccando cccidiL foU falus ^c'ili *
Dirtuic, xli, Cap, Clcriciis.
Quisciuis contmptis his cum quibus tiiuitjUutiorafibinclaHficriora prjc cxicrii indumenta ,ucl alimcnta qua^rit^aut intcm^c» rans fui i4ut fupcrpitiofus cH.
Xdir. ArticuIiTS, leiunium Chriftianoriim non cft iti deledu dborum fuum»
Fiath. xp
ON Q^VOD
intrat in os, co* inquinat homiM nefcdhocquod procedit cx ore, cninquinat homincm .
ARTICVLVS DEGIM. Q^VART^ I. Corin, x>
Omne quod In imceUo ucnit ^mdnducd tenihirmtcYrogantcs projpter confcicntiam*
Uehrcos xiij. Bonum ejl gratiajlabilirc cor.non efcif^ ^HS non frofucrunt ambulamibus m eis.
Titum L Omnia mundu mundis.comquinatts 4Ht tcm cr mfidcUbus^nihileRmundum*
Komd, xiiij. Kegnumdci non ejl efca CT potut^ fed iujlicia, pax, cr gaudium m f^iritufan «
ibidem.
Scio er confido m Domino tefu quU nihil eH communc pcr ipfum ,niji ci qui rx« iftimat^jHid communc cffe^ iUi communc
ibidem*
omm mmd4 mundis,[cd mtum efl
ni,
MONACHI NON SVNT LAia
homini qui pcr o^endiculum manducnt. TmmcMc tt$
^ ^ ^' oj[idiculojisi7ii^
I. rimo. IIIT. firmofrutnnon
Spiriticnnmfcllcdicit^uodmnouifA^^ ^''^ gr«nmc«a
)fnis tcmponbu6 difccdcnt quidam dfidc .attcn ^^!'^^, ^r'^ r ^"
dcntcs flinMbui crro) is, cr doi^nnis dcmoni 'i"' ^ *^'^'^^
orum , i« hypocrifi hqucntium menda iumy ^^^^^^^'^ ^ '* ^
dm,prohibcntiUmnuhcrc,dbflincr€ a cihis, K^^»^»<^«W"a qwo;DcKf crc<<«it4<ipcrc/pic;ji/«mc«mgrd ^*^"^'» tidrum dftione fidcUbn^ cr fj/f ^m/ cog«o«c rtt/U McnMtcm. Q«i4 om/uV crcatura De/ 6a fi4 c/l , Tcr nifc// rc/-c/cniMm^5ttO(i €um gratid irum u^i^nc pcrcipitur.
Colof. lU
Ncmo uosiudicctincihodiitpotu ve^ Si mortMi cjlis cum Chriflo.ab elcmcntis hui* mmundi , quid adhuc tanqujm uiucntei tnundo dccernitis fNc tctigcritis , ncquc gu* fiaucritis , nccj; contrc<^ducritis , qu£ funt cmniit in intcntu ipfo ufu , fccundum prje* ecpta 5 cr doL^rinas hominumyqujc funt rati* toncm ({uidcm habmiafapicntijc In fuj^crfii*
tictic cr huimlitdfc .cr ncn ad fdrccndum corpori, non In honcrc «/ig«o 4ii[ittm'iutcm €mi$.
tuciC xxf.
Attcndite dutcm uohis.ncfortcgYducnM IUTtord4Uc[lr4cYapuU ci:r chxictatc.
Koma. xiij.
No« m comcffdtionihti^ c*chrictdtihmt mn m cuhilihui cr impudicitijs ,non \n contcn tionc cr amuldtionc.fcd induimini Dcminum noftrum lcfum Chrijlum , cr cdttiis curam ne feccritis in dcfidcn^,
Diflincxli. Cap. Quisqiifs verb^ Auguftr.
Qnisquis rchm pr<efcntihm rcftri* fli'M Utitur qum fe habcnt morcs corum, cum quibm uiuit , mt intcmpcrdns dut fu* perftitiofmcft,ouisquis ucro cis ficutitur^ ut met4S (onfuctHdmis bonorum htcr quos
, mfdtut
lETVNlVM CHllTSTI/lNORVM.
f. ., r .r . OJL^il(^ cfticiud
i^crfatur cxcedut^MaUquid figmficut , M ^^^^ ^,^^,^^^^ ^ ^^,-
fla2itiofu<eR,]n omnilmcmm talibu^ non ^^„^^1^,,^, ^l^^-
ufm remn , fd iihtdo in culpa cR , Qnod ^^^^^^. ^ -j^,^.^ ^
igituricciso' tcvijporibm cr pcr/b/J/V co/j^ ^^.^ ^^^^^ j.,^j,^^
ncmat,dtliq^ctitcrattcndcndum cslj^cctcmc» i.i ;->.„.. .•.-.•ryMr
rcfiaomarcprchauUwin ,Jicri cmm to- ^^ uorarerom.
tcll^utpMC ah^uo uiao cupidtms.ud uora /. ^^;^,^ ^^^
tatis , prcctcfjjh7W cibo fapicns utatur , hifis ^ .^^^^ ^^,^^.^^ ,^.^
picnsfadimaguU flmwa in uilifimum ^/;j^,„/ci,j>jt.4,
c/:- ardcfiat.a- faniu^ quisque ^nafucrit y^^cluxumfux-
Tiiore Domini pifcc ucfci , quam lcnticuta v:o
rc E(au ncpc.tis Abrab^ , aui: hordco more
iumcutorum . Ncn enim propterca continen^
vorcs nobis funt pUrcq^ bcftije , quia uilio*
ribm aluntur cfcis. Nam tn omnibiK huim%
TAodi rcba^ , non cx carum rerum natura ,
(juibm utiw.ur ,fcd cx cauffa utcndi, cr mO
do appctcndi , ucl probandum ucl improban*
dum csi 5 o^uod flicimui .
AiJ£Uiti:iusad hnuan l^pu itola,xi].
Quod quidam fratres itd temped
T4Ut4 cnniibii: cdcnuis^ut iimundcs qui co»
1 ij mc^icrin^
iciuiutis .
/RTICVLVS TREDECIMV5*
mdcrint dYhitrcntur , dfertifAmc contra fidcm fnnamq', do^rinam eft . Ccrtus fum in duob:is prisccptis Vci ojv/jw contincri ^ Bt quodfinis priCccpti cft: charitds de cordc pu* ro cr confcienfcia bom cr fidc ncn fi^la^ QHod crgo wjlituimr prjctercoitfuctudincmt Ht^uafiobferuaLio Sacrantcnti fu , approba^ rc non pofTum ,edam fi rmdta huimmodi proj^ tcr nonnuUarum ucl fan^armn tui turbulen» tarum pcrfonarum fcandala deuitandaMbc » riii^ improbare non audco, Sequitur , Ipfant Chriflianamrcligionem ( quam paucifimis fy manifejiifimis celehrationum Sacramem tis mifericordia Bci Ubcram effc uoluit} feruilihm prcmunt oneribus , ut tokrabilior ftt conditio lud£orumy qw ctiamp tempus libcrtatis non agnoticrint , legalibm tamcn farcinis , non humanis pr<efumptionibmfubii cuntur.
Diftinc*xlu Dditia?»
Deliti^e quMet p abf^uc defyderia pcrcipiantur non officiunt , cr uilcs cibi ap» fctcntcr 4cccpti, imjicdiunt profc^umab*
flincmis
MONACHI SVNT LEICF.
flincnti£i Bmdamacium male concH» fitm cffudit ,cr Uclias carncm eomcdiK
Ibidcm Cap. Qiiod didt
Quod dicit Dominm in mmgclio, y^TUm imniu. iHJlificdta cfl fa(>icntia 4 filijsfuis , oflcndit filios fajpicnti£ intcUigcrc ,ncc in ahflincndo, iicc in manducando , cffe iuflitiam , fcd m aquanimitate toUcraniiinopiaiit , cr tcmpcm rantia pcr abundantiam non fc corrumpcndi^ atq;oj^ortunefumcndiucl non fumcndi ea quorum non ufui , fcd concupifccntid rcpre* hcndcnda cji , Non cnim intcrcfl omnino quid dlimcntorum fumas , ut fuccurras nc* ccf>itati corporis , dum modo congruat in [gc neribus alimcntorum his^cum (luibus tibi ««• ucndum cfi,
Ex Concilio MartiniPapne Diftinc. XXX. Capr Si Qiiis,
Si c{uis etim non pro ahftincntid , Tfieitc^qudre fcd jpr^ cxccrationc efcarum a carnc ah^ '^^^ erat dccrc^ flinctjj^lacuufan^oconcilioutj^ra^guflct.c^ ttim i l iij tuuc
tunc fi uult dh(lincre .ahjxincut . Si autcm Jjcr/i/t, itd tit clcru co^ta cum c4Ynibu< no\t degufletjftc non obcJ.iens.ncc fujfiuones hje-a rcps u [c rcmoucns.dcponut^ir dc ordine qIc^ ricdtm,
Origc. in LeiuU Home^X.
Tuitaq^fi uisiciunarcjciund fecm*
dum pr^ccptum Eumgelij^ C^ ferua in iciu^
nifS Euangelicds lcges, in quibm hoc moda
Mati), n* ^aluAtor de iciumjs vianddt. Tu diuen: /2 icin «
nas ^ungecaput tuum 0'c, Visjihi adbuc
oftendam citialc tc oportet iciuuare ieiuni^
iimi\eiunaab omni pcccato.nulhm ci^oum
fmdnnalici.e ^nnlks capias cpulas uolup^
tatis : nullo uino hixuri,t concalcfcds , iciund,
d. malis anibn^ .abjlinc a malis fermonibu^,
f^onne edrnes contine a malis cogitationibus ^ Noiicontin»
poffumui ^<{ue ^^^^, ^^^^^ furtiuos peruerf^ doftrin^e^
acciperccugra js[on concupijcas fhUaccs Fhifofophi.€ cibos,
tiarum adionc, ^^^j- ^^ ^ ueritdtc fcducant . Tale iciunium
atc<; pifccs fCur p^^ jplacet.Ahfiincrcucro a cihis ,quGs Deus
crgo utrumc^^ creauit , ad percipiendum cum gratiarunt
im tdlais i ^^^^j^e fidclibu<. , E^ hocfi^ccre cum his , qui
Chrt'ilum
Chnjlum crucifixcrimt , acccptunt cffc noH potcil Dco , ]ndig'Utifunt di^judnd) pJu « rifd Domino ,cur non ieiunarcnt difcipuU ci^<^,Qi^ib:i^ illc rcj^ondit ,quiii non poffunt filij fponfiiciunurCjqum diu cum illis cil j^onfui. llli crgo iciunant , qui pcrdidcnm ji^onfum,:>l09hahc.ntcs nobifcum j^onfum^ iciunxrc non polfumits . Ncc hoc tmcn idea dicim:is,ut abftincntijc Chrijlianx: frcna U* xcmiiSMabcmui cnim quadragcfvuje dics ic « iunijs confccratos , h.ibcmui quartam CT fcxtm fe'ptiman£ dicSy quibu^ folcnniter icits num:'^, Eih ccrtc libcrtas Chriiliano pcr omnc trmpiis iciunandi , nou obfcruantijc [i^a pcrjlitionc, fcduirlutc contiucntije,
De Confccra, diftinc v. Cap^ leiuniuin,
leiunium autcm magnum cr gene* f<lc eji abfiincrc ab m.iuitutibu^ , cr ab i/« licitij uolu^tatibus fccuU.quod csi j^crfc^um iciunim in hocfccttlo crc ,
Atha. in EpiTro. ad Hebrc.
I iiij Ucbrc,
ARTICVLVS DECIMVSCUVARTVS; Uebrc, xiij,
Bonum Cjl , gutk fiahilire cor > non tfcis crc. Arguit eos qui \udaic am ci* horm dhliincntiam cr ohfcruationcm in duxcrant . Eftis cnim uos , in({uiens^ gratitt hoc cji ifide flahilicndi , reddcndicj^ cercio» rcs nihil effe prorfm inmundum , cr purd ejfc crcdcnti omnix , E/l itaq; pdcs hxc, non efcdrum ohfcrudiio neccjfarin . Qui enint a cihis peccuuerint , id cfi^ qui in huiamodi efcarum ohferuationem fcmper intendunt^ J^crJ^icuumefl.nihilhos profcciffe crc»
XVt Articulus^
Qbxidhno ornnisdiescfiSabbatum nonfblum SeptimusHeb;^ 4omadae Dics,
Q4l4t4$
CHRISTIANO OMNIS DIESEST SABBA.
lES OBSFR* udtis mcnfcs ct tcmpordo' <in nos crc. Nfmo uos wdicct in ci boautin potu^ ^^^-^ dut in partc dici fcfii. ttut ncomcniie , aut
^Mdtorum,QB^f^^^ ^nthra futurorum
Coloff, jj.
Tiomtnuscnim cjl filius homnis ctUm Sahhati. Math.xij.
Surgc toUc grahhatum tuum , cr am^ hula , lohan. v.
Em mcnfis cx mcnfc.o' Sahhatum ck Uhhato . Efa. ultimo .
Hkro^in Epifl'. ad Galat^ Cap. iitj^
l>icsohfcru4tis crc. vicat ali^iuif, 1 4 Si
AKTIKVLVS maMVSaymTVS,
Si dics obfcruarc non licct cr mcnfes CT tcmpoYa er annos , nos quoc^; fvinilc crimcn mcurrimus qtixrUm Sabbati obfcruant^s ,cr p4r<f/cf/(c.'i, er dicm Dominicm,^ iciuni* umciuadragcfm£,a' p^fch£ fcjliuitatcm, cr Pcntecolhs Ulitiam , Et pro uarictatc rcgionum diucrfa m honorc martyrum tcm* pora confxituta . Ai quod quis fmpliciter r:f^ondchit , diccns , No» cofdcm ludaide obfi feruationis dics effe quos noBros, Non enim afyai^imorm ipafcha celcbramus , fcd rcfurre 6ionis cr crucis , Hcc feptem iuxta morem ifracl muncramus hebdomadasjn pcnte^ colie , fed Spirims §an^i numeramus ad * ucntum. £t ns Inordinata congrcgatio popu» li fidcm minuerct in Chrifto , pro^terea dieg aliq-ii c.onfdtuti funt ^utm unum omnes pa^ ritcr ueniremus . Hon quo cclchrijr fn dics Vnus dics non iUa^ <jw4 conucnimus , fcd quo quacuncj; die $fl diolandior^ conucniendum flt,cje conf^eclu mutuo Utici4 viaior oriatur . Qui ucro appofte qu£* flioni acutius Ycjj^onderc conxtury iUud affir* met.Omncsdics ^qualcs effc , ncc pcy pxraf» ceucn tantum Chrijlum crucifigi cr die Do* ■ mituc4 refur^ere ,]Vi fcmocrfmdum refur^
CHRISTIANO OMNIS DIESESTSABB.
rc6lioms cjjc dicm.cr fmper eum carnc ucfci Domimca . lciuKia cr corigrcgutioncs mcr dics proptcr ccs <l uiris prudcntibus coufiitu*^ tas , qui magisfcculo uacunt quam Dco , ncc pofjunt , ir.o noiunt toto in Ecclcfu uit£ fuj& tcmporc congrcgari jCr >inic humducs aduSg I^io crdtionum fumm cffcrrc facnficium^
Aiiibro.ad Ircne / Epiftola, Ixxij ♦
sahh4ti quoq; fcrius uno dic in hchdo « vudx cclcbrare ludd iuf>i funt, ut nuUi onci» ri fubdcrcntur , quia mundanis opcribus ab* foluti utuiamfic abitffent , ut m illud perpc* tnum futurorum Sdbbatum f^culorum nuUa fccum grauium uchcrcnt oticr^ pcccatorum^ Synagoga dicm obfcnict , lcclcfia in morta^ litarcm . ]n lcgc igitur portio , m Euangclio fcrfc^io c^ .
Auguftmus de Sp/ritu dC Iitera Cap . xiiii.
Q«o«{V«« quisqms iUum dicm ftcut
litcr^
ARTIC DECriMVSQ^VINTVS
titcra [on4t nuncmci; ohferudt , c^rnditcr f^pit.
Auguft. ad Bon/fa. Lib. li], Cap. mj. Contra ij. Epiftolam Ptlagia .
Sf cnim Chrijiiii nohis dhjlulit ifftfi p^mf^imum multdrum ohfcruationum iwg«, nc carnaliter circumcidmur , ne peco* rum uidimas immolcmu^ , nefahhato fcptimo dicrum uoluminc rcdeunte db operihus ctium ncceffarijs (^uicfamuSy ^ ctctcrd huimmo* diyficd ffiritualiter mtcUcdd teneamu^, rc* motisc[; umhris fignificdntihm m rerum ip* farum qucefgnificdtur luce.uigilcmm^^un» quid projptercd di^urifumm non dd nos partincre quod fcriptum cfi ^ Vt dlicnum quodcunq; pcrditum quisque inucncrit , rcd* ddt , ci qui pcrdidit f Et alid multd fmilid^ quihm pic re^eq; uiuere difcitur, maxime» ^uc ipfum Decalogumy qui duahm iUis tahu* lis lapidciscontinctur^exceptdfdhhdti ohfer udtiDne cdrnali , qune fj[>iritudlem fan^ifi» gMionem quictcm q^ fgnificat crc,
, Au^uflinui
CHRIST. OMNIS DIESEST SABBJ^.
Anguftinus Epiftola ad Gaht:;5. Cap. 11%
Scircprm ithctquis , cperdlcgif ^'^^^^/''^^'^^^Z hipcrtitd c[je . Nam lartim in Sa^raminiis^ ^c^^^t-^Lti, j^^ furtimueroinmoribiii dccipiuntur, Ad Sar tt >~.>W'^- ^^ crmcntd fcrtincnt circumcifio carnis , fub^^ hatum temporde ^neomcni<e, fucrificid.atquc omnes hummodi innumerahilcs obferuatio * nes . Ad mores autem , Noh occides , non mccchaheris , non jhlfum tejlimonium diccsM cr talia c^ctcra.
Tertullianus adLierrus ludaeos
Cinumcifw carnalis aholita cr cx^ pttn^a ejl fuis tcmporibui , Jtaq^ obfcruatio Sahhati icmporalis fuiffe demonjlratur . Noi cnim ohfcruare dcbcmm Sabbatum.non tan^ tum fcptimo quoq; dic.fcd pcr omnc tcmpw!^ Dc c[uo Efrf. Erit dics ex die , menfis cK nienftn,a' Sahhatum cx Sahbato .
Auguftinus Epiftola, cxix. ad lanua*.
Uhhi^
ARTICVtVS DHCIMVSQ^VJl^TVS ;
SahhdtHm ohferudrc dehcmus.non u^
([uicfcercnos exiflimcmus,fcd ut omnia qu£
locceueum oh^ i^nc opcrcinurMhciintimcntioncvt in rc*
ferudtionem Sab quicm fewjpiternam . Ohferuare itaq; dehc «
hati qiiam ha^e mus^non pc r otium er ad litcramfed Spiritud
nus nuUus paj^h liierrcquicfcere a uitijS cr concui.ifccntijs,
fidtum 4Ut fci * £f i^co intcr cnwia illa deccm fr^ccpta fo*
ftit 4Ut doeuit. la^^ iHnd q^od dc Sahhato poftum eSl.fgura^
te ohfcruandum pr^ccipitur , cjWdm figurdm
nos mtclligcndam^non etiam per ctmm cclc^
brandam jufcepimust
De Confe* di9iinc,iii Csp, Peruci^ niL.verba Grcgo.
l^onnc nos cjlis Perucnit dd mcquc^sdam peruerft jf^irU
qui cogitishomi tushmines,prauair,icrucsaliqua cr fanc*
ncs dd otium t.t * t£ fdci aducrfa fcaunafc Jta ut dic Sahhati
tum , cr non ad dia^uid cpvrari prclibcrcm.QuoSy qmd aliud
Sahhati fandifis mfi Antichrijli pr^ciicatoYcs dixcrimus , qui
cdtisnem fquam uenicns dicm Sabbati atcj; dominicum ab ovi*
ignomis , n/ fuiat opere cuftodiri, quia cr mori fc a*
rcfurgcrcfimufat, hdcriir, ucncraticnc uult
diemTfominicam^c^T quU populum ludai*'
jl are C(,m^ellit,ut mcncrcmlcgis ritum rc^
m.ct
CHIllSTSANOOxMNlSDlESEST SABB.
uccctyCrf^in^ucUorm pcrfdim [ubdat, coli tiult SMmrn »
Augufii. fupcr lohan.Tiada xvij.
TcUc gYMditim mm.c-c. mm[e ^w** <^''^'P^^ «^ flumc^iisccr^oralcfnaumcrdt.im [amUs (iccujatis dcui^ cor^oris,[cdoj^crrJo cor^eris, oUtioiic Sdb04^
ART. XVi. Iniufiaexccninuinicatio Papa^ non la^dit cxcon-iinunicatos
XT. OiTcrnMil. ilkidPIane
LLVD VlA*
ixtiontcmcriX* Aduoso wd^in* ric dixcrtitit. [^torcs h^rctica qticd [i quisqtu j^ratiitatis ^qui fdcltum[ucrit Aipc[tclcs Vci atiathmati^as ^d uos mijjos tii^ irMijlc , fo^ tm-sxccmmud tius ci cbcrit cntis^
quifcitycuam
^ui bmc ^utuurimria,siiriti(icnim[anaui ^ ' ' habitans
J^RTICVXVS DECmVSSEXTV^.
hithitans infdndis pcr (j«m qMiVg; lig^tuf 4iutfoluitur , immcriim uuUi hgcru pccnam^ fpcr cum quippc aiffunditur charitas in c cr* dibu^ noftris , quce ncn agit pcrpcram . Pax ^cclcpje dimittit pcccata, , cr ab Ecclcfijs fdcc alicnu6tcnctpc:cat4 ? Non fccundum nrbitrium hominum , fcd jecundum arbitriuM ^ X}ci rctrutcnet,Vctra dimittity Cclumhd Fmcrk. xxpL icnct , columha dimittit Ucm Salomcn. Sit ut auismiti^ntum uolans CT pafcr cjuiliUt Uadens.pc malcdidum frujira uolatum ue « tiitfupcr cum^ quimifniUud^
ibidem Cap. Qi,Ti verba , Augufi/*
0«^' iullm cp: , cr mu[le ' mdcdicitufg prmium iUi rcdditur •
jbidcmXui cfl: illata> Gek
Cui cp: iUdtd fcntcntia , dcponai errdn fcm cr uacua cft:, fcdfi 'miujla ejl^ tanto cu* rarccamnondcbctyquanto apnd Dcum cT eiui Ecclcfum ncmincm potcjl grauari mU f^a fctuenti4. It4 crgocafc tm abfolui de -
f^dcrci
INIVSTA EXCOMMVNIC. PAVAIS.
fidcrctjquafcnuUa tcutts perfl[>icit ohliffk» tum.
ibidem^Ccpifti.vcrba AiTguft*
Ccpiflthdcrc fratrcm tuum tattqui ptihlicdtiumMgds iUum in tcrrd, fed tit iufte ^Uiges uidc, N4W kiuH<i uit;:uk difrumfit iuflicid 4
ibidem, Tcmcrariiim ludfr, vcrba Auguft.
Temcraritm iudicium pUrum^ tiihit nocctcidequotetncrciudicittur ^ ci autciH qui tetncre iudicat , ip/k tcmeritas neccffe e^ . Ut ttoeeat, '
ibfdcra^Qiiid , vcrba Auguftf *
Quid ohcfl hotnini , quod ex iUa tahu td uult eum delerc humatia ignorantia yfx de tibro uiucntium non dclcatiniqua con[cien* iiaf Jbidcm i Et Ct, vcrba Auguftu
K m
rcs Vicddmd^ j^,p ^^ f ^„jp^„ damam ah homine ,cr twpro h^rcticis ^ixcrit fcntmianfprcconful inCypriunu.ali quosChnjiuico iidcjiceUatcrrcnuMiudcihtribunal co^lc:' rondt pr(j/4rt» jle,4b'mfcriori4cccntfcntcntimAftifmo* tw» ricoronm.
%h Q* lij.CuRodi :, Verba " Auguflini.
Cujtodiktui hmcccntidm tumyuU nemoop^rirnitcduffam tuam ,pr£ualchit in tcfklfum tcftim^nium^fcd apud hcmines, nutt quid upud Dcum ualchit , uhi caufam tud diccnda c^. cxuitndo Dcm crit iudcx , aliui tcjiisyquam confcicntia tua non critt intcr iu^ flum iudiccm er confcicntinm tum^ Noii /«• mere nifi cauffm tum ,
xxiirj.Qiiefli. irj.Si qufs.Verba Hieronymu
Si quis non rc^o iudicio eorum quipr^funt Bcclcf](C dcfcUaiur , er foras mittaturyfiipfe antcanon exijtj^oc cHfi na m cgit^nt mcrcTctUT mrc , nihil Uditur in
€0 ^«oi
INIVSTA EXCOMMVNTCAT. PAPAE,
co qtiod tton redo iudicio ah hcmiiiibK^ uidc» tur cxpulfu^^cr itd fit yUt liucrdum lUc qui fordnmtiitur^wtm fntO' lUc forHS^qui mtu4 rctiticri uidctur .
xxiiij. Qiicfiiiij.Non in,vaba Rabani ♦
Non in pcrpctuum dmiuir,mr cum ht* tw/Ic iudicamur diccntc Pfdmijla^i^cc dam^ nahitiUumcumiudicabiturilli.Multi fdccrdo ,- .^
tum culpam j^cio Dei fc pcrfcqui proftctitur, ?f''^^^^i ^"^^^" fcddummdifcrctc hoc agitur yfacrilegjjfk* «^^^^«''^^^ cinn^ incurrunt.zT dum prycei^itcs quafi ad cmctidandii ruutit , i^ft quoq^ multo vjagis^ m dcterius cadunt ,
Ibidem ciim Aliqufs ,verba
Oiiec»
Et ttos tmu e'j*
Ctim aliciuis cxit a ucrtatc , d tiKtore ^^'^^P''^^^^-> ^'^ D« ,at^<^c,achari[ate,cxitdc cafiris l^cclc ^^^''^^-^-"-^;^'^;'^; p:e , ctiamfi per Epifcoti uoccm vnfumc ab^ ^*^^^'»**'^ O ^--ti^^ i^ciatur, Sicnt ccontraria aliquis non re^o ^^'^^^ ^^^l:"!^^' iudicio foras mittiturjcd fj antc ncn cxic:^ (i^^^i^^n: U i^c^ tr :i ' cl:ccrci:is rnru.i
ARTIC7LVJ MCIMVMSEXTVM fit , id c^.fi non cgcrit^ut mcrcrctur cxire, mhil Uditur , \ntcrdum cnim qui forns mit» titur, mtui c^^o' 5«i foris cih, intui uidcM tur rclincrL
Concf. Melden. xi. Qiiefti.ifj; Nemo Epifcoporum.
Ncmo Bpifcoportm qucmlibct ( fwe ' fcrt4 cr manifcjid primum cauffa ) commt9 nionc priuct ccclffuflica . Sub anathcmate 4Utcm ^fmc confcicntid archicpifcopi , aut tpifcopoYum 0 nuUum pr^fumat poncrc , nifl mdc canonica docct autoritaSy quia anathe» m^ <etcrn<e c^ mortis damnatio , CT non niji fromortali dcbctimponicriminc , cr Jli<>> quialitcr nonpotucrunt corrigi^
ART. XV IT.
In Saaamento altrais efi venim CorpusChnfti.
Dc confecra, Diftinc.n. Vtrum verba Augufti»
Vtrm
IJV «ACRAM.ALTAR E5r VER COR.
TRVM SVB figurd , dn fub ucritdte hoc myfiicum cdi* cis Sdcrdmcn» tumfiat^Vcri* tasdit , Cdvo mcd ucrc ch cibwi crc, Alio quin ciuomodo mdgnum crit , ^dnis qucm ego dabo caro med cd, pro mundi uitd jiifi ucrd fn cdro . Scd quid Chriftumfks uordri dcnti* bu4 non cR ,uoluit dominm hunc pancmcr uinum In myjlcrio , uere cdrncm fuam , cr fixnguincm fuum confecrdtione fj>iritu^ fan^i potcntialiter creari .cr quotidie pro mundi uitd myftice immolari^utfcut dcuirginc pcr tfiritumSan^umuerd carofme coitu crcd* tur,itd per eundem exfuh[ldntid panis cr ui» iiimyjliccidcm corpui Chripi confccratur. Corpiu Chrifti O' ueritas er figura c^ , «r« yitas dum corpui Chrifci cr fanguis uirtute Spiriti(^Sanil:iinuirtutcipfuii cx panis CT ninifubjlantiaejficitur .figurd ucro cft ii i^uod cxtcriuifentiiur.
K ih Ihiicm
lohdn. VI.
ibfdcm:, Qiu Manducanr, Vcr« ba Auguliini.
Quoduidetur.pms cfho* calix, ^uodctiam oculi rcnunciunt. Qnod autcm ji dcs fpofluUt iiiftrucndx , panis , c/} corpus Chrijii , calix fanguis . ]fla idco dicuntur Sa^ cramcnta ,quia in eis aliud uidctur, cr <iliui mclligitur, Quod uidctur fpccicm hahct corporalcm^ cjucd mtcUigitur fru^um hahct f^iritualcm ,
ibidcm , Qiiia irjortc , Vcr^ baAugu{lini.
Ouiamorte r>omini tihcrati /«m/w, huiii rci mcmores , In edcndo cr potando carncm cr fa nguinem, qu^e pto nobis oblata funtjvgmficamm,
iDideiioNos aiTtem,Vcrba Auguftini^
nos dutcm inf^ccie panis er uiniy qu4 uidemii^^Yeskuifibilcs , id cfi carnem <T fanguifiq^ honoYmm » tiec fimilitcr fendi»
mui
DE SACK.AMENTO ALTAKIS
tnm has duas l^ccics queuudmodum antc con fccrationcm pcndcbumic^ ^cum fidclitcr frtca^ viur,antc confccratioticm pancm efje cr uU num y^uod naturd formauit , po^ confccr^ -• tioncm uero carncm chri[li cr [unguincm^ , ^uod bcncdidio confccrauit .
AthaJ Corm.x»
Sanguis cnim ijle ciui calice continc» tur y illc cjl qiii Chrifd e latcrc profluxit^ Bunc ipfi cum fumimiis , participamus , hoc csh Chrifto ccniungimur . Nonne igitur uos k
pudct 0 Ccrinthij, cum ad idolorum caliccm abhoc ChrijH dccurricis poculo ^qui uos ab idolis libcrauit , Scquitur , Qwti enim efh panis f Eft corpus Chrijli . duid autcm hu « m parti:i^antcs rcdduntur f i^imirum Chri^ fiicorpus.
Theophy|.ic Madi. xxv. ^, l <i ^ ,
BiccHyy Hoc cfl corpu^ mcum .ollcndit J*--^»-^^»^'/ '^^^. fiodipfum corpus Dominipt pams.quifan* 7^^^^-^t^., J, ilijic4tur'm dtario <:^ non rc^ondens fi* K M(/ %ur4.
V
\1^¥
AXTICVLV5' DECIMVSSEPTIMVS.
%ur4 . Non enim dixit , hoc eih flgur:c , fei hoc eR coYpwi meum ♦ In^ffahili cnim opc* rdtione trdnsformdtur y etimfi nobis uideu* turpanis. QUGnium infirmi fumm zr db horremm crudus carnes comederc ,m<iximc hominum cdraem.a' ideo panis quidem <ip •» f4ret,fcdc4rQeii^
Auguftinus PfaL xxxitj ♦
ferehdtur Chrijiui tn mdnibui fuis ^dndo commenddns ijpfum corpu^ fuum uit- Hoc cB corpuA mcum, fercbdt enim iUud cof pusmmdnibuifuis,
Dc conle. diftinc. i). Corpus Chri^ fti,vcrbaHiIa»
Corpm Chrilii^^odfumiturdedltdri figurd e^ydum pdnis cr uinum uidetur ex* trd, ueritds dutem dum corpui cr fdnguis Chrifti m ueritdtc interius crcditur,
De con(e. diftincij. Cap, Corpo« rcum verba Auguftini.
JDB SACRAMENTA ALTAKlS.'
Corporeum iUud mMmd , nunc rcs cih tdnti miracuUy quiii ucnit quod pcrfcdum cfl^ Perfcdm dutcm panis dc ccelo, cor^M efi; cx uirgine natum.
Dc confc. dininc i), Cap, Omnia vcrba Ambrolu
"Ego fum panis uiuia qui de coclo defccn dit , Ef itcm . Panis qucm cgo dabo^curo mca f A pro mundi uita^ Ex hisnamq; duabin fcn* tcntijs apertc datur IntcUigi , quia panis ijie, cr lUe ( non duo fed unu^ panis , cr un4 taro) procul dubiounum corpus cfficitur^ aiud uere,iUudfane,quodfumptum cR de uir* ginc^quod paffum cft,cT fcpultum, c[uod re» furrcxit.et in coelum afccndityCtfedct ad dcx tcram Dri P4tm,cr quod ucnturum csh iua dicarc uiuos cr mortuos.
' XVIIL Artfculiis.
Sandinon (lint rnuocandi promediatoribus'
K p iTimo.^
HhtotUtur M* nipmddiftindio qud docctis fan^ iioscjfc med-a- torcs mtcrccjfiQ «ij?,er chriftum tncdatorcm rc^ dcmpdonis ^fcd hic dicit Chnftu c\fc mcdiatorcm hucYccfAonis.c:^ nonjarMos .
Quidho: fihi uiLt,uidcncfc9
r^n
^TlCriVS T)EClVM.OCTAVVS.
HVS nST
mcdiator Dci cr hominum^ homo Chriftui lefus .
Komo. ptij. Chriflus
^ ._ _ 'fus qui mor
tuus cft 5 imo qui cr refurrcxit , qui eft ad dcxiermDdjquictl^nmtcrpeUat pro no* his.
i . lohan.if, Si quis peccaucrit, aduocatum hahe - mus apud patrcm lcfum Chriflum iuftum^ Pful. /rf Ciuoniam tu Domine falus cs quiln fccuritatc fincics hahiurc me. Math. iiif. Dominum Deum tumn adorabis cr iHifo^^ Uferuics.
Apoca. xix. cr xx> Cccidi ut adontrcm untc pcdcs mgcU ,cr
dixit
SANCTI NONSVNT iKVOCANDI, ccrisfcT J^cu^
dixit mibi.uide nc fcccris.confcruus tuus fum «^;^J-'^- "«^J^»*
cr fratrum tucrum Jiabcmium tcjiiruonium <^W""^ ^*** -
lcfu, IjCuw idoru, .., ^ ,.
Am.;r. KMiy^cyfcsdi
V>crti(ristdhcrn<tcuU:^loloch Dcouc^ ^'^^ ^^^^^^'^ ^'jJ-
liro.rrvnazincmiiolorum ucftrorum fvdiii oir,nvidcuij;>r£^
Bciuc^rircmi>ha,figuras quas fecifiis uo^^^^ crcatorcfd^
bisAdorurccus. ' criiicatur ,crop
GuUus.iiij. ussficitis^ Mo-
Tunc quidcm igucrav.tcs DcumMs f «' ^^' ^' ^^ j^^^j^^^i^-
nmra non funt dij, fcruicbMs. ^^^^^-^* "^ f "^ "^
}o}^anmlj. ^"»'^/'/ jf^Z^
Hcmo ucnit ud ^utrcm nif p<rr wf. ^^^ kuoc>xdi .
SdPJcTi non funt
Rarfo Diiri . Lfb. iiij. ^^^'''^r^^^* ' ^^g^
pf r fo; /10 ttf ;ii« Ec:Ir/74 pofiicm^orA bcuti fducjlri turadpaircm, c£pit mcmorim fandorum confcfforum -^^^'^^^^^^^'^^pos ucncrm, **^ ^"^^ P*^^^o^
tiQS lubuijUit
Aiigufimns Dc vcra Rebgionc
Cap. vi. Tibi.
Ncndiligmu^ uifMia f^c^dculd jte
dh ipfu ucritatc abcrrando , c^ mando um*
hras^/mtcncbrns {roiicimur . l\onju nohis
rcligia
ARTICVLVS DECmVSOCTAVrJ* SiAuiuHinoere ,. . ^ .^ „ ^ . ,. ^ ditisJanili no* ''^"g*«> >p«"iW4etb/« noflmMcUtt^ cn enm lunt fibt tribui ^^^^ccunc^ uerum^qum omne quicquid pro honorcm media ^rbitriofingipete^.HonfitnobisreUgiocuU jjj^^-^ tiishomiiiummortuorum.quia fi pic uixe*
rint.nonftc habcturM tales quxrdnt honoresa fed iUum d nobis coU uolunt , quo iUumindnte, Utantur meritifuinosejfeconfcruos, Hono Qttorum imitc* ^^fi^^icrgofuntypropterimitationc.nonado» mmifidcm.con- ^^^ndi propter reUgioncm .Sequitur. noccti^ pderantes' dui ^^"^Pf^^ optimos angelos ,^ exceUentif^im fuerit exituf con ^^^ wiinjf en 4 , ueUe credamm^ut unum cum ucYiaiioms iUo^ ipffcolaminDcum.cuiuscomtcmplationcbca rumhcbrcMi "' W- ^"^^^ ^^^^*"» cr nw uidendo angelos Sdjr^i no heant ^catifumusyfcduidcndoucritatemjquaetiam fmadoratores. i?fos'diUgimusangclos.c:r his congratula* Quanmartyru tnur . Quare h&noramus coschantate ,non ^CT D amm oa f^^"'^"'^ ♦ ^^^ "^ templa confhruimus . No* nes uclirinon l^f^'^cnimfc fchonorarianobis.quianosip* eccidcrunt^ cr f^^cumbonifumus.templa fummi Dei cffc msiamiUiscri^ noucrunt . Kcacitd'c^ fcribitur . hominan ^itis tempU^Sed ^^ ^"^*^^^ jprohibitum.nc fc adorarct.fed unu fanguisAbclcr D c^'» f"^"^ #t CT ifli co/t/irri<«^. Apo. &i7iinum occifo» xtx.O' xxij. Tumproptcr tc^ ^ . ^, , ^ ,.. ^
SANCHI NON SVNr mVOCATl^ mcc^rdigiochrillmu.ut coUtur unm ^^ |^f">«^^'««^ DcutjCirnonmultidij.quiunonfdxit dnimm ^ ^'^•' *^|-f^P** heatmynift unmDcu6,^articipationc Dcifit ""<^> g^^^^'* P»^^ hcdta.non' p^rticipationc fan^£ dnimcc fit g|''^^|^.^^'»^'" ^-^ hcdtdln^rmaanimx' nccparticipationcan^ picHifM mfj4rt« gc/(/it fecrft^ fdnild dnimd , fcci j^ qw^m bcd* ^^^^^^* tdcffclnfirmddnimd ^quxrat undc bcatd ^''^"^^^^^^^^ fit fandddnimd, mn cnimhcdtu^ cfficicris ^^^^^>^^^ ex dngclo tu i fcd undc dngcluA bcdtm , \ndc cr tu.
Chdfofto. VI. Home. de profcdu Euang,
Mdgna cfl pdcs tud . Vidcs quomd* io mulicr qujc imiignd crdt, ex dfiduitdte fkHd c^ dignd f Vis difcerc quod ctidm per nos ipfos orantcs ,dpud Bcum plus efficimui ^idm dum dlij pro nohis orant . Cldmduit hdc , cr dcccffcrunt dif ipuli Jicunt .Dimit^ te edm , quid cUmdt pojl nos , Et di lUos dix* W<<^^ ^^* iti nonfummiffauiip ddcuesqu£pcrierunt domui ifrdcl . Qudndo dutcm ipjamct accet^ pt cr perfcucrauit cUmans , cr diccns, Eti* mDominCit^ma^cdtcUicdHnt de mcn^d
Dovm
^RT* DECIMVSOCTAVVS.
5^.. ^Jf^^^^^i dcmincrumfuomnjimc hcncjicinm dcdifi, ^chcii janai ji ^ ^-^ ^ ^^^^ tihificiU uis. Vidcs ({uomcdo rc* ucriapoflolip^^^ puUt.cumaliiprccarcntur^Vbrucro i>f4* tiuntur rej^ulj^i „,g.^ ^^^j^^ ^y^ ^^^j^, cUmauit ,mmt. HJis m^ quit, non [um vnfjm nifi ad cucs.huic autcmt Mulicr mdgna cftfidcs tU4 .fat tihificut uis»
Idcm Honiel. Eadcm*
Cctcrumjm opi(4 cj}: j^atroms apud Oc*
Uic ap^rtchdh um.ncq; multo di^curfu.ut hlundidrc aliis,
tis opui non cjfc Scd licet folu6 ps.patrcnoq^ carcas , er pcr
patronis ^pud tcipfumDcumpreceris.cmninotamcn uoti
Tieum . Cur huc ccmpos cris . Nc^; cr.im tam ficiic Bcm an^
110 damnatis pro nuiccum alii pro nchis crant ,ui cumipfimct
hiercu:of • oram^.ctiamp plunbm malis fnm j^lcni,
Ambro.ad Ronia.L
Vhi Cunt qui fo* Sdent pudorcm- tamcn paf.i ncglc^i Dc r,
Uhant ifiam fmi ntifcra uti cxcufatictic diccntcs^ pcr ifios po*
litudmem iaka* ffc i rc ad Dcum.pcut pcr cimitcs pcrucnitttr
rc f AUihro cam ^ad rcgcm . Agc , nuuquid tam dcmcns c/l
4pcrtc refcUit. cfi ali^uis, aut falutis \u£ tmmcmor.ut hcnoa
miror cj4id iUi njiccmm rcgis Hcniian ^cmifcura.de
^iccnt. fe*^
hdc rcft qui ctwn trddarc fuerint inucn^ ti jureut rci damvHur maiejlmtis. Et ijli fe ncn putdiit rcos.qui honorcm neminis Dci de ferunt crcmrjCyZr rcli^lo Domino confcr^ uos ddordnt , quafifit aliquid plu^ cui "'crui^ tur y Dco f Nm«c idco ad rcgcm pcr tribum nos , er comites iturfquiu homoutic*^ cjl rcx, C" ncfcit qaibu^ d cheat rcmpuhlicam crcde* re , Ad Dcum auicm prmcrcndum , qucm utiq; nhiil latct ( omnia cnim mcrit4 nouit) ^uffrugatorc non cft cpui, fed mcnte deuota.
Idcm ibidcm.
mtduerunt gloridm Bci In fmilitu^ Viuetes fdn^et dincm hominum yUt formdGorruptibilis ho* occiditis,vmor minisDeu^ abhisuccetur.hcc cftfmiuldcru ^"^^ (^'^ quorti hominis ,ut quos uiuos nomine dcnare ncn fdn^itate totM 4iudcnt .mortuorum imdgines m gloridm Dci ^itundui dubitat, recipiant . quantd iPgritudo , quautd pulti^ namquisfcit eidihoc fe fdpicntes dppcUarc ddsudm dam ?^^ aguntur m nationcmi dpud quos plui mortui poffunt ^^^^^ ^ mediaf ^umuiuiiO' mortuifunt poticres uiuis, ^^^ ccnftituitis,
Auiuormnlcs pro ,
:-^t-.i-.
hxreticis ddm^^ A R T I CM. DECIAIVSOCTSVVS
mis.o' mortu^ ^ ^ .^^ ^^ .^^ ^^^ rccedcntes , mortuis fkucnt csttn cathulogo '
fonaorum nus Ibfdcnrad Colof Cap. I.
ra uiuorumccm j^^.^^^ ^,^.^ cmmpoff«f/^ m4<?n:f«(^i-
t«rm;,cr mlnisquainafit ChrijlixT quam wfimu, ab cbra mortuoru 'yninodcclarmc,utpofccrci;inipfofolo j^cnt ornaiis, . ponendam > quiu ipftui funt omnia ^cr quid AmoroAicitnec^ «^^/f////c ipfo potcft ficri , ncc^incalo.ncq; dngciosjiec p09 ^^^^^y^^^^j^^c omncscnim cH , cr cun^a tcjratcsCdcjluo:^ (U ipfo conftant , ^«/4 in omnihm ipfa prima^ Yum ian,tita':e ^^^^ ^^.^^^ ^ ^^^ ^^^^ ^^^^^ • ckmentorum, aut ncmo dubitat) ^fjgdorum.uclpotcflatum.dcuotumfe de* ejjc muocandds^ bcreeffcputet.crrarcfefciat^SequiturMq; Et uos multoru ^.^ ^^^^ audicndus c^.^g- colcndus mcc ad nomind celcbra ^ijc <eflimandus cf^ quisquam, Quia qui ea^ tts.qucrumam^ pnttcnet .reliquampartcmfuhicaam tenct. ^^1^^^^ "^'^^^^^ Namcp fe fubicms humiliat ^tctus erat, /^^^f* nontcncnscaput.truncusc^^cx quo totum
hiibct patrcnumi
^ciic propicios Aneufnniis Libr o x. de Ciui-
fanaos habcbu. ^ tat-e Dei.
Kcrito iUi m ccclcjiibus fcdibus confiU
tutig
SANCriNONSVNT INVOCANDr.
tuti 3 immorulcf , cr bcati ,qui crcdtoris fni ^articipationc congaudcnt^cuim £tcrnitate finm,cui.i< ucritatc ccti.cuiui muncrc fanfti funt.quoniavt uds mortalcs gt mifcrosMt im - mortalcs bcatiq; fmuu mi'cricorditer diligut, ^' ^^^! ^^^^^ noliuit nos fibi iacrifiiari fcdci.cuiui ^ ip^ ^^'^ mi,;4f/^ uos fi nohi cum facrificium fc cjfc noucruntOm M"^»^^ cumip ip;ii cinmfumuiuuaciuitas^DcifCuiin pfal jiuolunt fbifa* mo dicitur ^Gloriofu di^a funt dcte ciuitas ^np<«**< • Vci
Clcmens de imagmiLib. v^ad laco. Fratrcm Domim
No^ ad hsnorcm inuifmlis Da jmagi nesuifihilcsadorami^yquodccrtcjiilfumcfv^ ^ v
%x cnim ■iditis Dei ima^incm colcrc , homini j^ *^'^^ , ' ^ vcncfr.cicntcs Mcram m co Da imagincm co* ? ^ r^- / lcrctis . Scquitur . Si crgo ucre uultis hcncrJt ' re imagincm Dci, nos uobis quod ucrum c/l apt^criinui.uchomini qui ad imaginem Dci f. tit^ e } bency fhciatis , honorcm c^ rcucrctt tidm dcfcratis , efurienti cibum , ftienti po* tum , nuio mdumcmum , c^gro miniftcriuin^ fer^grino hoj^itium 3 o* in carccre pofu(y h 'neccj]4ri4
ARr. mams octavvs
mceffkria miniftretis . Sequitur . Quis ergo ific honor Dd csl per Uj^ideas cr ligncd^ formds difcurrerc,0' inancs <f.t([ue exmmcs fgurus tanqum numina uencrariyeT homi* mn in quo ucrc imago Dei cB.jj^crncre? Se^ ^uitur, mtcUigitc ergo.cjuia latcntis tntrinfc* cm fcrpentis efl ifta fuggeftio.qui pcrfuadet, uos pios uideri poffe , cum mfenfMia colitis^ cr non uideri im^ios , cumfcnfibilcs cr ratio nales Uditis,
Jdemm eodem
Quidcertetamimpium ftam wgrd^ f»m'f quam a IDeo beneficium confequi , a* reddcre lignis ac lapidibu^ gratiamfPropter quod cxpcrgifcimini , cr mtclligitc falutcm ucjiraiK.
Scotus if]. Sent. difl:. ix. Qne.i Et de confccra. Dijl, iiij, Cap, Vcncrabilcs
mgioffa,
tatria cjlfcmtm hakus a^m extcrio m tan^uamfigna mterioris reucrcnti>e* vcl
SAmri KfOM SVNT INVCCATI
cpT cult<M , quo jpcraturJiHgi ur.cr crcdituf
Dwj. Et bahct in fc triu .f. Cbaritcttcm dis
icdionis ymnltitudincm facrifciorum ,er ue*
ncrationcra , 2t joli Bcodcbctur .Dulia eih S>^'^
cultHS debitus rationdi crcatdrx,^::^ habct IH
fc foUm ncncrationcm , cr non multitudincm
facrificiorumjieq; charitaton dilcdionif, cr
fan^is omnibiii cr crcaturis rationalibu^ dc« ./
bctur.Uy'^crduiiacilrult:Mmaior quamdu^ //y^cyA**tuK.
Jm , cr dehctur tnntum bummtati Cbrifli.^r
uirgini Marije .
Ko/inc pudct ucs horu portentorn f producit6 Apojlolu-n ex ([uo i'ila monllra didicifls . N^! fro ijii ddiramcntis jlatucndisj multa miHiii fandoruoccidijlis. Scd uideamui do^rinam iflamVos docctis fandos cfjc adorandos cul tu dui.t, Hoc cii.ncc dchctis cis facrificarC ncc crcderc.nec cos diiigerc.qtiia ij}a fccun^ dim uos-tantum continctitur iti cultu Utrije, i^ucn crgo obfccro cuitum datis fandis ctm ncc cos diligitis nec cis audctis eredcre , ned quicailUs olfcrrc? Ccrte eundcm que ]ud.€i Chriji ),di:cntcs,Aue rcx lud.i:onim Quis uti qua auiliuit bjcrcticos magis exccrandosf qid V fatidos cr homincs iWuditisi
AWICVLVS MCIMVS «OSVS ART. XiX.
De OrigineMifra?&: omnibiis cms Partibus.
De confe. Diftinci. Cap. lacobus ex VI. Syrodo
ACOBVS frater Domini fecundum carm nm 5 cui pi im mum crcdit4 c^ 'Hierojolis. miuncL EccleM fu y er Bnfiia us C^furienfjg i^pijcspui ^Jcderum nom miff<£ cckhratio^ ncm , Glojjk , id etv.ordinationcm celehranda inijfs . Verba enim quibus corpui conficitur, ah ipfo Domino funt tradita . Scd ctiam poft al}j alia addiderunt.ad decorem er /ofc/i nitatem. lUc iUe. Mi Chrifliane tedor, qmd altud poffunt ifli homines tam compofui admcndaeia ^ quamfkUere cr decipere,hoc
enim
V
DB ORrCIME JWISSAE. tnint c^ unicum corum fludium , quodUm* crp exmultiscorumfAdis notum tihi cfji potcH, tumcn uel ex hoc uno.de quo tmtun* dem glorianturtam apertum e^yUt ncmo in* ficiari poj^tt , Mifja originem Ucoho Apojlo^ lo cr Bafilio Bpifco. trihucre cfl error nott ferendmy cumfitf^lfif^imus.ut ex fcqucntihus conflahit, Dicant ( ft poffunt ) quid lacohus compofuity quid BafiliM addidit f Adducant unum cx Apoflolis miffantcm , cr uiccrint, lacohm moritur circa annum Domini Lxij.Et miffjcCut ipf cam intelligunt) nuUa m Ecclem ftafit mcntio pcr duccntos annos . Ad h^c H4 filim moriiur cirsa annum Chrif\i 5SO.qmo* tnodo potuit conucnirc cum lacoho dc miffa f Sed Quam Ecclefia mifam hahuit d morte Ucohi ad tcmjpora BafiUjf Et Qua au^orita * tetradidituohismiffamBafivM^ Pom ifii homincs addunt audoritatcm cx fexta Syno* do ,ut cclchriu6 fit mendacium.Froducitc fex tam Synodurd in ([ui hxc funt fcripta^ Ohfefi fccro c^uid tra^ahatur m vi, Synodo f Modui cclchraudjc mipf AMt contra quos congrcga ta esi pi, Synodui f Contra non miffxntcsf Ni hil mitu)5,fed cmtra impic docentcs unam uo
ImUtQ
ARTICVLVS DECIMVS NOMVS
^em& unamo^crationm \n Chrijlo.legU
tc dCiu Synodi , CT ita \mcnictis . Scd de*
m$ mtCYim hoce^ein Synodo trd^atum^
quid hoc prohat f Non csh contcnlio de quibus
rcbui trdd/hatur In Synodo^ Sed an lacobu^,
Cr Bafiliui tradidcYum nohis modti miffandif
OMomOiio hoc ^robat . S. Synodu^ fDe kac rc
cB eontentio ynde edoda cjifexta Synoda^,
Idcohmn cr B^ji/mm, mijfm tradidiffct
Scripta corii apud nosfunt,m quibus de miffa
' nc fyUaba quidcm lcgitur. Ad hjec fexta Sy^
nodm crat m Gra:cia , c^ui mc[; m hodiernum
diem diffcntiunt a no(lro modo celcbrandi,
quarc aut nos.aut iUos errare ab ordinatione
lacobi neccffum cR.scd ^Mid dicctis ad hoc^
Sexta Synodus celcbratur anno Chrifii '^7^^
Ante ijla tempora . k c\uibm fumpfifkis modum
eclcbrandi f Non ex traditione lacobi^c^uia ea
^dhucignotaeratmundo yCr iam primum
prodita eii: mundo per Synodum, Sed ut res
1 ^i' notiorfutotimundo.opponamuobis an^ori
^p/f^ ^ 9z^: fatcm beati Gregorij.qui dicit Apojhclos nuUii
*/*7 ****^' '^ peculiarcm modum habuijfc incclebranda
yA'6t^'^ ' viitfa ,f€d tantum dixiffe dominica:.noratio»
mn . ms (m^uit) Apojiolorumfmt , ut di
dmi*
iomhiicdmfolummodo orutionan , UoHidm J'^ ♦•^g*A^«&- >{j*
confccrarcnt » Ha-c i!>. Vhi iam ci^ ^r^cf/fw ^^P- ^^*^ *
l4i:0WfGrcgon'i7^ Cttw ignoruuit . Ccrfc /i
Chrifiiani cljctis,pudcrct uos fdtcm (p dcum
non rcucrcmini) itd pcrfcquiyUccritrc , occi*
dcr^ uclirosfratres, pro ucjlra imjpia miffiC,
qum iiii^itdtis du^orem hahcrc Chrijlunii
dtq; omncs fuos Apojloks, cum nc unum <{ui
dcm bonum homincm in audorcm jproduccrc
fotcflis. Ego enimloquordc undccunq^ uca
flra confuta milja er non dc ucrbis Chrijli,
Scd ut uno ucrbo rcm abfoluam. Quid mtffk
uobis tam chara cfi^ncc^ id tcmcrc,cum ex ca
ucntrcm impktis, c^uos cr cancs alitis.mcrc
tnccs ucncri confecratisy cr idgcw.i^ bono^
rumopcrum) er inccrti eftis de au^orc^
€go dcfcribum uobis audorcs ucfir^
confutjc mi\f<£ , idq; cx Hcflris fe-riptori*
hu^.nc caufcmini Luthcranuvt effc. Cronixro.Vdfch
In jpnmis Grcgorius magnn^ Synodu habuit tcm^. Komie^irca annii Cbrijlis^-^jn qua decrd ^ntroitm. uitM ihtroitu^ miffx ficrct cx Pfdmo aliciuo. Kyricleyfon^ Ad diii ^rjctcrca.ut V^riclcifo nouics canc^ rctur, "Diifc^ncfrrQS.
\cm dddit w cdnone ntijTie,Dic^t]; no »
fixos \n tux fac€ dij^onas.uiq; ad vcr Chri^
h iiij jlm
/K.TICVL. rECIMVS.NONYS,
„ /!«;n DomwMm no^nm . P.t.r «a/fcr ,ciem4*-drtP4fcr«o/Icr.
^ a ff m. GcUfv/^adiunxitoradoncs cr f?)'^*!
'^'^f:^,^^ Thcy^hoYU^ confiituit.ut BfldHgclium^
roth-cr: . Glorid In excclfts cancrcntur, circa un* '
Glorid in exccU ..,
' ^' ^ ,.^ ^ SymmachmduxitGloridlncxcclpj^^b^A
^^^y'''^^''* pyff^^ nM hahchdnt dmplim.ciHm quod cfx m ronicro. ^uangeliOyhic uixitcircdannum-^S'^..
Croni ,cro, faj. Marcm papa,confiituit,utfefns dicbui
^^^^ ' p:atim po/l Buangclium Symholum Nfcc/mm,
^^ ^ • d clcro cr poj^ulo magnd uoce canerctur cit
- . cd annum 5H.
'Bcrn.Abbd!. ^^^ ordtio. Veni fandificdtor omnipo*
(ieoj[iciomijj<e. icnsdCtcrneDcus qujcfuper hojliam dicitur^ fumpta cfl ex GaUicano ordinc . Pr<etered hdcc , Sufcipc fan^a Trinitds^ex fola ■ confue tudine fumyta cfl , cr non cx ordinatione ali cuiHipap£. Crom cY9. ^-^^^^ p^^.^^^^^ ordinauit ,m fan^wi tcr
lajci tcmp ♦ cancrctur m nn(fa ,circd annwn '^4 . ^^^^'^'^^- , . GeUjim papd mj}ituit . Te igitur cle «
ndnoJiXrom ^p^cntifirucpatcr^O' ordinduit ut fccrctas, cro u;ci tcmp, ^^^^^^^ ^ pr4j,tioticsSacerdotcs^'cxpdnfis Doaor Qrant^. t i i ^^^^^
dbor:giNe mtssae.
huchijs diccrcnt, uixit circa dnmm 4S2. ^ ^
Lco mdgtm uddidit ciinom Jnanc igitur ^^ '^'^"r.
chUtidiicm , cr Sandum facrificium , immu^ ^^r^' ^^^P-
cuUtam hollidm circa 4/muj7L444. Sandum facri^
Grcgoriui tcrtiui ddiunxit.Quorumfo^ ficium^
Unnitashodictnconj^caudiuin^ mdiefiatis Croni. croJaf*
tt'.£ celchratur Domine Dcui noflcr , circd ^'» temp
mmni^^. QBorumfokm^
Celcjlinui primui conjlitult , ut Ffalmi ^^^^\
Dduid amc fdcripcium , dntiphondtim db om ^^^"' ^^^*
nibM canerentur, quodperi non confucuerdt.
J>^am pcrledd ejpifloU cr EuangcliOyfdcrifi*
to fiHis im'poncbdtur , uxit circd dnnu Chri^
/li.424.
Corni. cro. Ratio Diui. Alexdnder primm dddidit . Q«i pn* QliLpridie (^ui dic qudm paterctur ,uixit circa annum n4. f^i^retur^ Fard. tcmp. Sergiui primiis ordinauit.ut Agnm dei ^g^ii^ l^*. ter cd ncrctur iiiter frdngendum corpjw Chri jli,circd dnnum ^94.
Croni cro. Miffd Utina prima decdntdtur d Johati nePortucnfiEpifcopo, infextdsynodo con* lidntino}olitdnd,circa annum ^i"^,
L f lEccc
/RTIC VL. DECIMVS NONVS.
'Eccc chYiilmc le^oTy hic iam hahei miUm utciinq; confutam , er au(^loYcs fm^ ^uiaYum partium , quam noflri pajpijl^ tam impie defendunt pYO facriftcio. Ncc mirum, fi viordicin defcnddntrcm tamcharam, tam tahoriofd.ct tanto progrcfju tcmporis cofuta. Uo: aufvn ajfimarcjcmplti illud magnifici Salomnis.multo minorc teporcfuijjc cojhn* dP. .j quam ijlam afoj^icam corniculam fuis en^cndicatis plumi; ornata, Ncc tamen imme fnovcm tc cffc udo iIHh^ papjc dccreti , quad prohdt crdinationcm miffe a \acobo cr ^ BX fiiiofmff^t^^dditani. Obfccro , tollas omniit (jUie addita funt ah ifiii patribui.c^ quid re^ liquumcritmi'jfie^Qnid fupcreft quod U^ tohiii tradidit^Aut Bafiiius comaidanitfOm* mno nihd.jiif ucrha Chrijli. ita ifli boni pd^ trcs cQntra ^pCYtam ucritatem Dd fe oppo^ mnt j fed cum quantt gloriajudebisft te pra hucris otiofum adfinsm im; fkbuljc f^c£iato^ xcm, T^Qminu^ bc^ciur cum iuis m iYafmy et Vii drdorc fao pcrterrehit eos. Ondndo jrican defcet m kcui m «/li, tunc mdecum
iHis ■ &
DE ORIGINE MISSAE. ijiis gigantibii6,fcdi}cnc cmnibui fiiientibM in DominOy qui tlhiminct corda fidclium.
A Al E N- '
Imprcffum YVitchergje upud lofc^hum Klug.AnnoDomini, M. D. XXXVI.
B, iiij*fh^ij.li. iiij pro iu^4S lcge
B pij . ^. . ij //. ij pro dc]l>onfmt ^ Ugc dej^onfm.
C* iij. fk. I. li. ti\f intcrfiicimiii cr pre* hendo dcfunt hcpx ucrbn.Scd iUejhcit Ut ^* cimm,
ihidem 11 xij pro qum lcgc qunm.
C p. ft,.\li iij abundat.quid,
C ri*t^. ijAi.ij.i^bmdnt non.
ir7 ^ cr^ /U^ttn JV***^ *=*^ Uo$Jk:fl^ TU^rtffc yWf _ \\(« h^c jxUcS vz^fXc^tg /ff^tn*^ copi^U^i '*^ em erie/- 4^r itriauu ^^ fu^ila hIu*^ ^rt^ frtU- ■ yf^am ft: ^fT /i^ ^^-iofttt^ ,\k. tHt ^»S~^ -ftU<£ ^;? V*' ty cffipe yfui^ ^fyy^O^tt^ . rv^^iAA^ J^. "0" a^ ro^-
/
. ^,
1
\